Hram Svete Trojice (Beograd)
Hram Svete Trojice (rus. церковь Святой Троицы) poznat i kao Ruska crkva je hram Ruske pravoslavne crkve u Beogradu. Podignut je 1924. po planovima arhitekte Valerija Staševskog za Ruse, koji su nakon oktobarske revolucije pobegli od komunista iz Rusije. Uglavnom su to bili pripadnici viših slojeva društva.[1]
| Hram Svete Trojice u Beogradu | |
|---|---|
.jpg) Današnji izgled hrama Svete Trojice | |
| Opšte informacije | |
| Mesto |  Beograd Takovska 4. |
| Opština | Palilula |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1924. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| beogradskonasledje | |
Istorija
urediHram Svete Trojice izgrađen je u zlatno doba izgradnje hrišćanskih verskih objekata u Beogradu vezano je za period između dva svetska rata (1918 — 1941) kada je izgrađeno oko dvadeset hramova, koji su, uključujući i ovaj na sasvim specifičan način, izmenili i unapredili vizuelnu sliku Beograda.[2]
Hram Svete Trojice je podignut dobrovoljnim prilozima ruskih iseljenika i beogradskog građanstva na prostoru istočno od stare Crkve Svetog Marka, 1924. godine na placu u Takovskoj 4. Izgrađena je po projektu arhitekte Valerija Staševskog, a osveštena 22. oktobra 1925. godine.[3][4]
U temelje hrama su položili grumen zemlje donesen iz Rusije, a u crkvi je i grob ruskog generala Vrangela, vođe carističkih snaga protiv boljševika.
Crkva poseduje bogatu riznicu ikona i zastava Ruske carevine, među kojima se jedno vreme nalazile i vojne zastave Napoleona i Osmanlija, koje su bile ratni plen ruske vojske. Ove zastave su 1944. vraćene u Rusiju.[5]
U hramu je sahranjen general Petar Nikolajevič Vrangel, glavnozapovedajućii ruske belogardijske armije.
Arhitektura
urediHram Svete Trojice svojim konstruktivnim sklopom i dekorativnom estetikom izvedena je sa odlikama tipičnim za rusko sakralno graditeljstvo.[6][7]
Živopisna silueta hrama, kao i celokupno kompoziciono rešenje u prostoru podražava kontekstualni pristup projektovanja poštujući zatečeni ambijent i oblikujući siluetu padine podno Crkve Svetog Marka.[8]
- Freskodekoracija
Izrada freskodekoracije je delo čuvenog zografa, barona Nikole Majendorfe, koji je često sarađivao sa ruskim arhitektama u velikim graditeljskim poduhvatima u bivšoj Kraljevini Jugoslavije.
Galerija
uredi-
-
-
-
-
Aleksej Nikolajevič na ikoni u ruskoj crkvi -
Iguman Mihailo Biković i njegov brat, glumac Miloš Biković, u ruskoj crkvi na dan Sv. Sergija Radonješkog, 8. oktobra 2022. -
-
-
-
-
-
-
-
Grob generala Petra Vrangela u crkvi, 1935. -
Grob generala Petra Vrangela u crkvi, 2021.
Vidi još
urediIzvori
uredi- ^ Šal carevića Alekseja („Večernje novosti”, 20. jul 2016)
- ^ A. Kadijević, Jedan vek traženja nacionalnog stila u arhitekturi (sredina XIX – sredina XX), Beograd, 1997, 158–175.
- ^ M. Đurđević, Prilog proučavanju delatnosti arhitekte Valerija Vladimiroviča Staševskog u Beogradu, GGB, 45–46, Beograd 1998–1999, 151–171
- ^ Grupa autora, Vodič kroz Beograd, Beograd 1930, 59.
- ^ Ž. M. Jevremović, Istorijske znamenitosti Beograda i Zemuna, Beograd 1935, 49
- ^ B. Vujović, Beograd u prošlosti i sadašnjosti, Beograd 2003, 297
- ^ Staševski Đorđe u: Leksikon neimara, Beograd 2008, 355.
- ^ S. G. Bogunović, Arhitektonska enciklopedija Beograda XIX i XX veka, II, Beograd 2005, 1086
Spoljašnje veze
uredi- Vitalij Tarasjev: Verujem u duhovni preporod bratskih naroda („Večernje novosti”, 19. novembar 2017)
- Preporod Ruske crkve na Tašmajdanu („Politika”, 5. maj 2019)
- Senke nad ruskim zastavama („Politika”, 31. decembar 2019)
- "Ilustrovani list", br. 15, 1924; str. 10 - najava gradnje (u botaničkoj bašti!) i prikupljanja dodatnih sredstava
