Slavko Mijušković
Slavko Mijušković (Kotor, 28. jun 1912. — Kotor, 15. decembar 1989.) je bio srpski istoričar, istraživač istorije Crne Gore i Boke kotorske.
Slavko Mijušković | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1912. |
| Mesto rođenja | Kotor |
| Datum smrti | 1989. |
Školovanje uredi
Mijušković se školovao u Kotoru, Rimu i Beogradu. Na Filosofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu je diplomirao 1936. godine. U Dubrovniku i Parizu se specijalizovao u oblastima arhivistike i paleografije, a doktorirao je 1965. godine sa tezom Kotorska mornarica.
Karijera uredi
U Državnoj arhivi u Kotoru bio je zaposlen od 1953. go 1978. godine. Mijušković je bio redovni član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti. U svom istraživačkom radu pretežno se bavio istorijom Boke Kotorske i Crne Gore od srednjeg vijeka do 1921. godine. Kao tematske cjeline u njegovom istoriografskom opusu izdvajaju se: djelovanje crnogorskih, brđanskih, primorskih i hercegovačkih plemena u Morejskom ratu, radovi o Kotorskom statutu, istorija mornarice u Boki kotorskoj i osnivanje i rad zdravstvenih institucija u Boki. U dva navrata se temeljno bavio Ljetopisom popa Dukljanina, i u oba navrata je svoje istraživačke napore zaokružio objavljivanjem ovog književnog djela. Prvo Mijuškovićevo izdanje izdato je u Titogradu 1967. godine, a dugo su izdale beogradska Prosveta i Srpska književna zadruga koje su Ljetopis popa Dukljanina izdale kao prvu knjigu u seriji Stara srpska književnost u 24. knjige.
I pored izvjesnih manjkavosti, Mijuškovićevo izdanje je značajno jer je u pitanju fototipsko izdanje. U svojim kometarima i studijama Ljetopisa popa Dukljanina Mijušković je izneo čitav niz tvrđenja koja nisu naišla na podršku u istoriji srpske književnosti. On je zastupao tezu o vrlo kasnom datovanju nastanka Ljetopisa popa Dukljanina na šta se naročito kritički osvrnuo Nikola Banašević u knjizi Letopis popa Dukljanina i narodno predanje (Beograd, 1971.), gdje je kritikovao i niz drugih Mijuškovićevih tvrđenja. Takođe Mijušković je u svom izdanju Ljetopisa nerijetko vrlo oštro pisao o radovima ranijih izdavača i istraživača ovog djela, posebno o Ferdu Šišiću, iako su ove kritičke opaske, po Banaševićevom mišljenju, često potpuno neosnovane.
Govoreći o Srbima u Boki kotorskoj i nazivu narodnog jezika u Boki u dokumentima Kotorskog arhiva, zapisao je: Za naš narodni jezik u starijim spisima najčešće se javlja naziv srpski, ali se ponekad nailazi i na izraz ilirski. Isto tako i u dokumentima pisanim na latinskom i italijanskom jeziku, javljaju se oba izraza, koji se negdje potpuno izjednačavaju. Pisao je da su pripadnici gradske inteligencije u Boki za vrijeme austrijske okupacije bili žestoki pobornici srpskog jezika i ćirilice.[1]
Važniji radovi uredi
- Pleme Nikšići u Morejskom ratu (1684.—1699.) (1954.)
- Neke specifičnosti feudalnih odnosa u Grblju u XIV vijeku (1957.)
- Odredbe o pomorstvu u Kotorskom statutu (1957.)
- Knjiga paštrovskih privilegija (1959.)
- Ljetopis Popa Dukljanina (1967.)
- Natpisi katedrale Sv. Tripuna (1965.—1966.)
- Teritorijalna nadležnost kotorske mornarice (1970.)
- Na kojim se osnovama zasnivaju tvrđenja o postojanju organizacije kotorskih pomoraca već 809. godine (1971.)
- Osnivanje i organizovanje jedne srednjovjekovne bokeljske zdravstveno-prosvjene institucije (1973.)
- Borba za srpski jezik u Kotoru za vrijeme austrijske vladavine (1965.)
- Građa za istoriju srpske medicine. Dokumenti Kotorskog arhiva, tom prvi (XIV—XV vijek) (1965., zajedno sa R. Kovijanićem) [2]
Izvori uredi
- ^ Aleksić, Budimir (2023). Svetigora, broj 316., Lučindan, O imenovanju jezika u prošlosti Boke Kotorske. Cetinje: Svetigora, izdavačko-informativna ustanova mitropolije crnogorsko-primorske. str. 46.
- ^ Slavko Mijušković.