Staro niško groblje

Staro groblje
Staro groblje
Opšte informacije
Mesto	Palilula (Niš)
Opština	Niš
Država	Srbija
Vrsta spomenika	groblje
Vreme nastanka	18. vek
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Niša

Spomen-kompleks Staro groblje se nalazi u južnom delu grada, administrativno pripada Gradskoj opštini Palilula i nalazi se u istoimenom naselju, koje je po njemu i dobilo ime.^[1]

Groblje se prostire na površini od 17 hektara, gde se nalazi više od 3.000 nadgrobnih spomenika.

Istorija

Vreme nastanka Starog groblja nije moguće precizno odrediti, ali se zna da se na njemu sahranjivalo još u 18. veku. Konkretnijih izvora i podataka nema.

U zapadnom delu groblja, ujedno i najstarijem nalaze se spomenici iz 19. veka, a najstariji grob je grob Voina iz 1819 godine.

Groblje se ne koristi od početka 1970-ih godina 20. veka.

Grobovi poznatih ratnika za oslobođenje grada od Turaka daju ovom mestu veliku istorijsku vrednost.^[2]

Kao značajno kulturno dobro, kompleks Starog groblja je 1987. godine stavljen pod zaštitu države.

Prema zadnjim najavama za ovaj lokalitet u planu je postavljanje rasvete, sređivanje i pretvaranje u memorijalni park.^[3]

Na groblju su sahranjivani poginuli ratnici u Srpsko-turskim ratovima i Prvom srpskom ustanku. Osam grobova sa nadgrobnim spomenicima, kao autentična svedočanstva o ovim događajima, stavljeno pod zaštitu zakona

Spomenici kulture

Staro groblje u Nišu ima veliku istorijsku i kulturnu vrednost. Ovde su sahranjene značajne ličnosti iz istorije Niša i okolnih mesta, ali i čitave države. Među njima su i grobovi poznatih boraca iz doba Turaka, zbog čega je ovo groblje posebno važno. Između ostalih, ovde se nalaze spomenik i grob Stanka Vlasotinčanina – trgovca i vođe Niške bune 1841. godine, zatim grob učitelja Tase – poznatog niškog učitelja i borca, kao i grob Koleta Rašića – istaknutog ratnika i organizatora buna.

Spomenici su registrovani u Nepokretna kulturna dobra na teritoriji opštine Palilula, grada Niša. Odluka SO Niš broj 020-24/83 od 07.03.1983. godine. Na osnovu odluke Izvršnog saveta Skupštine opštine Niš, 1983. godine dodaje se na spisak Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu i zavedena je kao nepokretno kulturno dobro: spomenik kulture.^[4]

Sahranjeni na groblju

Na Niškom starom groblju počivaju mošti mnogih znamenitih Nišlija koji su pre mnogo godina učestvovali u razvoju grada. Na groblju su sahranjivani poginuli ratnici u Srpsko-turskim ratovima i Prvom srpskom ustanku. Osam grobova sa nadgrobnim spomenicima, kao autentična svedočanstva o ovim događajima, stavljeno pod zaštitu zakona.

Neki od njih su: