Hrvatska socijalno-liberalna stranka
Hrvatska socijalno-liberalna stranka ili HSLS je politička stranka centra koja djeluje u Hrvatskoj. HSLS je punopravna članica Liberalne internacionale (LI) i Saveza liberala i demokrata za Evropu.
Hrvatska socijalno-liberalna stranka Hrvatska socijalno-liberalna stranka | |
|---|---|
 | |
| Predsednik | Darinko Kosor |
| Generalni sekretar | Dorica Nikolić |
| Osnivač | Slavko Goldštajn |
| Potpredsednik | Linda Rosini Gajšak Dario Hrebak Dragutin Kranjčec Miroslav Venus |
| Koalicija | Domovinska koalicija |
| Osnovana | 20. maj 1989. |
| Sedište | Zagreb Hrvatska |
| Mladi ogranak | Mladi hrvatski liberali |
| Ideologija | Nacionalni liberalizam, Konzervativni liberalizam. |
| Politička pozicija | Centar |
| Međunarodno članstvo | Liberalna internacionala |
| Evropska stranka | Savez liberala i demokrata za Evropu (partija) |
| Boje | žuta |
| Hrvatski sabor | 1 / 151 |
| Evropski parlament | 0 / 11 |
| Veb-sajt | |
| www | |
HSLS je politička stranka centra kojoj je ishodište čovek kao pojedinac te smatra da je slobodna samo ona zajednica u kojoj je slobodan i socijalno siguran svaki pojedinac kao najveća vrednost.
Istorija uredi
Osnovana je 1989. u SFR Jugoslaviji pod imenom Hrvatski socijalno-liberalni savez, kao reformski eksperiment u okviru tadašnjeg Socijalističkog saveza radnog naroda Hrvatske. Pred izbore 1990. se brzo profilisala u političku stranku kojoj je cilj bio rušenje tadašnjeg komunističkog sistema, kao i osamostaljenje SR Hrvatske u odnosu na tadašnju SFR Jugoslaviju. Zbog toga je učestvovala u okviru tadašnje Koalicije narodnog sporazuma, ali, kao i druge stranke KNS-a na izborima nije dobila veliki broj mesta u Saboru, zbog većinskog izbornog sistema.
Predsednik HSLS-a Dražen Budiša je za vreme rata 1991. godine dobio mesto u tzv. Vladi demokratskog jedinstva, ali ju je početkom 1992. napustio nezadovoljan navodnom popustljivošću predsednika Franje Tuđmana prema Republici Srpskoj Krajini. To mu je donelo znatnu popularnost, te je na predsedničkim izborima 1992. godine osvojio drugo mesto, a HSLS postao glavna opoziciona stranka u Hrvatskoj, što se pokazalo i na izborima za Županijski dom početkom 1993. godine.
Međutim, od 1995. počinje oporavak Socijaldemokratske partije Hrvatske koji HSLS-u otima glasove, a sam HSLS zapada u unutrašnji raskol između dve frakcije — zagovornika i protivnika saradnje sa vladajućim HDZ-om. Zbog toga su 1997. godine disidenti pod Vladom Gotovcem formirali sopstvenu Liberalnu stranku.
Godine 1998. SDP i HSLS sklapaju sporazum na osnovu koga će dve godine kasnije poraziti vladajuću Hrvatsku demokratsku zajednicu i formirati vladu levog centra, poznatu pod nazivom Trećesiječanjska vlast. Međutim, saradnja dve stranke je bila kratkog veka, a glavni kamen spoticanja bila je saradnja s Haškim sudom po pitanju pravosudnog procesuiranja ratnih zločina počinjenih od strane hrvatskih formacija. Godine 2002. Budiša je pokušao da sruši Račanovu vladu, ali deo njegove parlamentarne frakcije je ostao veran Račanu i formirao sopstvenu stranku zvanu Liberalni demokrati (LIBRA).
HSLS je pred izbore 2003. sklopio koaliciju sa Demokratskim centrom, najavivši postizbornu koaliciju sa HDZ-om. Međutim, savez HSLS i DC je teško poražen na izborima, osvojivši samo 3 mandata (2 HSLS, 1 DC), nakon čega je Budiša podneo ostavku na mesto predsedavajućeg stranke. HSLS je posle izbora podržavala premijera Ivu Sanadera, a 2005. se objedinila sa nekadašnjim disidentima iz Liberalne stranke.
Pred izbora 2007. HSLS je najavio koaliciju s tada opozicionom Hrvatskom seljačkom strankom. Koalicija HSS-HSLS je osvojila 8 zastupnika od kojih dva su išli HSLS-u. Nakon izbora je zajedno s njom ponovo podržala Sanadera. Bila je deo vladajuće koalicije pod Sanaderom, a kasnije i pod Jadrankom Kosor. U julu 2010. je izašla iz vladajuće koalicije, ali su njeni zastupnici, suprotno volji stranke, nastavili podržavati vladu i izašli iz stranke. HSLS je tako po prvi put nakon 1990. postala van-parlamentarna stranka. Na izborima 2011. godine je dobila 3,0% i nije uspela da osvoji nijedan mandat.