Jovan Putnik
Jovan Putnik (Bela Crkva, 25. decembar 1914 — Beograd, 22. septembar 1983) bio je jugoslovenski i srpski pozorišni reditelj i teatrolog.
| Jovan Putnik | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 7. avgust 1904. |
| Mesto rođenja | Bela Crkva, Austro-Ugarska |
| Datum smrti | 22. septembar 1983. (68 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
Biografija uredi
Rođen je u porodici Dobrile i Vasilija. Njegov otac bio je advokat i doktor pravnih nauka. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu kao i dramski odsek Muzičke akademije.[1]
Tokom studentskih dana počeo da radi kao asistent reditelja Hrisana Cankova (U logoru Miroslava Krleže), potom Radomira Plaovića (Voda sa planine R. Plaovića i M. Đokovića), te Vere Greč, Polikarpa Pavlova i dr Eriha Hecla.[1]
Nezadovoljan stečenim znanjem, odlučio je da završi kurs Žaka Delkroza, u Muzičkoj školi „Stanković“, kod Luja Daviča, a potom je pohađao predavanja i vežbe u Institutu za pokret Rudolfa fon Labana u „Helerauschule“ u Laksenburgu, kraj Beča, i Studij Meri Vigman u Drezdenu. Probleme scenskog prostora proučavao je u Studiju sledbenika Dekura u Parizu.[1]
U Beču se upoznao i sa učenjem Sigmunda Frojda i umetnošću M. Rajnharta, a gledao je i tri predstave Vahtangova.[1]
Nakon povratka u zemlju 1939. priredio je na Kolarčevom narodnom univerzitetu, sa Verom Krstić i Silvijem Bombardelijem, igračko-mimsko-muzičko-govorno-recitatorski program sintetičke „novoigre“, koju će deo kritike okvalifikovati kao „nekritičnu drskost“.[1]
Režirao je u Beloj Crkvi (Savremena scena i Teatar „Žarko Vasiljević“), vodećim pozorištima Srbije, Bosne i Hercegovine kao i „Theatre entre deux mondes“ u Parizu.[1]
Rukovodio je naučnoistraživačkim projektima iz oblasti psihologije i logike.[1]
Putnik je objavio na desetine radova iz teorije pozorišta i estetike.[1][2]
On je bio suplent i profesor Gimnazije u Beloj Crkvi, profesor i direktor Učiteljske škole u Vršcu, profesor u Učiteljskoj i Višoj socijalno-pedagoškoj školi u Zagrebu.[1]
Radio je kao novinar „Pravde“, „Dnevnika“ i „Večernjih novosti“, urednik Radio Beograda, nameštenik Doma slepih i gluvonemih u Zemunu, direktor drama, profesor Srednje pozorišne škole u Novom Sadu, Pozorišne akademije u Beogradu, profesor i direktor Dramskog studija u Zrenjaninu.[1]
Bio je reditelj opere i drame Srpskog narodnog pozorišta.[1]
U Kruševačkom pozorištu je bio umetnički rukovodilac i reditelj.[1]
Realizovao je više od 220 premijera.[1]
Po vlastitoj želji sahranjen je u Beloj Crkvi.[1]
Nagrade uredi
- Sterijina nagrada za režiju[1]
- Više nagrada Udruženja dramskih umetnika Srbije i Bosne i Hercegovine[1]
- Republička nagrada BiH „27. jul[1]
- Nagrada Skupštine grada Zenice[1]
Dela uredi
- Svet kao mi, 1936.[1]
- Niz strmen, 1937.[1]
- Ženidba vrapca podunavca, 1945. [1]
- Lenjin, 1945.[1]
- Na Dunavu noć, 1951.[1]
- Ruđer Bošković, 1953.[1]
- Vuk, 1953.[1]
- Anton Mavrak, 1974.[1]
- Nasradin u Travniku, 1974.[1]
- Američke priče, 1976.[1]
- Heroji ne umiru, 1976.[1]
- Budućnost je počela, 1976.[1]
- Veliki put, 1977.[1]
- Prolegomena za pozorišnu estetiku, posthumno, 1985.[2]
- Dramatizacije
- Grob u žitu (po Ćopiću, 1946)[1]
- Zeleno, volim te zeleno (po Lorki, 1954)[1]
- Krotka (po Dostojevskom, 1960)[1]
- Smrt Smail-age Čengića (po Mažuraniću, 1963)[1]
- Metamorfoze (po Kafki, 1965)[1]
- Pasha nosača Samuela (po Samokovliji, 1966)[1]
- Derviš i smrt (po Selimoviću, 1967)[1]
- Vetrovi koračaju (po Ž. Vasiljeviću, 1969)[1]
- Hronika o Marmeladovima (po Dostojevskom, 1973)[1]
- Njetočka Njezvanova (po Dostojevskom, 1974)[1]
- Stojanka, majka knešpoljka (po S. Kulenoviću, 1974)[1]
- Titov naprijed (po Nazoru, 1975)[1]
- Bajka o ribaru i ribici (po Puškinu, 1975)[1]
- Crvene tice (po B. Miljkoviću, 1976)[1]
- Doživljaji Čičikova (po Gogolju, 1977)[1]
- Vetar nad Srbijom (po Lazi Lazareviću, 1977)[1]
- Labudovo jezero (po Čajkovskom, 1980)[1]
Izabrana teatrografija uredi
- Stradija
- Srećni dani[1]
- Aveti[1]
- Nevine[1]
- Volšebni magarac[1]
- Madam Baterflaj[1]
- Slepi miš[1]
- U dolini[1]
- Orfej[1]
- Karmen[1]
- Dorica pleše[1]
- Otmica iz seraja[1]
- Otelo (Verdi)[1]
- Četiri grubijana[1]
- Trubadur[1]
- Dom Bernarde Albe[1]
- Hvalisavi vojnik[1]
- Ljudi bez vida[1]
- Na zapadnim kotama[1]
- Krvava svadba[1]
- Lek za žene ili Uobražena bolesnica[1]
- Skenderbeg[1]
- Ljubav don Perlimplina[1]
- Stradija[1]
- Smrt Smail-age Čengića, Jerma[1]
- Kir Janja[3]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s t ć u f h c č dž š aa ab av ag ad ađ ae až az ai aj ak al alj am an anj ao ap ar as at ać au af ah ac ač adž aš ba bb bv bg bd bđ be bž bz bi bj bk „PUTNIK Jovan | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-12-16.
- ^ a b „[Projekat Rastko] Radoslav Lazic: Recnik dramske rezije”. www.rastko.rs. Pristupljeno 2021-12-16.
- ^ „Radna mesta – Kruševačko pozorište”. www.krusevackopozoriste.com. Pristupljeno 2021-12-16.
