Džon Rid
Džon Rid (engl. John Reed; 1887—1920), bio je američki novinar, pesnik i socijalistički aktivista, dopisnik iz Srbije i svedok stradanja srpskog stanovništva od strane austrougarske vojske.
Džon Rid | |
|---|---|
 | |
| Puno ime | John Silas „Jack” Reed |
| Datum rođenja | 22. oktobar 1887. |
| Mesto rođenja | Portland, Oregon, SAD |
| Datum smrti | 17. oktobar 1920. (32 god.) |
| Mesto smrti | Moskva, Ruska SFSR |
| Supružnik | Louise Bryant |
Kao ratni dopisnik s početka 20. veka bio je na svim frontovima reporterski opisujući ratne užase i stradanja. Obišao je Meksiko, Rusiju, Grčku, Srbiju, Bugarsku, Francusku, Italiju, Poljsku, kako bi upoznao američko javno mnjenje sa pravom i užasnom istinom. Dolaskom u Srbiju, njegovo putovanje je trajalo je 28 dana, od 20. aprila do 18. maja 1915. godine. Krećući se maršrutom Niš-Kragujevac-Beograd-Rakovica-Ada Ciganlija-Obrenovac-Šabac-Prnjavor-Loznica-Gučevo-Krupanj-Zavlaka-Valjevo-Niš, mogao je samo da potvrdi strašne zločine koje su na svakom koraku činili vojnici Austrougarske monarhije. [1]
Njegovo svedočanstvo je objavio u knjizi „Srbija – zemlja smrti”, gde je zabeležio:[2]
U vreme prve invazije mnogi su ostali u Šapcu, nadajući se da će biti bezbedni. Ali vojnici su nasrnuli kao divlje zveri po gradu, paleći, pljačkajući, silujući. Videli smo opustošeni hotel ’Evropu’ i pocrnelu i unakaženu crkvu u koju je tri hiljade ljudi, žena i dece bilo sabijeno bez hrane i vode i držano unutra tri dana, a zatim podeljeno u grupe: jedni su bili poslati u Austriju kao ratni zarobljenici, a drugi terani pred vojskom dok je ona nastupala na jug protiv Srba. Ovo nije neosnovana priča ili histerična optužba, kao što je često bio slučaj u Francuskoj i Belgiji, to je činjenica dokazana mnoštvom svedočanstava koja su pod zakletvom dale stotine učesnika tog užasnog marša...
Ovaj članak je nedovršen. |
Ostao je upamćen kao pisac antologijskih knjiga „Deset dana koji su potresli svet“, „Ustanički Meksiko“ i „Rat u istočnoj Evropi“, u kojoj je i deo o ratu u Srbiji.
Umro je u Moskvi od tifusa i sa nepune trideset tri godine sahranjen je u zidine Kremlja, 17. oktobra 1920. godine. Njegovi tekstovi o Srbiji i Srbima s proleća 1915. godine stigli su u Srbiju tek 1975. godine.
Izvori uredi
- ^ „Zatiranje i paljenje gradova i sela”. Novosti. 28. 5. 2016. Arhivirano iz originala 06. 06. 2020. g. Pristupljeno 28. 10. 2016.
- ^ „DžON RID U SRBIJI: 28 dana koji nisu potresli svet”. Srbin.info. Pristupljeno 28. 10. 2016.
