Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Ljubinju
Crkva Rođenja Presvete Bogorodice je hram Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u Ljubinju u Republici Srpskoj, BiH i pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Godine 2005. proglašena je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine od strane Komisije za očuvanje spomenika.
Pored crkve, nacionalni spomenik čini i njeno pokretno nasleđe, odnosno litija ikona i jevanđelje iz 1789. godine, kao i srednjovekovne nekropole stećaka sa spomenicima. Jedan deo nasleđa čini i Služabnik štampan u Veneciji 1580. godine, a nalazi se u ovoj crkvi.
| Crkva Rođenja Presvete Bogorodice | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Status | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Tip | crkva |
| Eparhija | Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska |
| Osnivanje | 1867. |
| Posvećen | Bogorodici |
| Lokacija | |
| Mesto | Ljubinje |
| Država |  Republika Srpska |
| Koordinate | 42° 57′ 23″ N 18° 04′ 20″ E / 42.95639° S; 18.07222° I |
  Crkva Rođenja Presvete Bogorodice Crkva Rođenja Presvete Bogorodice na karti Bosne i Hercegovine | |
Lokacija
urediCrkva je stacionirana u Ljubinju, u neposrednoj blizini magistralnog puta koji od Mostara preko Ljubinja vodi do Dubrovnika. Sama crkva smeštena je središtu nekadašnje nekropole stećaka, a u njenoj neposrednoj blizini nalazi se grobnica civilnim žrtvama fašističkog terora.[1]
Istorijat
urediCrkva je sagrađena 1867. godine, o čemu svedoči natpis u unutrašnjem delu hrama. Nakon arheoloških iskopavanja u unutrašnjosti crkve, zaključeno je da je u njoj prisutan arheološki lokalitet. Pronađeni su rimski grobovi iz perioda rimske vladavine na ovom području. Pronađena je i grobnica ozidana na svod, koja se vezuje za ranohrišćanski period između 4. i 6. veka i ulaze u arhitektonski sklop ranohrišćanskih bazilika.
Na osnovu istraživanja zaključilo se da se na mestu današnje crkve nalazila starija srednjovekovna crkva, koja je obuhvatala grobnicu i svod. Takođe, iz ranovizantijskog perioda pronađen je stub oltarske pregrade i keramika.[2]
Srednjovekovna crkva je izgrađena najranije u 12. veku, tokom vladavine Nemanjića, o čemu svedoči grob nađen unutar crkve, na kojem se nalaze minđuše s jednom jagodom. Crkva je obnavljana krajem 14. i početkom 15. veka, tada i omalterisana, a sahranjivanje je vršeno s njene južne strane. Sahranjivanje je trajalo još od rimskog perioda, sve do danas, jer se na ovom mestu nalazi pravoslavno groblje. Ukupno je istraženo 30 grobova.[1]
Nakon izgradnje nove crkve, ona je nekoliko puta rekonstruisana, dva puta je podizan nivo poda crkve, a sa spoljašnjih zidova uklonjen je malter. Od jula do oktobra 2014. godine vršena su arheološka istraživanja u okviru crkve, u organizaciji Muzeja Hercegovine Trebinje i Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog nasleđa iz Banje Luke.[3]
Reference
uredi- ^ a b „Koje tajne krije crkva u Ljubinju”. Radio televizija Srbije. Pristupljeno 18. 10. 2014.
- ^ „Otvorena izložba: „Arheološka istraživanja crkve Rođenja Presvete Bogorodice Ljubinje“”. gacko-rs.info. Pristupljeno 18. 6. 2016.
- ^ „BUDI DIO ISTORIJE: Obnovimo hram Rođenja Presvete Bogorodice u Ljubinju”. slobodnahercegovina.com. Pristupljeno 14. 8. 2016.
