Jumdžagin Cedenbal
Jumdžagin Cedenbal (mong. Юмжаагийн Цэдэнбал; Uvs, 17. septembar 1916 — Moskva, 20. april 1991) bio je mongolski revolucionar i dugogodišnji de fakto vođa Narodne Republike Mongolije. Bio je sekretar vladajuće Mongolske narodne revolucionarne partije (1940-1954, 1958-1984), premijer (1952—1974) i predsednik države (1974—1984).
| Jumdžagin Cedenbal | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Datum rođenja | 17. septembar 1916. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mesto rođenja | Uvs, Mongolija | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Datum smrti | 20. april 1991. (74 god.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mesto smrti | Moskva, Sovjetski Savez | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Profesija | političar | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Politička stranka | Mongolska narodna revolucionarna partija | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Biografija uredi
Rođen je 1916. godine u provinciji Uvs, u nomadskoj porodici mongolskog plemena Derved. Bio je peto od jedanaestoro dece u porodici. Bio je jedan od prvih upisanih učenika 1925. u novoosnovanoj školi u Ulangomu, koju je završio 1929. godine. Posle toga se devet godina školovao u Irkutsku i Ulan Udeu, gde je stekao diplomu na Sibirskom fakultetu finansija i Ekonomskom institutu.
Po povratku u Ulan Bator 1939, Cedenbal je prvobitno radio kao zamenik ministra, a zatim kao ministar finansija. Na Desetom kongresu MNRP 1940, u dobi od 23 godine, bio je izabran za generalnog sekretara Partije. Nakon smrti dugogodišnjeg mongolskog vođe Horlogina Čojbalsana, Cedenbal ga je nasledio na mestu premijera države i narednih godina s vlasti uklonio sve potencijalne rivale u borbi za vlast. Funkciju premijera je napustio 1974, kada je postao predsednik Mongolije.
Cedenbalova politika temeljila se na što bližoj saradnji sa Sovjetskim Savezom. On je po dolasku na vlast ubrzo stekao poverenje Sovjeta, koji su mu pomogli da se reši svih suparnika, posebno onih koji su zagovarali približavanje Kini nakon sovjetsko-kineskog rascepa posle 1960. godine. Navodno je tokom svoje vladavine između pet i osam puta podneo zahtev da Mongolija postane konstitutivna republika Sovjetskog Saveza, ali su Sovjeti odbili njegove zahteve. Uprkos tome, Cedenbal je ostao zapamćen kao vođa koji je vodio umerenu politiku tokom Hladnog rata.
Bio je prinuđen na penziju 1984. godine pod pritiskom Sovjeta. Smatrali su da je isuviše ostareo i nemoćan da se snalazi u novim međunarodnim uslovima. Naime, njegovo smenjivanje poklopilo se sa sovjetsko-kineskom politikom približavanja, koju je pokrenuo Leonid Brežnjev 1982. godine. Na funkciji sekretara partije nasledio ga je Jambin Batmunah.
Cedenbal je nakon penzionisanja živeo u Moskvi, sve do svoje smrti 1991. godine. Njegovo telo je zatim sahranjeno u Mongoliji.
