Sulejman Demirel
Sami Sulejman Gindogdu Demirel (tur. Sami Süleyman Gündoğdu Demirel; Islamkoj, 1. novembar 1924 — Istanbul, 17. jun 2015) bio je diplomirani građevinski inženjer i turski političar, koji je sedam puta obavljao funkciju premijera i bio 9. predsednik Turske.
| Sulejman Demirel | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Sulejman Demirel 1998. godine | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 1. novembar 1924. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Islamkoj, Isparta, Turska | ||||||||||||
| Datum smrti | 17. jun 2015. (90 god.) | ||||||||||||
| Mesto smrti | Istanbul, Turska | ||||||||||||
| Religija | Sunitski islam | ||||||||||||
| Profesija | Građevinski inženjer, političar | ||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||
| Supružnik | Nazmije Demirel (u braku od 1948. do 2013) | ||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||
| Politička stranka | Demokratska partija Turske | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Potpis |  | ||||||||||||
Biografija uredi
Rođen je u mestu Islamkoj, vilajet Isparta[1]. Nakon završetka osnovne škole u rodnom mestu, ide na dalje obrazovanje i naposletku diplomirao inženjering na Tehničkom univerzitetu u Istanbulu. Kao vrlo mlad i sposoban, bio je na usavršavanju u SAD, a kasnije je u struci radio na mnogim visokim položajima.
Već sa 30 godina bio je generalni direktor Državnog odela za brane. Nadgledao je gradnju mnogih brana, elektrana, i postrojenja za navodnjavanje.
Preminuo je, u devedesetoj godini života, od srčanog udara i infekcije respiratornog trakta.[2]
Bio je venčan sa suprugom Nazmije od 1948. godine pa do njene smrti, 2013. godine. Nisu imali dece.
Imao je nekoliko nadimaka - Baba (Otac) i Čoban Sulu (Pastir Sulejman).
Politička karijera uredi
U politiku je ušao veoma rano. Prvo je pripadao Stranci prava (Adalet Partisi). U toj organizaciji se istaknuo, pa je na drugoj velikoj stranačkoj konvenciji bio izabran za predsednika stranke. Imao je samo 40 godina. Navodno je njegov izbor za predsjednika AP-a žestoko podupirao Džemal Gursel, 4. predsednik Turske.
Kada je 27. maja 1960. izvršen puč, Džemal je bio izabran za šefa države, a Sulejmanu je poveren posao sastavljanja vlade. Stvorio je koalicionu vladu, ali je na izborima 1965. njegova stranka stvorila većinsku vladu jer je bila jedini pobednik izbora. Sulejman je bio premijer sedam puta, sve do 12. septembra 1980. godine, kada se desio vojni puč kojeg je predvodio general Kenan Evren. Usledilo je razdoblje diktature i represije.
Ključni politički akteri tokom Evrenove vladavine su Sulejman koji je desno orijentisan i Bulent Edževit, levičarski vođa.
Nakon puča 1980, Demirelu je 10 godina bilo zabranjeno učešće u aktivnoj politici. No, on se nije pomirio s tom odlukom i 1987. održan je referendum kojim se on vratio u politiku i protivio se Evrenovoj diktaturi.
Kako se Stranka prava ugasila, osnovana je Stranka pravog puta (Danas Demokratska stranka), čiji je Sulejman bio prvi vođa, od 1983. do 1993. godine.
Kada je predsednik Turgut Ozal iznenada umro 1993, Velika narodna skupština Turske izabrala ga za novog predsednika. Zakletvu je položio 16. maja 1993, a mandat mu je završio na isti datum sedam godina kasnije. nakon toga se povukao iz politike i posvetio držanju predavanja na nekoliko univerziteta u Turskoj.
Izvori uredi
- ^ Kahraman, Ahmet (1998). İslamköylü Süleyman. Ankara: Öteki yayınevi. ISBN 978-975-584-014-7.
- ^ „Umro Sulejman Demirel”. Pristupljeno 17. 06. 2015.
Spoljašnje veze uredi
- Official Website of the Presidents of the Republic of Turkey Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. mart 2016) (jezik: turski)
