Južni Marmaroš

Južni Marmaroš ili Južni Maramureš, odnosno Rumunski Marmaroš ili Rumunski Maramureš (rum. Maramureșul de Sud, ukr. Південна Мармарощина, rus. Южный Мармарош) je jedna od istorijskih pokrajina Rumunije u današnjem krajnjem severozapadnom delu Rumunije. Najveći grad i istorijsko i kulturno središte južnog Maramureša je grad Marmaroš-Siget.

Treba napomenuti da pojam istorijske oblasti Marmaroš obuhvata i jugoistočnu polovinu Zakarpatske oblasti u Ukrajini, dok se samo južna polovina Maramureša nalazi u Rumuniji, gde se obično ona podrazumeva pod ovim imenom.

Poreklo naziva

Rumunski (južni) deo oblasti Marmaroš (narandžastom bojom), u sastavu okruga Maramureš

Ime Maramureš je rumunskog porekla i znači veliki „Veliki Mureš”. Drugi, više mađarski naziv za ovu oblast je Satmar po mađarskom obliku za grad Satu Mare (Satmar).

Prirodni uslovi

Oblast rumunskog Maramureša predstavlja danas najudaljeniji deo rumunske države od prestonice Bukurešta. Maramureš obuhvata dve velike doline (gornje Tise i središnjeg Samoša). Na jugu i severu granica je prirodna u vidu planina iz Karpatskog sistema, na istoku se nalazi klisura, koja odvaja ovu oblast od Transilvanije, a na jugozapadu Samoš odvaja Maramureš od Krišane. Severozapadna granica je takođe prirodna (plninsko bilo), ali i državna prema Ukrajini. Granica ka Mađarskoj je političkog porekla i nastala je 1918. g.

Danas postoji i okrug Maramureš, koji obuhvata samo istočnu polovinu rumunskog Maramureša.

Stanovništvo

Većinsko stanovništvo rumunskog Maramureša su Rumuni (oko 2/3), ali postoji značajna mađarska manjina (oko 25%), dok Ukrajinci čine oko 3%. Rumuni su tradicionalno stanovnici planinskog i brdskog dela Maramureša ka istoku, a Mađari nizijskog, zapadnog dela uz granicu sa matičnom državom. Ukrajinska nacionalna manjina živi na severu pokrajine uz granicu sa Ukrajinom. Pored njih ovde u znatno manjem postotku žive i Nemci i Romi.

Upravna podela i gradovi

Maramureš obuhvata nekoliko okruga današnje Rumunije:

Maramureš (jedini ceo okrug)
Satu Mare (severna polovina okruga)
Salaž (veoma mali severni deo okruga)

Danas najveći gradovi Maramureša su Baja Mare i Satu Mare. Sa druge strane, treći grad po veličini i znatno manji od njih, Siget Marmaćej, smatra se istorijskim i kulturnim središtem Maramureša.

Galerija

pravoslavna crkva iz drva
planine u Maramurešu (istočni Karpati)
narodni park Rodna
manastir Barsana
groblje u Sapanči
folklorni muzej Maramueša

Vidi još

Literatura

Földvary, Gábor Z. (1988). Geology of the Carpathian Region. Singapore: World Scientific Publishing Company.