Jovan Asen III
Jovan Asen III (bugarski: Ivan Asen III; 1259—1303), bio je bugarski car od 1279. do 1280. godine. Nosio je vizantijsku titulu despota.
| Jovan | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Jovan Asen |
| Datum rođenja | 1259. godina |
| Mesto rođenja | nepoznato, Drugo bugarsko carstvo |
| Datum smrti | 1303. godina |
| Mesto smrti | Jovanovi posedi u Troadi, Mala Azija, Vizantijsko carstvo |
| Porodica | |
| Supružnik | Irena Paleologina |
| Potomstvo | šestoro dece (vidi dole) uključujući i Andronika Asena |
| Roditelji | Mico Asen Marija Asenina Bugarska |
| Dinastija | Aseni |
| Car Bugarske | |
| Period | 1279. - 1280. |
| Prethodnik | Ivajlo |
| Naslednik | Đorđe I Terter |
Dolazak na vlast uredi
Jovan je bio sin Mice Asena i Marije, ćerke Jovana Asena II i Irene Solunske. Rođen je 1259. ili 1260. godine, a umro je u egzilu u Maloj Aziji 1303. godine. Zaplašen usponom Ivajla, Mihailo VIII Paleolog, vizantijski car, pozvao je Jovana na dvor te mu dodelio titulu despota oženivši ga svojom najstarijom ćerkom Irinom Paleolog (1277/1278). Mihailo mu je potom dao određen broj vojnika koji će mu pomoći da se učvrsti na prestolu Bugarske. Iako je Ivajlo nekoliko puta porazio Jovana, na kraju je tri meseca blokiran u Silistriji od strane mongolskih saveznika cara Mihaila VIII. Vizantijska vojska je opsela bugarsku prestonicu Trnovo, a kada su se pročule glasine o navodnoj smrti Ivajla, plemstvo je stalo na stranu Jovana i prihvatilo ga za cara 1279. godine.
Vladavina uredi
Jovan se na vlasti održao svega godinu dana. Kako bi ojačao svoju poziciju u Trnovu, Jovan je svoju sestru Mariju udao za bugarsko-kumanskog vlastelina Đorđa Tertera. Međutim, Đorđe i Jovan nisu uspeli da uspostave vlast nad čitavom Bugarskom. Ivajlo se pojavio pred zidinama prestonice i razbio dva vizantijska odreda koja su pokušala da pomognu Jovanu. Jovan i Irena Paleologina u tajnosti napuštaju Trnovo sa blagom iz riznice. Dospeli su do Mesembrije (Nesebara) gde su se ukrcali na brod koji ih je odveo do Carigrada. Tamo je Jovana car Mihailo optužio za kukavičluk i odbio je da im pruži utočište. Godine 1280. ili 1281. Jovan je otputovao u Zlatnu Hordu gde se sa Ivajlom borio za naklonost Mongola koji bi mu pomogli da se vrati na presto. Mongolski kan Nogaj je na jednoj gozbi naredio da se Ivajlo pogubi. Međutim, Nogaj nije uspeo da na presto vrati Jovana. Na njemu je sada sedeo Đorđe Terter. Jovan se vratio na svoje posede u Troadi u Maloj Aziji gde je umro 1303. godine.
Porodica uredi
Jovan Asen i Irena Paleologina osnovali su, u Vizantiji uticajnu porodicu Asena. Pripadnici Asena zauzimali su visoke položaje sve do pada Vizantije u 15. veku. Unuka Jovana Asena bila je Irina Asen, žena vizantijskog cara Jovana Kantakuzina. Jovan i Irina imali su šestoro dece:
- Mihailo Asen, titularni car Bugarske
- Andronik Asen, otac Irine Asen
- Isak Asen
- Manojlo Asen
- Konstantin Asen
- Teodora Asenina, udata najpre za Ernana Himeneza, a zatim za Manojla Tagarisa
- Marija Asenina, udata za Ruđera de Flora
Porodično stablo uredi
| nepoznato | ||||||||||||||||
| nepoznato | ||||||||||||||||
| nepoznato | ||||||||||||||||
| Mico Asen | ||||||||||||||||
| nepoznato | ||||||||||||||||
| nepoznato | ||||||||||||||||
| nepoznato | ||||||||||||||||
| Jovan Asen III | ||||||||||||||||
| Jovan Asen I | ||||||||||||||||
| Jovan Asen II | ||||||||||||||||
| Helena-Evgenija Bugarska | ||||||||||||||||
| Marija Asenina Bugarska | ||||||||||||||||
| Teodor Anđeo Duka Komnin | ||||||||||||||||
| Irina Komnina Dukina | ||||||||||||||||
| Marija Petralifena | ||||||||||||||||
Literatura uredi
- Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08260-5.
