Rusudan (gruzijska kraljica)

Rusudan
Rusudan
Lični podaci
Datum rođenja	1194.
Datum smrti	1245.
Mesto smrti	Tbilisi,
Porodica
Supružnik	Ghias ad-din
Potomstvo	Gürcü Hatun, David VI od Gruzije
Roditelji	David Soslan; Tamara
Dinastija	Dinastija Bagrationi
Prethodnik	Giorgi IV od Gruzije
Naslednik	David VI od Gruzije

Kraljica Rusudan (gruz. რუსუდანი; oko 1194—1245) iz dinastije Bagrationi, bila je kraljica Gruzije u periodu od 1223. do 1245. godine.

Kći gruzijske kraljice Tamare i Davida Soslana, nasledela je brata Giorgija IV 18. januara 1223. godine. Giorgijeva prerana smrt označila je početak kraja Gruzijskog zlatnog doba. Rusudan je bila preslaba da očuva ono što su stekli njeni prethodnici. U jesen 1225. godine, Gruziju je napao harezmski šah Dželal al-Din Mingburnu, progonjen od strane Mongola. Gruzijci su pretrpeli bolne poraze u bitki u Garniju, a kraljeva palata se sa kraljicom Rusudan preselila u Kutaisi, jer su gruzijski glavni grad Tbilisi opkolili Harezmi. Godinu dana posle, Dželal al-Din je zauzeo Tbilisi, a 100.000 hrabrih stanovnika Tbilisija je izgubilo živote u tim borbama. Poraženi Gruzijci su bili primoravani da odbace hrišćanstvo i da postanu muslimani, ali su oni to odbili. Zbog toga je gotovo svo stanovništvo Tbilisija masakrirano. U februaru 1227. godine, Gruzijci su iskoristili Dželalove neuspehe u Jermeniji i ponovno zauzeli Tbilisi, ali su ubrzo bili primorani da napuste grad, koji su sami zapalili u svojoj borbi sa okupacijskim snagama. Rusudan je sklopila savez sa susednim seldžučkim vladarima Ikonijskog sultanata i Ahlata, ali su Harezmi preusmerili Gruzijce na Bolnisi, pre nego su saveznici uspeli da stignu (1228).

Harezme su istisnuli Mongoli. Upali su u Gruziju 1235. godine i devastirali i pljačkali u provalama, a Dželala al-Dina su zarobili. Gruzija se predala bez ozbiljnog otpora. Do 1240. godine sva je zemlja bila pod mongolskim jarmom. Prisiljeni su da prihvate suverenu vlast mongolskog kana 1242, a Rusudan je morala da plaća godišnji danak od 50.000 zlatnika i podupire Mongole gruzijskom vojskom.

U strahu da će njen sinovac David VII želeti da se uspne na presto, Rusudan ga je zatvorila na dvoru njenog pastorka, sultana Kejhusreva II i šalje svog sina Davida VI na mongolski dvor kako bi dobio službeno priznanje da je on njen naslednik. Umrla je 1245. godine, čekajući na sinov povratak sa mongolskog dvora.

Brak i deca

Godine 1224. udala se za seldžučkog princa Gijasadina (unuka Kilidža Arslana II), koji se u tom braku preobratio na hrišćanstvo. Bili su roditelji Davida VI i kćerke po imenu Tamara, koja se udala za svog rođaka, sultana Kejhusreva II, a nakon njegove smrti 1246. se udala za Pervanea, iranskog državnika.

Reference

Vilhelm Baum. „Rusudani (Russutuna)”. In Bautz, Traugott. Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (na nemačkom; arhivirano iz originala) 27. Nordhausen: Bautz. cols. 1179–1184. 2007. ISBN 978-3-88309-393-2..