Spomenik prirode Šam-dud
Spomenik prirode Šam-dud je zakonom zaštićeno stablo crnog duda (Morus nigra) koje raste u porti manastira Pećka patrijaršija. Prvi put zaštićen je 1957. godine. [1]
| Šam-dud | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Peć |
| Država |  Srbija |
| Koordinate | 42° 39′ 40″ S; 20° 15′ 57″ I / 42.6610311° S; 20.2657293° I |
.svg)  Spomenik prirode Šam-dud Spomenik prirode Šam-dud na karti Srbije | |
| Vrsta spomenika | botanički |
| Godina zaštite | 1957. |
| Stepen zaštite | III stepen |
Istorija uredi
Osnovno deblo visine je preko 8 m, a starost mu se procenjuje na oko 750 godina. Polovinom 20. veka, za vreme jedne oluje, grom je udario u stablo i prepolovio ga. Dve grane su polegle po zemlji i ožilile se, a iz njih su izrasle nove krošnje. Rascepljenost duda se opisuje u novinama još 1938, gde se okrenutosti grana na istok i zapad pripisuje simbolika podeljene hrišćanske crkve.[2] Za Šam-dud se veruje da je najstariji crni dud u Evropi. Stablo je u dobrom stanju, još uvek plodonosi, a njegovi plodovi i listovi se prikupljaju.
Predanje uredi
Veruje se da ga je posadio arhiepiskop Sava Drugi, sinovac Svetog Save, polovinom 13. veka. On je sadnicu duda doneo iz pokrajine Šam u današnjoj Siriji. Odatle i potiče njegovo ime Šam-dud. Takođe se veruje da je baš ispod ovog duda Arsenije Čarnojević 1690. godine sazvao sabor na kome je odlučeno da srpski narod krene u veliku seobu prema Vojvodini.
Rešenje - akt o osnivanju uredi
Odluka o zaštiti spomenika prirode Šam - dud - 02 br. 21/148 - SO Peć. Službeni glasnik RS broj 16/1995.
Izvori uredi
- ^ Vukićević, Emilija (1982), Dekorativna dendrologija (2. izd.), Beograd: Privredno finansijski vodič, str. 245
- ^ "Politika", 22. avg. 1938, str. 11
Vidi još uredi
Spoljašnje veze uredi
- Zavod za zaštitu prirode Srbije
- Spomenici prirode
- Šam-dud čuva Pećku patrijaršiju 750 godina („Politika“, 29. septembar 2010)
- Dud se dobro drži („Večernje novosti“, 9. oktobar 2010)
- Upotreba crnog duda U narodnoj medicini
- Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja Republike Srbije
- Registar zaštićenih dobara
Napomena: Sadržaj ove stranice ili jedan njegov deo, napisan je na osnovu podataka iz Centralnog registra zaštićenih prirodnih dobara koje vodi Zavod za zaštitu prirode Srbije.
