Википедија

Henri Karter

Henri Van Dajk Karter (engl. Henry Vandyke Carter; Kingston na Halu, 22. maj 1831 — Skarboro, 4. maj 1897) je bio engleski lekar, anatom, hirurg i umetnik, tvorac ilustracija za medicinski udžbenik iz anatomije Henrija Greja —„Grejova anatomija“ (engl. Gray’s Anatomy).[1][2][3][4]

Henri Karter
Henri Karter
(autoportret)
Lični podaci
Datum rođenja(1831-05-22)22. maj 1831.
Mesto rođenjaKingston na Halu, Ujedinjeno Kraljevstvo
Datum smrti4. maj 1897.(1897-05-04) (65 god.)
Mesto smrtiSkarboro, Ujedinjeno Kraljevstvo
PrebivališteEngleska
NacionalnostEnglez
Naučni rad
PoljeAnatomija
Poznat poIlustarcijama za udžbenik
anatomije (Gray's Anatomy)

Život i delo uredi

Henri Van Dajk Karter se rodio 22. maj 1831. u Kingstonu na Halu, Velika Britanija, kao najstariji sin slikara Henrija Barloa Kartera (engl. Henry Barlow Carter 1805 — 1867) i majke Elize rođene Barlou. Njegov brat Džozef Nevington Karter (1835—1871) je takođe bio slikar. Karterov biograf, Rut Ričardson (engl. Ruth Richardson) veruje da je srednje ime Kartera, Van Dajk, moglo biti asocijacija na Antonisa van Dajka (flamanskog slikara), ili na ime prijatelja njegovog oca, takođe slikara, Entoni Kopli Filding Vandajka (engl. Anthony Vandyke Copleya Fielding).[5]

Od detinjstva Karter je pokazivao interesovanje za nauku i crtanje, što su podržavali članovi njegove porodice. Osnovno obrazovanje je stekao u Hulu gde je završio i gimnaziju, pre nego što se preselio u London na studije medicine u klinici Sent Džordž. Od novembra 1852. do februara 1853, Karter je studirao u Parizu.[6]

U junu 1853, Karter je postao student humane i komparativne anatomije na Kraljevskom koledžu hirurga, gde je radio sa Ričardom Ovenom i Džonom Tomasom Kueketom. Karter je radio i kao demonstrator anatomije, nastojeći da dodatnim radom pomogne svojim nastavnicima u očiglednoj nastavi. Jedan od veoma neobičnih poslova koji mu je dat bio je da naslika ženku mravojeda iz Zoološkog vrta u Londonu. Kako je to Karter uspešno obavio, Ričard Oven je za svoja predavanja posvećena anatomiji egzotičnih vrsta sisara koristio ilustracije koje je nacrtao Karter.[7] Godine 1852. Kartera je postao član Kraljevskog koledža hirurga.

U januaru 1858. Karter se otselio u Bombaj gde je u Medicinskoj službi radio kao hirurški asistent. Marta iste godine otišao je u Indiju, gde je dobi raspored u oružanim snagama Indije, i vojni raspored u gradu Mhov.[8]

 
Jedna od Karterovih ilustracija u Gray´s Anatomy

Maja 1858. Karter je postao profesor anatomije i fiziologije na Grantovom Medicinskom fakultetu. Na tom položaju ostao je do 1863. Takođe je radio u bolnici (danas Bolnica Džamaseta Dži Džidžibhaja engl. Jamsetjee Jheejeebhoy Hospital), a radio je i kao kustos u Muzeju Grantovog Medicinskog fakulteta. Tokom 1863. je poslat na službu u grad Gaol u okrugu Satara.[9]

Godine 1870, Karter je unapređen u hirurga, a iste godine u hirurga majora. Hirurg-potpukovnik je postao nakon unapređenja u čin potpukovnik 1878, a brigadni-hirurg 1882, nakon unapređen u čin komandanta brigade.[9]

