Sreten Dinić
Sreten Dinić (Veliki Šiljegovac, 1875 — Leskovac, 1949) bio je pisac i kulturno-prosvetni radnik. Pored srpskog služio se francuskim i ruskim jezikom.
Sreten Dinić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 3. novembar 1875. |
| Mesto rođenja | Veliki Šiljegovac, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 30. jul 1949. (73 god.) |
| Mesto smrti | Leskovac, FNR Jugoslavija |
Biografija uredi
Dinić je osnovnu školu učio u svom selu Velikom Šiljegovcu, u podnožju Jastrepca, od 1883. do 1887. godine. Nižu gimnaziju pohađao je u Kruševcu od 1887. do 1891. godine. Godine 1891. Dinić se upisuje u nišku Učiteljsku školu. Dinić je školovanje morao kasnije da nastavi u bogosloviji. Nakon prve godine bogoslovije, postavljen je za privremenog učitelja u Bivolju kod Kruševca, s tim da položi maturu idućeg maja u aleksinačkoj Učiteljskoj školi, koja je te godine bila premeštena iz Beograda u to mesto. Najzad, od 12. maja do 12. juna 1897. godine, u Učiteljskoj školi u Aleksincu polagao je završni učiteljski ispit i položio ga sa odličnim uspehom, samo trojica sa vrlo dobrim, a ostali sa dobrim, ukoliko nisu odbijeni. Od strane Ministarstva postavljen je za učitelja u Kladušnicu kod Kladova. Njegov rad se ogleda u organizovanju seoskih zadruga u selima u kojima je službovao,u prosvećivanju naroda,ali i kao pesnik,pripovedač i kao autor dela za scenska izvođenja.
Dinić je 1913. godine postavljen za školskog nadzornika leskovačkog i vlasotinačkog sreza. U Leskovac je došao 20. novembra 1913, i otada nije menjao mesto svog službovanja i rada. Zajedno sa dvojicom naizmeničnih predsednika opštine, Mičetom Babamilkićem i Stojanom Nikolićem, aktivno je uključen u rešavanju školskih ali i komunalnih problema Leskovca. Sa početkom Prvog svetskog rata i povlačenjem, zajedno sa srpskom vojskom prelazi Albaniju. Dolaskom na Krf, učestvovao je u osnivanju državne štamparije i srpskih novina, a postao i član redakcije ovog lista i njegov prvi saradnik zajedno sa brankom Lazarevićem, Milutinom Bojićem, Dragoljubom Filipovićem i drugima. U Srpskim novinama i Ratnom dnevniku, koji je izlazio u Solunu, Dinić je objavio svoje beleške o povlačenju srpske vojske. Delo je još odmah stavljeno na raspolaganje francuskim publicistima, a prijatelj srpskog naroda Žozef Renok koristio ga je za svoja predavanja na Sorboni o tragičnoj odiseji Srba kroz Albaniju. Ovaj prvi spis o poslednjim mesecima Srbije u 1915. godini i povlačenju usred zime, posle rata, izdat je o trošku pisca pod naslovom „Srpska vojska i bežanje kroz Albaniju i na Krfu”.[1] Nakon što je oboleo od malarije, 1917. godine, upućen je u Francusku na lečenje, gde stvara prijateljstva sa francuskim intelektualcima. Na narodnom univerzitetu koji je osnovao u Frenšvilu, našim invalidima držao je čitave cikluse predavanja. U mestu Polinji, Dinić pred većim skupom govori na francuskom o stradanju Srba pri povlačenju kroz Albaniju.
Rad u Leskovcu uredi
Dinićev rad u Leskovcu bio je bogat i sadržajan.
Nakon rata (1923. godine) bio je jedan od pokretača inicijative za osnivanje Narodnog univerziteta, čiji je kasnije bio aktivni saradnik. Jedan je od osnivača Narodne knjižnice i čitaonice, prvog profesionalnog pozorišta (1926-1929) u kome je radio kao upravnik. Bio je i prvi upravnik „Akademskog pozorišta u Leskovcu” osnovanog 1934. godine.
Uređivao je časopise Leskovački glasnik i „Narodni prosvetitelj” koga je pokrenuo u periodu 1928-1933.
Dinić se zalagao za otvaranje Muzeja grada, učestvovao je u radu Građanske kasine i Pevačkog društva „Branko” gde je bio član uprave a bio je i na čelu gradske zdravstvene zadruge. Bavio se pisanjem drama a od njegovih šest tekstova najpoznatiji je „Naša rabota”, o leskovačkom životu.[2]
Preminuo je u Leskovcu, avgusta 1949. godine, posle duge i teške bolesti.[3]
Književna dela uredi
Pored svih navedenih poslova, Dinić se bavio i književnošću. Napisao je preko 50 knjiga a bio je saradnik i urednik značajnih listova, časopisa i zbornika u to vreme („Srpske novine”, „Leskovački glasnik”, „Narodni prosvetitelj” i dr.).[2]
Neka od njegovih dela su:
- Studija „O narodnim učiteljima,,
- Pozorišna igra u sedam slika „Kosovski boj” objavljeno 1925 u Leskovcu
- Zbirka pesama „Jeci i odjeci” (Beograd, 1905)
- Iz carstva mraka - Carstvo rakije, 1906,
- Carstvo mraka – Carstvo sudbine, 1910. godine.
- Udžbenik „Poznavanje prirode za III i IV razred osnovne škole (Beograd, 1910).
- Iz carstva lažne obrazovanosti, (Beograd, 1913)
- Moj zavičaj, (Beograd, 1926)
- Bugarska zverstva u vranjskom okrugu ,dve knjige objavljene (1921),
- Autobiografske beleške - Moje brojanice
- Komad „Ratno siroče” 1924 ,Leskovac
- Komad „Pod maslinama na Krfu” (Beograd, 1926) ima dva čina i napisan je „po ličnim doživljajima i utiscima’’
- Komad u jednom činu „Proglas ujedinjenja” (Leskovac, 1930), gde glorifikuje bratstvo Srba, Hrvata i Slovenaca.
- Zbirka „Mali putnici”,1921
- „Školska higijena” dobila je prvu nagradu američke misije i iste godine objavljena u izdanju Ministarstva prosvete (Beograd, 1922).
- Knjiga „Škola života’’
- Čaršija i kultura - „knjiga za narodno prosvećivanje’’
Reference uredi
- ^ „Leskovački pisci i njihovo doba”. Arhivirano iz originala 20. 12. 2013. g. Pristupljeno 19. 12. 2013.
- ^ a b Ninošević, Mira; Trajković, Veroljub; Šimunec, Zvonimir. Zlatno doba Leskovca 1918-1941. Narodni muzej Leskovac.
- ^ Dimitrijević, Nebojša (2015). Leskovac 101, 6000 p. n. e. - 1945. god. Leskovac. str. 70—71.
Literatura uredi
- Dimitrijević, Nebojša (2015). Leskovac 101, 6000 p. n. e. - 1945. god. Leskovac. str. 70—71.
- Narodni prosvetitelj i pisac Sreten Dinić i njegovo vreme,1875-1949, Dragoljub Trajković, Naša reč 1973
- Danilo Kocić, Leskovački pisci - tragovi i traganja (I-II), Leskovac 2015.