Filaret Romanov
Fjodor Nikitič Romanov (rus. Фёдор Никитич Романов; Moskva, 1553 — Moskva, 1. oktobar 1633), bio je ruski boljar i patrijarh moskovski, pod imenom Filaret (rus. Филарет). Od 1619. do 1633. godine upravljao je Rusijom zajedno sa svojim sinom, Mihailom Romanovim.
| Filaret Romanov | |
|---|---|
 Filaret Romanov | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1553. |
| Mesto rođenja | Moskva, Rusko carstvo |
| Datum smrti | 1. oktobar 1633. (79/80 god.) |
| Mesto smrti | Moskva, Rusko carstvo |
| Grob | Dormitionova katedrala, Moskovski kremlj |
| Patrijarh moskovski i sve Rusije | |
| Godine | 1619—1633. |
| Prethodnik | Hermogen Moskovski |
| Naslednik | Joasaf I Moskovski |
Biografija uredi
Filaret je bio drugi sin istaknutog boljara Nikite Romanoviča. Rođen je 1553. godine u Moskvi. Prvi je koji nosi prezime Romanov. Tokom vladavine svog rođaka Fjodora Zvonara (1584—1598), mladi Filaret kao vojnik i diplomata učestvuje u ratu protiv Jovana III Švedskog (1590). Vodi pregovore u ime Rusije sa svetorimskim carem Rudolfom II 1593. i 1594. godine. Filaret je i sam postao boljar 1583. godine. Bio je jedan od kandidata za presto nakon smrti Fjodora Zvonara, ali je umesto njega na carski presto došao Boris Godunov. Godunov je držao Filareta i njegovu ženu u pritvoru u manastiru Svetog Antonija. Kada je Lažni Dimitrije zbacio Godunova, postavio je Filareta za mitropolita Rostova (1605). Filareta je Drugi Lažni Dimitrije proglasio za patrijarha. Kao i samog Dimitrija, Filareta je tada priznao manji broj Rusa. Od 1610. do 1618. godine Filaret se nalazi u rukama poljskog kralja Sigismunda Vase, koji je odbio da prizna njegovog sina, Mihaila Romanova, za ruskog cara. Nakon završetka Rusko-poljskog rata i sklapanja mira u Deulinu (13. februar 1619.) Filaret je oslobođen, a juna iste godine ustoličen je za moskovskog patrijarha i patrijarha sve Rusije.
Od tada je, sve do smrti, Filaret vladao Rusijom uporedo sa svojim sinom. To je period od 1619. do 1633. godine. Teoretski, Filaret je bio savladar svoga sina, ali je u praksi često vršio državne poslove bez konsultacija sa svojim sinom. Dopunio je riznicu zahvaljujući reformama sprovedenim u poreskom sistemu. Njegova najznačajnija mera bilo je vezivanje seljaka za zemlju kojim je nastojao da spreči prelazak seljaka u graove. Podržavao je objavljivanje teoloških radova i formirao jezgro kasnije poznate patrijarhove biblioteke. Naredio je da svaki arhiepiskop uspostavi po jednu bogosloviju za obrazovanje sveštenika. Reorganizovao je moskovsku vojsku uz pomoć stranih oficira. Filaret upravlja Rusijom preko svojih resora na čije čelo postavlja pouzdane ljude. Ne sprovodi se kodifikacija zakona. Zemlja je podeljena na okruge na čelu sa vojvodom.
Filaret je stvorio četiri resora: Sudski resor (zadužen za pravosuđe), Crkveni resor (zadužen za crkvene poslove), Poreski resor (zadužen za prikupljanje poreza) i resor palate (zadužen za patrijarhova imanja). Na čelu svakog resora sedeo je plemić sa svojim službenicima. Patrijarh je plemiće lično postavljao na čelo resora. Filaret je sproveo i popis crkvene i manastirske imovine. Godine 1620. stvorio je novu eparhiju Tobolsk.
Filaret objavljuje Poljskoj rat 1632. godine sa ciljem povratka Smolenska. Mihail Šejin predvodi ruske snage koje opsedaju grad. Međutim, novi poljski kralj, Vladislav IV, šalje snage koje deblokiraju Smolensk i prisiljavaju Ruse na mir (1634). Filaret je umro godinu dana ranije.
Potomstvo uredi
Filaret je bio oženjen Ksenijom Šestovom, koja mu je rodila šestoro dece:
- Boris (umro 20/30. novembra 1592)
- Nikita (umro 29. novembra/9. decembra 1593)
- Lev (umro 21. septembra/1. oktobra 1597)
- Tatjana (umrla 4/14. novembra 1611)
- Mihailo Romanov
- Ivan (umro 7/17. jun 1599)
Izvori uredi
