Države Njemačke
Savezna Republika Njemačka je federalna parlamentarna republika koja je sačinjena od šesnaest država (njem. Land;[a] država članica (njem. Bundesland)). S obzirom na to da je današnja Njemačka nastala od nekoliko država, ona ima federalni ustav, a konstitutivne države su sadržale određeni stepen suvereniteta. Sa naglaskom na geografske uslove, Berlin i Hamburg se smatraju gradovima državama (njem. Stadtstaaten), kao što je Slobodni hanzeatski grad Bremen, koga u stvari čine gradovi Bremen i Bremerhafen. Za ostalih trinaest država članica se koristi naziv teritorijalna država (njem. Flächenländer).
Savezna Republike Njemačka je 1949. godine nastala ujedinjenjem zapadnih država (koje su prethodno bile pod američkom, britanskom i francuskom upravom) koje su stvorene nakon Drugog svjetskog rata. U početku, 1949. godine, države članice SR Njemačke su bile: Baden, Bavarska, Bremen, Hamburg, Hesen, Donja Saksonija, Sjeverna Rajna-Vestfalija, Rajna-Palatinat, Šlezvig-Holštajn, Virtemberg-Baden (do 1952) i Virtemberg-Hoencolern (do 1952). Zapadni Berlin, koji zvanični nije bio dio SR Njemačke, bio je u velikoj mjeri integrisan i defakto je smatran saveznom državom.
Godine 1952, nakon referenduma, Baden, Virtemberg-Baden i Virtemberg-Hoencolern su spojeni u Baden-Virtemberg. Godine 1957. Protektorat Sar se pridružio Njemačkoj kao Sarland. Ujedinjenjem Njemačke 1990. godine, kojim je Njemačka Demokratska Republika ušla u sastav Savezne Republike Njemačke, dovelo je do obnavljanja istočnih savezni država: Brandenburg, Meklenburg-Zapadna Pomeranija, Saksonija, Saksonija-Anhalt i Tiringija, kao i do ponovnog spajanja Zapadnog i Istočnog Berlina u Berlin i njegovo uspostavljanje kao punopravne i jednake države. Regionalni referendum 1996. godine na kome se izjašnjavalo o spajanju Berlina sa okolnim Brandenburgom u „Brandenburg-Berlin” nije dostigao neophodnu većinu glasova u Brandenburgu, dok je većina Berlinaca glasala sa spajanje.
Federalizam je jedan od utemeljenih ustavnih principa Njemačke. Prema Ustavu Njemačke, neka pitanja, kao što su spoljni poslovi i odbrana, isključivo su odgovornost federacije (tj. federalnog nivoa), dok ostala pitanja padaju pod zajedničke nadležnosti država članica i federacije; države članice zadržavaju rezidualni zakonodavni integritet za sva druga područja, uključujući „kulturu”, koja u Njemačkoj ne podrazumijeva samo pitanja kao što su finansijska promocija umjetnosti i nauke, nego i većinu oblika obrazovanja i obuke. Iako su spoljni odnosi, uključujući međunarodno ugovore, prije svega odgovornost federalnog nivoa, konstitutivne države imaju određena ograničena ovlašćenja u ovoj oblasti: u pitanjima koja se neposredno utiču na njih, države članice svoje interese brane na federalnom nivou kroz Bundesrat (Savezni savjet; gornji dom Saveznog parlamenta Njemačke) i u oblastima u kojima imaju zakonodavnu vlast imaju ograničena ovlašćenja da zaključe međunarodne ugovore „uz saglasnost federalne vlade”.[2]
Države članice uredi
| Grb | Zastava | Država članica | Dio SRNj od | Šef vlade | Slika | Vladajuća koalicija |
