Rudare (Leskovac)
Rudare je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 510 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 551 stanovnika).
Rudare | |
|---|---|
 Panorama sela | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Grad | Leskovac |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 510 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 57′ 08″ S; 21° 57′ 30″ I / 42.952333° S; 21.958333° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 306 m |
.svg)  Rudare Rudare na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | LE |
Ovde se nalazi Manastir Rudare.
Etimologija uredi
Naziv sela Rudare ukazuje na rudarsku delatnost koja je nekada postojala u ovom kraju. Postoji predanje da je na Rudarskoj čuki u blizini sela postojao rudokop po čemu je selo dobilo ime. Radivoje Maksimović zabeležio je „da se bakarna ruda eksploatisala u srednjem veku i kod Leskovca, gde u selu Rudaru i danas postoje stara bakarna troskovišta”.[1]
Položaj uredi
Rudare je selo u Jablaničkom okrugu, a nalazi se na oko 4 kilometra južno od Leskovca na putu ka Vučju. Smešteno je na najnižoj terasi Rudarske čuke, a delom u aluvijalnoj ravnici reke Veternice. Od glavnog puta koji spaja Leskovac i Vučje udaljeno je između 200 i 300 metara.[2]
Istorija uredi
Pre dolaska Slovena na ova područja, na mestu gde se danas nalazi selo postojalo je veće vizantijsko naselje. Dokazi za to predstavljaju temelji današnje Rudarske crkve dugi 19 metara, a široki 9 metara, koji su nekada bili temelji vizantijske bazilike iz 6. veka, na kojima je kasnije podignuta pravoslavna crkva. Nemački putopisac Feliks Kanic, koji je u 19. veku obilazio ove krajeve, zabeležio je da je u blizini Rudarske crkve nekada postojala latinska varoš.[3] Meštani ovog sela su u prošlosti, obrađujući svoje posede, često nalazili delove grnčarije neobičnog oblika, kao i cigle koje su različitih dimenzija od današnjih.[4]
I Rudare je, kao i sva ostala sela u okolini, poturčeno dolaskom Osmanlija na ove prostore. Međutim, postojanje crkve koja datira najkasnije iz 17. veka, a možda i ranije, kao i nadgrobnih spomenika, stećaka i sarkofaga iz prve polovine 19. veka na groblju u blizini crkve, ukazuje na izvesnu samostalnost meštana sela. Prema nekim podacima, Rudare je, kao i susedno selo Veliko Trnjane, uspelo da očuva svoju samostalnost. Naime, tokom 19. veka izvesni Sulejman Skopljak pokušao je da nametne svoju vlast Rudaru i Velikom Trnjanu, ali su se sela oduprla tako što su poslala izaslanike u Carigrad koji su od Porte uspeli da dobiju potvrdu da su sela slobodna i da niko njima ne može gospodariti.[2]
- Primeri stećaka i spomenika iz 19. veka
-
-
-
-
-
-
Demografija uredi
U naselju Rudare živi 453 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (41,7 kod muškaraca i 41,6 kod žena). U naselju ima 141 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,91.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 1 | ||
| 80+ | 4 | 6 | ||
| 75—79 | 11 | 20 | ||
| 70—74 | 17 | 16 | ||
| 65—69 | 11 | 14 | ||
| 60—64 | 18 | 17 | ||
| 55—59 | 22 | 11 | ||
| 50—54 | 22 | 22 | ||
| 45—49 | 28 | 29 | ||
| 40—44 | 12 | 20 | ||
| 35—39 | 16 | 11 | ||
| 30—34 | 17 | 14 | ||
| 25—29 | 24 | 18 | ||
| 20—24 | 21 | 20 | ||
| 15—19 | 11 | 15 | ||
| 10—14 | 6 | 15 | ||
| 5—9 | 14 | 13 | ||
| 0—4 | 16 | 19 | ||
| Prosek : | 41,7 | 41,6 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 234 | 50 | 172 | 9 | 3 | 0 |
| Ženski | 234 | 28 | 168 | 33 | 5 | 0 |
| UKUPNO | 468 | 78 | 340 | 42 | 8 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 125 | 28 | 0 | 0 | 52 |
| Ženski | 62 | 14 | 0 | 0 | 32 |
| UKUPNO | 187 | 42 | 0 | 0 | 84 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 5 | 7 | 7 | 2 | 11 |
| Ženski | 0 | 2 | 6 | 1 | 0 |
| UKUPNO | 5 | 9 | 13 | 3 | 11 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 1 | 2 | 6 | 2 |
| Ženski | 0 | 0 | 1 | 2 | 2 |
| UKUPNO | 0 | 1 | 3 | 8 | 4 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 2 | 0 | 0 | 0 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 2 | |
| UKUPNO | 2 | 0 | 0 | 2 | |
Galerija uredi
-
Istureno odeljenje OŠ “Nikola Skobaljić” iz Velikog Trnjana -
Konak Rudarskog manastira -
Zvonik manastira Rudare -
Crkva Svete Petke
Reference uredi
- ^ Radivoje Maksimović, Naše rudarstvo i topioničarstvo
- ^ a b Jovan V. Jovanović, Leskovačko Porečje: antropogeografska i sociološka studija. Leskovac, Narodni muzej, 1972.
- ^ Feliks Kanic (1999). Srbija: zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja XIX veka. BMG. ISBN 978-86-7330-093-1.
- ^ „Vučje i mesta u okolini”. Arhivirano iz originala 25. 04. 2017. g. Pristupljeno 19. 04. 2016.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
