Cerebralna paraliza

Cerebralna paraliza (lat. paralysis cerebralis), je stanje nastalo oštećenjem dječijeg mozga intrauterino, na porođaju ili u prvim godinama života. Ovako nastala oštećenja tretiraju se kao trajna i stacionarna, ne pokazujući tendenciju progresije. Cerebralna paraliza je skup heterogenih patoloških simptoma koji se klinički manifestuju kao poremećaji motorike, posture i motornih veština, mogu biti praćeni intelektualnim, senzornim i emocionalnim poremećajima. Primarni problem je defekt u iniciranju i egzekuciji pokreta. Učestalost cerebralne paralize je 2 na 1000 živorođene djece.

Cerebralna paraliza
Ispitivanje refleksa kod djeteta sa stanjem cerebralne paralize
Klasifikacija i spoljašnji resursi
Specijalnost	neurologija, Pedijatrija
MKB-10	G80
MKB-9-CM	343
OMIM	603513 605388
DiseasesDB	2232
eMedicine	neuro/533 pmr/24
Patient UK	[https://patient.info/doctor/cerebral-palsy cerebral-palsy Cerebralna paraliza]
MeSH	D002547

Etiologija

U neurološkoj literaturi etiološki faktori cerebralne paralize podjeljeni su u tri grupe: prenatalni, perinatalni, postnatalni.

Prenatalni faktori

U njih se ubrajaju intoksikacije, izazvane trovanjem ugljen-monoksidom, ili eklampsije i infektivna oboljenja majke tokom trudnoće ili traume nastale krvarenjem iz posteljice koja izazivaju anoksiju ploda.

Prenatalni faktori

Infektivna oboljenja	leus, toksoplazma, Rubeolo, citomegalovirus, herpes simpleks itd.
Intoksikacije	eklampsije; Ugljen- monoksid
Opšta oboljenja majke	tuberkuloza, anemija, dekompenzacija
Endokrini poremećaji	hiperrtireodizam, dijabetis melitus, kortizon itd.
Toksične supstance	jonizirajuće zračenje, nikotin, alkohol, teški metali itd.
Lijekovi	talmidormid, citostatici, histaminici, antidepresivi, salicitati, insulin, sulfoanamid, penicilin G, hloramfenikol itd.
Poremećaji u ishrani majke	hrana siromašna bjelančevinama, vitaminima, kalcijumom, fosforom, hipervitaminoza A, itd
Traume	krvarenje, anoksija

Perinatalni faktori

Ovi faktori su vezani za porođajne traume koje nastaju kao posledica pritiska na glavu ploda prilikom porođaja. Razlikuju se četiri oblika neonatalnih hemoragija nastalih kao posledica porođajne traume:

• subduralna hemoragija - danas je rijetkost jer se porođaj obavlja stručno
• subarhanoidna hemoragija - rijetko ostavlja traume
• intracerebralna hemoragija - nije sigurno da ostavlja posledice
• periventrikulusna hemoragija

Postnatalni faktori

Postnatalni faktori

Porođajna trauma	mehanički efekti, kompresija, hemoragija, asfiksija, edemi, tromboze
Anoksija	krvarenja, placentarna isuficijencija, jake anemije, trovanje ugljen-dioksidom
Kerinkterus	pretežno normalne ali pojačane žutice (prematurus, terapija vitaminom K, sulfoanamidi, hloramfenikol, sepsa, hepatitis, kongenitalna ciroza novorođenčeta-nepoznatog porijekla) Kriger. Najanovo oboljenje ( kongenitalni nedostatak enzima bilirubin-glukronil-transferze) hemolitičko oboljenje novorođenčeta
Infekcije	Encefalitis, meningitis, sepsa, herpes, HIV infekcija idr

Klinička slika

Rani zastoj je prvi znak dječije cerebralne paralize, što roditelji primjete nekoliko mjeseci po rođenju djeteta. Rani znaci cerebralne paralize su:

Poremećaj mišićnog tonusa

Javlja se u obliku hipertonije, stisnute pesnice, položaj opistotonusa i pasivnog otpora, makaza fenomen.

Zaostajanje primitivnog refleksa vrata

Javlja se kao asimetrični tonični refleks vrata i ukršteni refleks ekstenzora.

Asimetrija u neurološkim znacima

U obliku tonusa, reakcije "padobranca" koja nastaje prije 12. mjeseca, i tetivnih mišićnih refleksa.

Tetivni refleksi

Javljaju se u obliku klonusa.

Ostale karakteristike

Više od 50% osoba sa cerebralnom paralizom ima mentalnu retardaciju. Oko 30% ima EPI napade koji opstaju i kod 10% odraslih, najviše su zastupljeni kod hemiplegija. Nemogućnost učenja problemi pažnje, vizuelni i auditivni defekti u percepciji, nedostatak vizuomotorne koordinacije. Kasno usvajanje čitanja, matematike i motornih veština.

Klasifikacija

Neurološka klasifikacija sa topografskom distribucijom

Spastični sindrom

• hemiplegija (unilateralna, ruka je više oštećena od noge)
• bilateralna spastična hemiplegija ili hemipareza (obuhvata sva četiri ekstremiteta sa većim oštećenjem na rukama, retka slika)
• diplegija ( pareza oba donja ekstremiteta sa malo ili ni malo oštećenim rukama)
• kvadriplegija (pareza sva četiri ekstremiteta sa oštećenim nogama više nego rukama)

Diskinetčki sindrom: (Ekstrapiramidalni sindromi):

Nehotični pokreti mješaju se sa aktivnim i ometaju funkciju sva četiri ekstremiteta, obično sa većim oštećenjem na donjim udovima nego na gornjim. Nevoljni pokreti mogu biti:

• horea: brze, neredovne, neočekivane kontrakcije jednog mišića ili malih mišićnih grupa lica, bulbarnih mišića ili distalnih djelova ekstremiteta.
• atetoza: spori, crvuljasti, iskrivljeni pokreti, najviše uključuju distalne mišiće sa disnergijom suprotnih mišićnih grupa
• distonia: ritmičke, obično neprekidne promene tonusa sa pokretnim distorzijama trupa i najvećim djelom proksimalnih mišića ekstremiteta.* *balizmi: široki, nagli ili grčeviti pokreti krajnjih delova tijela

Ataksični sindrom:

Neuravnoteženi i nekoordinisani voljni pokreti trupa i muskulature ekstremiteta. Niži udovi su obično više zahvaćeni od viših.

Mješani sindrom:

Sadrže osobine spasticiteta i diskinezije, npr: spastično-diskinetična kvadripareza, spastično-distonična hemiplegija itd.

Literatura

• Rapaić; Nedović, Dragan; Goran (2011). Cerebralna paraliza : praksičke i kognitivne funkcije. Beograd: Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. ISBN 978-86-6203-014-6. 

Preporučena literatura

• O cerebralnoj paralizi - Regionalno udruženje ugroženih cerebralnom paralizom

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).