Godine 1872, Karteru je odobren odmor i on se vraća u Evropu. Deo odmora iskoristio je da poseti istraživače gube u Norveškoj, Italiji, Grčkoj, Alžiru, na Kritu, u Siriji i Anadoliji (jer se između ostalog bavio i istraživanjem gube tada poznate pod raznim imenima). Godine 1875, vratio se u Indiju, gde je upućen na poluostrvo Kathijavar i nakon kraćeg vremena boravka na njemu, objavio izveštaj o gubi kod stanovništva ovog područja.[10]

Od 1876. Karter je radio u bolnici Gokuldasa Tedzpala u Mumbaiju. U to vreme je bio i sekretar a potom predsednik, Bombajskog medicinskog društva i Društva fizičara i dekan Medicinskog fakulteta Univerziteta u Bombaju.[9]

Sa Henrijem Grejom i drugim lekarima Henri je počeo da sarađuje između 1852. i 1856. kada je nacrtao ilustracije za danas poznatu ilustrovanu Grejovu anatomiju.[11] Izdavači prvog izdanja želeli su da da knjigu prikažu kao zajedničko autorsko delo Kartera i Henrija, jer su njegov ilustracije imale za izdavača istu važnost kao i tekst, ali Grej se tome usprotivio.[12]

Karter je otišao u penziju 1888, da bi nešto kasnije bio imenovan za „Počasnog zamenika glavnog hirurga i počasnog hirurga Kraljice“ engl. Honorary Deputy Surgeon-General and Honorary Surgeon to the Queen.

Godine 1890, Karter se oženio 25 godina mlađom ženom, Meri Robinson, sa kojom je imao dvoje dece, Henri Robinson Karter i Meri Margaret Karter. Henri Van Dajk Karter je umro 4. maja 1897. od tuberkuloze u Skarborugu, Severni Jorkšir, gde je i sahranjen na mesnom groblju u porodičnoj grobnici. Čitulje o njegovoj smrti obnjavljene su u Britanskom medicinskom žurnalu [9] i Lancetu.[13]

Bibliografija uredi

  • Henry Gray: On the Structure and Use of the Spleen. J. W. Parker & Son, London 1854 (Crteži)
  • Henry Gray: Anatomy, descriptive and surgical. J. W. Parker & Son, London 1858 (Crteži)
  • An account of the calculi contained in the Grant Medical College Museum, with some general remarks on calculi in India. 1860.
  • Report on the prevalence & characters of leprosy in the Bombay Presidency, India, based on the official returns of 1867. Education Society's Press, 1872
  • The microscopic structure and mode of formation of urinary calculi. London: J. & A. Churchill, 1873.
  • On mycetoma or the fungus disease of India. London: J. & A. Churchill, 1874.
  • Report on leprosy and leper-asylums in Norway, with references to India. London: G.E. Eyre and W. Spottiswoode, 1874.
  • On leprosy and elephantiasis. London: Eyre & Spottiswoode, 1874.
  • Postscript to a note on the histology of lepra leprosa. Transactions of the Pathological Society of London ss. 300-302 (1875)
  • Modern Indian leprosy: being the report of a tour in Kattiawar, 1876, with addenda on Norwegian, Cretan and Syrian leprosy. . Bombay: Times of India Steam Press. 1876. .
  • Tilbury Fox, T. Farquhar: On certain endemic skin and other diseases of India and hot climates generally (Crteži)
  • Reports on leprosy, second series. London: 1876.
  • Contributions to the experimental pathology of spirillum fever / by H. Vandyke Carter ; communicated by James Andrew. London: J.E. Adlard, 1880
  • Spirillum fever: synonyms famine or relapsing fever as seen in Western India. London: J. & A. Churchill, 1882.
  • Memoir on leprosy by Brigade-Surgeon Henry Vandyke Carter, published for general information, in continuation of Government notification No. 4900, dated 7 Dec., 1882: 'Memorandum on the prevention of leprosy by segregation of the affected. Govt. Central Press Bombay 1884
  • The later history of spirillum fever at Bombay, 1882-83: memoir based upon cases read before the Medical and Physical Society. 1884.
  • On a Peyerian ulcer-lesion of the small intestines, apparently new. Education Society's Press, 1886.
  • Observations on the prevention of leprosy by segregation. 1887.
  • Note on the occurence of a minute blood spirillum in an Indian rat. „Scientific Memoirs by Officers of the Medical and Sanitary Departments of the Government of India”. 3, ss. 45–48, 1888.
  • Note on some aspects and relations of the blood-organisms in ague. Calcutta, 1888

