Cvetovac

Cvetovac
Cvetovac;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Grad	Beograd
Gradska opština	Lazarevac
Stanovništvo
— 2011.	139
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 29′ 00″ S; 20° 16′ 00″ I / 44.483333° S; 20.266666° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	84 m
	Cvetovac Cvetovac na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	011
Registarska oznaka	BG

Cvetovac je naselje u gradskoj opštini Lazarevac u gradu Beogradu. Prema popisu iz 2011. bilo je 139 stanovnika.

Istorija

Cvetovac je naselje u opštini Lazarevac, na desnoj obali Kolubare. Cvetovac je postao naseljavanjem pojedinih porodica iz Vreoca. Pojedinci su ovde najpre pravili kolibe i boravili sa stokom, zatim su prodavali svoje okućnice koje su imali u Vreocima, i stalno se nastanili. Cvetovac je proglašen za selo oko 1870. godine. Selo je imalo 89 kuća sa 480 stanovnika.^[1]

Položaj sela

Cvetovac je na aluvijalnoj ravnici između reka Kolubare, Lukavice, Peštana i njihovih otoka Peštanca i Brzaka. Kuće su udaljene jedna od druge po stotinu i više metara i čine naselje razbijenog tipa. Ono se deli na Gornji i Donji Kraj.

Vode

Za piće i druge domaće potrebe upotrebljava se voda sa bunara i đermova, koje ima svaka kuća, a neke kuće imaju po dva ili tri bunara u livadama, na kojima se napaja stoka. Oni su duboki od 3 do 6 metara. Kroz selo i seoski potes teku Kolubara, Lukavica, Kolubarina otoka Brzak i Peštanova otoka Peštanac. Peštan se sastaje sa Lukovicom kod mesta Sastavaka. Ranije su ove reke plavile selo, pa se zbog toga selo tri puta raseljavalo, odlazeći u Vreoce i vraćajući se natrag. Sada su rečna korita ispravljena i pročišćena i, kada padnu velike kiše i posle topljenja velikog snega u proleće, izliva se samo staro korito Kolubare, koje se naziva Predo, ali ne čini znatne štete.

Zemlje i šume

Njive i livade su na mestima koja se zovu: Staro Selo, Anište, Kamenica, Lešće, Budžaci, Ključevi, Vrblje, Mišja Bara, Đurina Bara, Crna Bara, Kućerina i Divči Bara.

Stara šuma je iskrčena i utrina izdeljena. Privatna šuma se čuva po zabranima, a zajednička je u Donjem Kraju, pored Lukavice. Stariji ljudi pamte kada su kuće bile u gustoj šumi, a u Skobaljskom Ključu ona je bila toliko gusta da se kroz nju nije moga „da provuče ni guja“.

Starine u selu

Staro groblje prosekla je i neprestano ruši Lukavica. Drugo staro groblje je bilo na mestu Starom Selu u Gornjem Kraju. Tu su se i do danas sačuvali nadgrobni spomenici od kamena, koji su bez natpisa i šara. U mestu Vrblju ima kameni nadgrobni „beleg“ koji je bez natpisa i ne zna se čiji je. Kod mesta Vrajkorskog Groba nađen je četvrtasti nakovanj od gvožđa, koji je težak oko 60 „oka“. Stari put je prelazio Kolubaru na Marinom Brodu, vodio je pored hana u mestu Starom Selu, pa dalje išao za Stepojevac. Staro naselje je bilo na mestu Starom Selu, a tu je za vreme Turaka bio han. Tada se naselje, po predanju, zvalo Lugić.

Nastanak sela

Današnje naselje su osnovali Vreočani sredinom prošloga veka. Na tom mestu oni su imali stočarske kolibe. Stariji ljudi u Vreocima pamte, kada je u današnjem Cvetovcu, na mestu Boračkim Vodenicama (vodenice Malog Borka, op. Milodan) bilo četiri vreočke kolibe za stoku a sada je tu čitavo selo.

Ov naselje je zvanično proglašeno za selo 1874. godine a dotle je bilo zaselak Vreoca.

Ime selu

1. Na prostoru današnjeg Cvetovca su bile cvetne livade, po kojima se to mesto nazvalo Cvetovac, pa se po tome i današnje selo tako nazvalo.

2. M. A. Marinković, učitelj, zabeležio je 1897. godine dva narodna predanja, po kojima se to mesto tako nazvalo:

a) Selo se nazvalo po nekom hajduku Cvetku, koji je tu poginuo.

b) Po drugoj varijanti Cvetovac je dobio ime po izvesnoj Cveti, koja se udala i prva odvedena iz Vreoca u Cvetovac.

3. Po Risti T. Nikoliću i M. Đ. Milićeviću selo se nazvalo po Cvetoju, osnivaču sela.

Podaci o selu

Današnje groblje je zajedničko sa Vreočkim u Vreocima. Litija se nosi na Spasovdan a zavetni dan je Beli Četvrtak, pred Veliki (Vaskršnji) post, koji se praznuje zbig grada i Treskovita Sreda, šesta posel Velike Srede, koja se praznuje zbog groma. Danas u Cvetovcu ima 19 rodova sa 120 kuća.

Demografija

U naselju Cvetovac živi 189 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,8 godina (38,6 kod muškaraca i 42,9 kod žena). U naselju ima 70 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,33.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja dva popisa zabeležen je značajan pad u broju stanovnika. Cvetovac je raseljen zbog proširenja površinskog kopa Rudnika uglja Kolubara.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	779
1953.	856
1961.	934
1971.	926
1981.	838
1991.	276	276
2002.	233	233

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	232	99,57%
Rumuni	1	0,42%
nepoznato	0	0,0%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	2	1
80+	1	3
75—79	0	2
70—74	11	12
65—69	7	12
60—64	7	3
55—59	4	5
50—54	4	5
45—49	15	12
40—44	9	11
35—39	6	4
30—34	6	8
25—29	7	8
20—24	8	8
15—19	10	11
10—14	5	2
5—9	10	3
0—4	5	6
Prosek :	38,6	42,9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	154	174	219	239	236	71	70

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	14	15	9	14	8	6	3	0	1	0	3,33

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	97	28	62	2	5
Ženski	105	24	62	18	1
UKUPNO	202	52	124	20	6

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	46	1	0	30	0
Ženski	17	3	0	5	1
UKUPNO	63	4	0	35	1
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	7	6	0	0	2
Ženski	0	1	1	2	1
UKUPNO	7	7	1	2	3
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	0	0	0
Ženski	0	0	3	0	0
UKUPNO	0	0	3	0	0
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0

Reference

^ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“ (Beč 1998) period 1812 – 1935 g. Letopisa, po predanju, podunavskih mesta i običaji, nastanak sela, ko su bili doseljenici, čime se bavili meštani
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] Literatura „Letopis Podunavskih mesta“ (Beč 1998) period 1812 – 1935 g. Letopisa, po predanju, podunavskih mesta i običaji, nastanak sela, ko su bili doseljenici, čime se bavili meštani

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]