Radinac
Radinac je prigradsko naseljeno mesto grada Smedereva u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2011. u naselju je bilo 5428 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 4920 stanovnika).
Radinac | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Podunavski |
| Grad | Smederevo |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  5428 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 37′ 22″ S; 20° 58′ 03″ I / 44.622833° S; 20.9675° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 67 m |
.svg)  Radinac Radinac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 11311 |
| Pozivni broj | 026 |
| Registarska oznaka | SD |
Istorija uredi
Radinac se nalazi jugo-istočno od Smedereva. Današnji Radinac postao je na ovome mestu, na kome je danas, naseljavanjem porodica iz Ivanice i Starog Radinca. Za vreme vladavine knjaza Miloša u Radincu je bilo samo nekoliko kuća i to u sredini današnjeg sela, u Stublinama, a bili su naseljeni i Ivanica, severoistočno od sela, između Leskovače i Jezave, kao i Stari Radinac, jugoistočno od sela, između Ralje i Jezave. Da bi grupisao porodice, knjaz je raselio Ivanicu i Stari Radinac i njihovo stanovništvo naselio je u današnji Radinac.
Za vreme austrijske vladavine (1718—1739.) Radinac se pominje kao naselje, već se pominje naselje Pawlofzi. Mesto na kome je bilo ovo naselje danas se zove Pavlovačka Bara, gde se i sada iskopavaju ćeramide, cigle i dr., a u neposrednoj blizini Pavlovačke Bare je Ivanica, gde je danas jedno od seoskih groblja.
Radinac se pominje u aračkim spiskovima i imao je 1818. i 1822. godine 71 kuću. Godine 1846. selo je imalo 90 kuća, a po popisu iz 1921. u selu je bilo 211 kuća sa 1137 stanovnika.
Starinačke su porodice, čiji su preci stanovali u Ivanici i u Starom Radincu, pa otuda preseljeni u današnji Radinac: Jovanovići, Nakorići (Anićići) starinom od Prilepa, Jeftići (Markuši), Kojići (Petrovići) čiji je predak Koja došao iz Starog Vlaha, Manići (Ivanićari), Ognjanci (danas sa raznim prezimenima), Stankovci (danas raznim prezimenima) čiji je praded Stanko došao iz Razgojne, kao i Martinjaši (Nikolići) starinom iz Homolja. Ostale porodice dolazile su iz raznih krajeva. (podaci krajem 1921. godine).[1] [2]
Selo je stradalo u poplavi marta 1935.[3] U to vreme su izdaleka dolazili meštaninu Radojku Markoviću, koji je navodno lečio ludilo.[4]
Ovde se nalaze OŠ „Ivo Andrić” Radinac, crkva Svete Petke, kuća Milivoja Manasića i železnička stanica Radinac.
Demografija uredi
U naselju Radinac živi 4225 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,1 godina (37,1 kod muškaraca i 39,0 kod žena). U naselju ima 1775 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,06.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 5 | 1 | ||
| 80+ | 17 | 29 | ||
| 75—79 | 28 | 55 | ||
| 70—74 | 75 | 90 | ||
| 65—69 | 98 | 127 | ||
| 60—64 | 92 | 124 | ||
| 55—59 | 111 | 107 | ||
| 50—54 | 216 | 190 | ||
| 45—49 | 243 | 210 | ||
| 40—44 | 203 | 192 | ||
| 35—39 | 160 | 172 | ||
| 30—34 | 171 | 145 | ||
| 25—29 | 193 | 183 | ||
| 20—24 | 198 | 226 | ||
| 15—19 | 186 | 182 | ||
| 10—14 | 162 | 134 | ||
| 5—9 | 158 | 160 | ||
| 0—4 | 149 | 128 | ||
| Prosek : | 35,5 | 37,2 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.996 | 550 | 1.321 | 74 | 48 | 3 |
| Ženski | 2.033 | 366 | 1.332 | 261 | 69 | 5 |
| UKUPNO | 4.029 | 916 | 2.653 | 335 | 117 | 8 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.201 | 66 | 0 | 4 | 623 |
| Ženski | 472 | 67 | 0 | 0 | 127 |
| UKUPNO | 1.673 | 133 | 0 | 4 | 750 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 12 | 184 | 76 | 21 | 55 |
| Ženski | 5 | 3 | 112 | 21 | 10 |
| UKUPNO | 17 | 187 | 188 | 42 | 65 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 2 | 15 | 18 | 12 | 46 |
| Ženski | 4 | 18 | 7 | 35 | 39 |
| UKUPNO | 6 | 33 | 25 | 47 | 85 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 28 | 0 | 0 | 39 | |
| Ženski | 13 | 1 | 0 | 10 | |
| UKUPNO | 41 | 1 | 0 | 49 | |
Reference uredi
- ^ Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925)Smederevsko Podunavlje i Jasenica)
- ^ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812–1935. Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
- ^ "Politika", 6. mart 1935
- ^ "Politika", 3. jun 1935
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura uredi
- Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavjeno (1927)„Napredak Pančevo“
- „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999).
Letopis period 1812–2009. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
- Napomena
U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.
Inače Monografija Podunavske oblasti (Pančevo, 1929) koju je sastavio dr Vladimir Margan sačinjena je od tri dela i predstavlja i danas jedno od nezaobilaznih dela za proučavanje Srbije i Banata.
Napisali su najbolji poznavaoci pojedinih tema i problema – istaknuti istoričari, profesori univerziteta, direktori škola, seoski načelnici, ekonomisti, inžinjeri, sociolozi, lekari, crkvena lica, pravnici, kustosii bibliotekari. Ukupno 61 autor.
Stavljajući današnjim čitaocima na uvid ovo delo, koje se prvi put pojavljuje u ovom obliku, verujemo da ćemo zadovoljiti već dosta raširen interes za proučavanje prošlosti naših naselja.