Glasova u Bundesratu |
Površina (km2) | Br. stanovnika | St. po km2 | Gl. grad | ISO 3166-2 kod |
BDP po glavni st. (€) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
Baden-Virtemberg | 1952.[b] | Vinfrid Krečman (Zeleni) | .jpg)
|
Zeleni, CDU | 6 | 35.752 | 10.755.000 | 301 | Štutgart | BW | 34.885 |
|
|
Bavarska | 1949. | Markus Zeder (CSU) | CSU | 6 | 70.552 | 12.542.000 | 178 | Minhen | BY | 35.443 | |
|
|
Berlin | 1990.[v] | Mihael Miler (SPD) | _by_Sandro_Halank.jpg)
|
SPD, Zeleni, Ljevica | 4 | 892 | 3.469.000 | 3.890 | — | BE | 28.806 |
|
|
Brandenburg | 1990. | Ditmar Vidke (SPD) | .jpg)
|
SPD, Ljevica | 4 | 29.479 | 2.500.000 | 85 | Potsdam | BB | 22.074 |
|
|
Bremen | 1949. | Andreas Bovenšulte (SPD) | 
|
SPD, Zeleni | 3 | 419 | 661.000 | 1.577 | Bremen | HB | 42.405 |
|
|
Hamburg | 1949. | Peter Čenčer (SPD) | 
|
SPD, Zeleni | 3 | 755 | 1.788.000 | 2.368 | — | HH | 52.401 |
|
|
Hesen | 1949. | Volker Bufir (CDU) | 
|
CDU, Zeleni | 5 | 21.115 | 6.066.000 | 287 | Visbaden | HE | 37.509 |
|
|
Donja Saksonija | 1949. | Štefan Vajl (SPD) | 
|
SPD, Zeleni | 6 | 47.609 | 7.914.000 | 166 | Hanover | NI | 28.350 |
|
|
Meklenburg-Zapadna Pomeranija | 1990. | Manuela Švezig (SPD) | 
|
SPD, CDU | 3 | 23.180 | 1.639.000 | 71 | Šverin | MV | 21.404 |
|
|
Sjeverna Rajna- Vestfalija |
1949. | Armin Lašet (CDU) | .jpg){kind=small}
|
CDU, FDP | 6 | 34.085 | 17.837.000 | 523 | Diseldorf | NW | 32.882 |
|
|
Rajna-Palatinat | 1949. | Malu Drejer (SPD) | 
|
SPD, Zeleni, FDP | 4 | 19.853 | 4.052.803 | 202 | Majnc | RP | 28.311 |
|
|
Sarland | 1957. | Tobijas Hans (CDU) | 
|
CDU, SPD | 3 | 2.569 | 1.018.000 | 400 | Sarbriken | SL | 30.098 |
|
|
Saksonija | 1990. | Mihael Krečmer (CDU) | _by_Sandro_Halank%E2%80%93079.jpg)
|
CDU, SPD | 4 | 18.416 | 4.143.000 | 227 | Drezden | SN | 22.980 |
|
|
Saksonija-Anhalt | 1990. | Rajner Hazelof (CDU) | _02.jpg)
|
CDU, SPD, Zeleni | 4 | 20.446 | 2.331.000 | 116 | Magdeburg | ST | 22.427 |
|
|
Šlezvig-Holštajn | 1949. | Danijel Ginter (CDU) | 
|
CDU, FDP, Zeleni | 4 | 15.799 | 2.833.000 | 179 | Kil | SH | 25.947 |
|
|
Tiringija | 1990. | Bodo Ramelov (Ljevica) | 
|
Ljevica, SPD, Zeleni | 4 | 16.172 | 2.231.000 | 138 | Erfurt | TH | 21.663 |
Vidi još uredi
Napomene uredi
- ^ S obzirom da riječ Länd na njemačkom znači zemlja,[1] termin država se koristi kako bi se izbjegle dvosmislenosti.
- ^ Države članice Baden, Virtemberg-Baden i Virtemberg-Hohencolern bile su konstitutivne države kada je federacija osnovana 1949. godine. One su udružile da bi formirale Baden-Virtemberg 1952. godine.
- ^ Berlin se zvanično smatra saveznom državom od ujedinjenja 1990. godine, iako je Zapadni Berlin uglavnom smatran saveznom državom Zapadne Njemačke.
Reference uredi
- ^ „land prevod | nemacko - srpski rečnik”. onlinerecnik.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 7. 7. 2018.
- ^ Leonardy, Uwe (1999). „Länder Power-Sharing in International Relations and European Affairs”. The institutional structures of German federalism. Working papers / Friedrich-Ebert-Stiftung, London Office (elektronsko izd.). Friedrich Ebert Foundation.