Trajan Stojanović
Trajan Stojanović (Gradešnica, 20. jul 1921 — Nju Bransvik, 21. decembar 2005) bio je istoričar i profesor istorije na Univerzitetu Rutgers. On je bio specijalizovan za istoriju Balkana i jedan od najpoznatijih balkanologa u svetu.[1]
| Trajan Stojanović | |
|---|---|
 dr Trajan Stojanović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 20. jul 1921. |
| Mesto rođenja | Gradešnica, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 21. decembar 2005. (84 god.) |
| Mesto smrti | Nju Bransvik, Nju Džerzi, SAD |
| Naučni rad | |
| Polje | istorija |
| Institucija | Univerzitet Rutgers |
| Poznat po | Istraživanje istorije Balkana |
Biografija uredi
Potiče iz porodice srpskog porekla. Stojanović je rođen u 1921. godine u Gradešnici, tada u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, ali je odrastao u Ročesteru, Njujork. Nakon što su njegovi roditelji emigrirali u SAD. U vreme kada je bilo teško za pripadnike radničke klase i doseljenike da oni upšte pohađaju neku zvaničnu obrazovnu ustanovu, on je stekao diplomu sa Univerziteta u Ročesteru. Nakon služenja u vojsci SAD tokom Drugog svetskog rata, on je magistrirao na Univerzitetu u Njujorku i dobio doktorat od Pariskog univerziteta tokom 1952. godine. Tokom doktorskih studija njegov mentor bio je Fernan Brodel.
Stojanović je tokom četiri dekade bio profesor evropske i svetske istorije na Univerzitetu Rutgers. On je takođe predavao na ostalim univerzitetima u SAD, među kojima treba izdvojiti: Stanford, Berkli, NYU, CSU i Univerzitet Sera Džordža Vilijamsa u Kanadi.
Stojanović je posebno proučavao istoriju na području Balkana. Njegovo delo "Studija Balkanske civilizacije" (1967) smatra se kao klasik i nezaobilzna istorijska monografija. Posle penzionisanja objavio je zbirku u četiri toma, članaka i eseja pod naslovom "Između Istoka i Zapada, svetovi Balkana i Mediterana" (1992-1995), kao i "Balkanski svetovi: prva i poslednja Evropa" (1994) sa svojim delima dalje značajan doprinos u širenje kulture i istorije Balkana. Pomoću Trajana Stojanovića svet je dobio novi pogled na istoriju Balkana. Mnogi od njegovih radova su prevedeni na srpski jezik i objavljeni u bivšoj Jugoslaviji, kao i drugim većim jezicima.[2]
Bio je član Savetodavnog odbora istraživanja logora u Jasenovcu.
Doktor Norman Markovic, profesor istorije sa Univerzitet Rutgersa, za njega kaže:
Imao sam privilegiju da upoznam Trajana Stojanovića. Bio izvanredan kolega i prijatelj na Rutgers univerzitetu, i pre i posle penzionisanja. Trajan je bio žestoko ponosan na ne-šovinistički način na njegovo srpsko nasleđe i dostignuća srpskog naroda. On je prezirao ne samo NATO agresiju koja je uništila Srbiju i razbila Jugoslaviju uopšte, već je to smatrao rasističkim klevetama i uvredama usmerenih protiv srpskog naroda tokom i nakon rata.
On je nastavio da radi kao naučnik, sve do svoje smrti 21. decembra 2005. godine, posle duge borbe sa rakom.
Odabrana dela uredi
- The Pattern of Serbian Intellectual Evolution 1830-1880. 1959.
- Conquering Balkan Orthodox Merchant. 1960.
- A Study in Balkan Civilization. Knopf, 1963.
- French Historical Method. Cornell University Press, 1976.
- Between East and West: The Balkan and Mediterranean Worlds. 1992–1995, 4 toma.
- Balkan Worlds: The First and Last Europe. Armonk, New York, and London, England: M.E. Sharpe, 1994.
- Introduction to The Balkans Since 1453, by Leften Stavros Stavrianos. New York: New York University Press, 2009.
Reference uredi
- ^ Trajan Stojanović Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2015) geopoetika.com
- ^ In Memoriam Traian Stoianovich (1920-2005) historians.org