Crkva Svetog Save u Londonu
Crkva Svetog Save u Londonu je jedna od nekoliko srpskih pravoslavnih crkava u Ujedinjenom Kraljevstvu. Poklonjena je Srpskoj pravoslavnoj crkvi od strane anglikanske crkve u ime Marije Karađorđević poslednje jugoslovenske kraljice po prispeću London tokom Drugog svetskog rata, prvonamencki za rad srpskog Komiteta Crvenog krsta preko koga je slala humanitarnu pomoć u Jugoslaviju,čemu je ostala posvećena do kraja rata. Pod okriljem je Srpske patrijaršije u Beogradu, a pripada Britansko-skandinavskoj eparhiji. Nadležni episkop je Dositej (Motika). Crkva Svetog Save u Londonu je saborna, glavna i najveća srpska pravoslavna crkva u Velikoj Britaniji.
Istorijat uredi
Crkva Svetog Save sazidana je 1903. godine kao anglikanska crkva posvećena Svetom Kolumbi. Kasnije je preuređena za službu Srpske pravoslavne crkve. Osvećenje je izvršeno 1952. godine. Činodejstvovao je [traži se izvor] veliki srpski teolog i mislilac, od skoro i svetitelj, vladika Nikolaj Velimirović.
Crkvu su u početku često posećivali članovi kraljevske porodice Karađorđević, dok su živeli u izbeglištvu u Londonu. Na tom[koji? ] tronu je sedela i kraljica Elizabeta II. Jula 1957. godine ona i princ Filip bili su kumovi na krštenju Marije Tatjane, ćerke jugoslovenskog princa Andreja.
To nije bilo prvi put da je britanska kraljica bila kuma na krštenju člana jugoslovenske kraljevske porodice. 24. oktobra 1945. godine, onda još uvek princeza, Elizabeta i kralj Džordž VI bili su kumovi princu Aleksandru, sinu Petra II.
Uređenje građevine uredi
Građevina je vrlo prostrana, sa skromnim enterijerom od cigle. Ukrašena je prelepim freskama, koje su mahom kopije dela sa zidova srpskih manastira 13. veka sa područja Kosova i Metohije. Posebno je vredno pomenuti ikonostas, izrađen u duborezu od orahovog drveta i bogato ukrašen ikonama. Na dva panela su oslikana dva velika srpska sveca, Sveti Sava i otac mu Sveti Simeon. Ispred oltara su dva trona, takođe izrezbarena u orahovini. Jedan je namenjen vladici, a drugi kraljevskoj porodici. Crkva se građevinski vodi kao jednobrodna bazilika.
Vernici uredi
Većina Srba se naselila u Londonu odmah posle Drugog svetskog rata. To su mahom bili bivši ratnici, saveznici britanske vojske, koji su došli u Ujedinjeno Kraljevstvo ne želeći da se vrate u otadžbinu, gde je zavladao komunistički režim. Ratovi koji su pratili raspad Jugoslavije pojačali su priliv Srba. Ocenjuje se da negde oko 10 hiljada Srba živi u Londonu i bližoj okolini.
Crkveni hor Sveti sava je osnovan davne 1952. godine na inicijativu protinice Marije Rozdjanko, koja je hor vodila sve do 1968. godine. Za preko 60 godina postojanja hor je opstao bez obzira na sve promene. Smenjivali su se pevači i horovođe, ali cilj hora je uvek ostao isti, da pevanjem na svetim Liturgijama, pripomažući sveštenstvu, zajedno sa vernim narodom slavi Gospoda Boga našega. Danas hor broji oko 20 članova i peva na nedeljnim sv. Liturgijama.
Posle Drugog svetskog rata dosta se Srba naselilo u Londonu i žene su počele da pomažu Crkvu i naš narod. Tu svoju grupu su nazvale Gospođe pri Crkvi. U tome su imale podršku oca Miloja Nikolića, tadašnjeg paroha u Londonu. Godine 1963. one su zvanično osnovale Kolo Srpskih Sestara, a 1984. godine gospođa Anđa Dinić je predložila da se Kolo zove Kosovka Devojka, što je prihvaćeno. Slava Kola je Sveti car Konstantin i Carica Jelena. Kolo danas broji 70 članica, od kojih su većina žene u penziji.
Folklorni ansambl "Rastko" deluje pri crkvi Svetog Save u Londonu već 30 godina. Neprekidno radi na okupljanju omladine sa zajedničkim ciljem da očuva srpsku narodnu tradiciju i kulturu. Ansambl neguje i čuva narodne igre koje predstavljaju deo bogate kulturne tradicije našeg naroda. Tokom svoga rada i postojanja „Rastko” beleži velike uspehe kako u Britaniji tako i u mnogim zemljama Evrope, u Kanadi, Americi i Australiji, i sa ponosom predstavlja svoju parohiju Sv Save u Londonu. Ansambl često igra ulogu domaćina i uspostavlja saradnju sa mnogim društvima u otadžbini i rasejanju.
U Brukvudu koje je udaljeno od centra Londona oko 30 mi (48 km), odnosno 48 km, nalazi se srpsko groblje. O groblju se stara poverenstvo crkve Svetog Save u Londonu. Na njemu se nalazi mala zgrada u srpskom stilu u kojoj je kuhinja, poveće prostorije za daće...
Crkvena nedeljna škola uredi
Pre više od pola veka sveštenici i roditelji su osnovali nedeljnu školu pri hramu Svetoga Save u Londonu. Generacije rođene u Engleskoj, stasavale su učeći srpski jezik i ćirilično pismo, čitajući dela srpskih pisaca i usvajajući pravoslavni katihizis, običaje i duh tradicije srpskog naroda, istoriju i srpske narodne igre.
U maju 1962. godine, odlukom crkvene uprave, a sa blagoslovom tadašnjeg paroha prote Miloja Nikolića, tri učitelja na čelu sa Dragomirom Petrovićem, započinju rad škole koja je 2012. godine proslavila jubilej 50. godina rada.
Crkvena nedeljna škola je puna đaka koji uče srpski jezik, istoriju i pravoslavni katihizis. U školi dobrovoljno radi kolektiv iskusnih i visoko kvalifikovanih profesora srpskog jezika.
Danas su đaci škole, kojih ima preko 100, deca ili unuci prvih đaka srpske nedeljne škole i brojna dečica mlađih generacija koje su u nekoliko navrata napustile Otadžbinu i dom osnovale u Engleskoj. Učiteljski tim poštujući prethodnike, nastoji da nastavu izvodi sa ljubavlju, nadom i verom da učeći druge budu primer kako se Otadžbina brani znanjem. Na budućim generacijama je da pokažu ljubav prema svojoj Otadžbini i precima, rečju i delom, jer reči zvone kao praporci, a dela ostaju kao pečati.
Galerija uredi
Izvori uredi
Spoljašnje veze uredi