Izvori uredi

  1. ^ „Dr Henry Vandyke Carter | International Leprosy Association - History of Leprosy”. leprosyhistory.org. Pristupljeno 2021-01-24. 
  2. ^ „Henry Vandyke Carter (1831-1897)”. www.sgul.ac.uk (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-24. 
  3. ^ Roberts, S. (2000). „Henry Gray and Henry Vandyke Carter: Creators of a famous textbook”. Journal of Medical Biography. 8 (4): 206—212. PMID 12484282. S2CID 20437674. doi:10.1177/096777200000800406. 
  4. ^ Ghosh, S. K.; Kumar, A. (2019). „The rich heritage of anatomical texts during Renaissance and thereafter: A lead up to Henry Gray's masterpiece”. Anatomy & Cell Biology. 52 (4): 357—368. PMC 6952681  . PMID 31949973. doi:10.5115/acb.19.102. 
  5. ^ The making of Mr Gray's anatomy..., s. 35-36
  6. ^ Kemp, M. (2010). „Style and non-style in anatomical illustration: From Renaissance Humanism to Henry Gray”. Journal of Anatomy. 216 (2): 192—208. PMC 2815942  . PMID 20447244. doi:10.1111/j.1469-7580.2009.01181.x. 
  7. ^ The making of Mr Gray's anatomy..., s. 54
  8. ^ Thappa, D. M.; Sivaranjini, R.; Joshipura, S. P.; Joshipura, D. (2011). „Henry Vandyke Carter and his meritorious works in India”. Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology. 77 (1): 101—103. PMID 21220897. doi:10.4103/0378-6323.74973  . 
  9. ^ a b v g (jezik: engleski)Henry Vandyke Carter, M.D.Lond, Br Med J. 1897 May 15; 1(1898): 1256–1257.[1], Pristupljeno 29. 4. 2013.
  10. ^ Carter, H. V. (1876). Modern Indian leprosy: being the report of a tour in Kattiawar, 1876, with addenda on Norwegian, Cretan and Syrian leprosy. Bombay: Times of India Steam Press. 
  11. ^ Ghosh, Sanjib Kumar (2015). „Evolution of illustrations in anatomy: A study from the classical period in Europe to modern times”. Anatomical Sciences Education. 8 (2): 175—188. PMID 25053471. S2CID 15451344. doi:10.1002/ase.1479. 
  12. ^ Richardson, Ruth (2008). The Making of Mr. Gray's Anatomy. Oxford University Press Oxford. ISBN 978-0-19-955299-3. 
  13. ^ Lancet 1, s. 1381 (1897)

Literatura uredi

  • Richardson, Ruth (2008). The Making of Mr. Gray's Anatomy. Oxford University Press Oxford. ISBN 978-0-19-955299-3. 
  • Carter, H. V. (1876). Modern Indian leprosy: being the report of a tour in Kattiawar, 1876, with addenda on Norwegian, Cretan and Syrian leprosy. Bombay: Times of India Steam Press. 

Spoljašnje veze uredi

  Mediji vezani za članak Henri Karter na Vikimedijinoj ostavi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Хенри_Картер&oldid=27557288”