Saborna crkva u Karlovcu
45° 29′ 35″ N 15° 33′ 24″ E / 45.49306° S; 15.55667° I
Saborna crkva Svetog oca Nikolaja (Svetog Nikole) u Karlovcu je glavni i najveći pravoslavni hram u Karlovcu, smešten uz sedište, vladičanski dvor Gornjokarlovačke eparhije Srpske pravoslavne crkve. Saborna crkva u Karlovcu je središnja crkva eparhije.
Istorijat
urediPrvi Srbi na području Karlovca spominju se 1585. godine. Uvođenjem Vojne krajine 1746. godine u Karlovac se naseljava više srpskih porodica.
Vjerski život pravoslavnih stanovnika Karlovca oživljava dolaskom Danila Jakšića za episkopa gornjokarlovačkog, koji je u Karlovac slao po jednog kaluđera iz manastira Gomirje da obiđe pravoslavne Srbe, koji 1752. godine blagoslovom episkopa u jednoj kući uređuju sebi kapelu.
Proglašenje Karlovca slobodnim kraljevskim gradom imućni trgovci odlučiše iskoristiti da sebi naprave pravoslavni hram. Nastojanjem episkopa Jovana Jovanovića 1785. godine dobijaju dozvolu za gradnju crkve. Crkvu je po svojim nacrtima gradio poznati karlovački graditelj Josip Štiler. Crkvu posvećenu Svetom ocu Nikolaju osvetio je 9. marta 1803. godine episkop Petar Jovanović.
Ikone je izradio poznati slikar Arsa Todorović. Po svojoj graditeljskoj vrijednosti (kasnobarokni stil) i unutrašnjoj opremljenosti bila je u to vrijeme jedna od najljepših pravoslavnih crkava. U njoj su služila dva sveštenika, od kojih je jedan bio i tamošnji učitelj.
Tokom Drugog svetskog rata saborni hram Svetog oca Nikolaja bio je teško oštećen, ali ne i srušen. Iz hrama su bili odneseni svi bogoslužni predmeti, a građevina je bila pretvorena u skladište opljačkane srpske imovine. Nakon rata hram je, koliko je to bilo moguće, obnovljen i osposobljen za bogosluženje.
Međutim, noći 28/29. decembra. 1991. godine hram je miniran i teško oštećen. Ponovno je oštećen i opljačkan, a 19. juna 1993. godine od posljedica uzastopnog miniranja urušili su se zvonik i krov, te dio zidova. Terorističkim aktom 25. decembra 1993. godine stručno je u središtu grada miniran i veći dio zgrade gornjokarlovačke eparhije i crkvene opštine karlovačke. Gotovo dve decenije ove ruševine bile su ruglo u samom središtu grada, ali pokazatelj (ne)poštovanja čelnika Karlovca prema pravoslavnim svetinjama.
Upornošću episkopa dalmatinskog Fotija, koji je administrirao upražnjenom gornjokarlovačkom eparhijom 2001. godine pokrenuta je inicijativa za obnovom hrama Svetog oca Nikolaja, a nastavlja se i dolaskom episkopa Gerasima za novog episkopa gornjokarlovačkog.
Uprkos brojnim nedaćama crkva je obnovljena i, koliko je to bilo moguće, vraćena u svoj prvobitni izgled 2007. godine zahvaljujući ponajviše upornom karlovačkom parohu protojereju-stavroforu Dušku Spasojeviću. Njegovim premještajem u Zagreb brigu oko potpunog dovršenja hrama preuzeo je novi karlovački paroh, jerej Slaviša Simaković.
Izvor
uredi- „Identitet“ - Saborni hram Svetog oca Nikolaja u Karlovcu