Aleksandar Každan
Aleksandar Petrovič Každan (rus. Алекса́ндр Петро́вич Кажда́н; Moskva 3. septembar 1922. - Vašington 29. maj 1997.) je bio sovjetsko-američki vizantolog. Bio je glavni i odgovorni urednik trotomnog rečnika o vizantologiji poznatog kao "Oksfordska istorija Vizantije" (The Oxford Dictionary of Byzantium).
| Aleksandar Každan | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Aleksandar Petrovič Každan |
| Datum rođenja | 3. septembar 1922. |
| Mesto rođenja | Moskva, Sovjetski Savez |
| Datum smrti | 29. maj 1997. (74 god.) |
| Mesto smrti | Vašington, SAD |
| Obrazovanje | Univerzitet u Moskvi |
| Naučni rad | |
| Polje | istorija (vizantologija) |
| Institucija | Sovjetska akademija nauka, Dumbarton Ouks |
| Poznat po | The Oxford Dictionary of Byzantium |
Biografija uredi
Rođen je u Moskvi 3. septembra 1922. godine. Školovao se na Pedagoškom institutu u Ufi i Univerzitetu u Moskvi. Studirao je zajedno sa Evgenijem Kosminskim, stručnjakom za englesku srednjovekovnu istoriju. Každan je napisao disertaciju o agrarnoj istoriji poznog Vizantijskog carstva koja je objavljena 1952. godine (Agrarnye otnosheniya v Vizantii XIII-XIV vv). Uprkos velikom ugledu u svojoj oblasti, Každan je tokom Staljinove vladavine primoran da prihvati položaj provincijskog učitelja (u Ivanovu 1947-9. i Tuli 1949-1952). Nakon Staljinove smrti (1953), Každan je angažovan od strane koledža u Velikije Luki. Obezbedio je 1956. godine mesto u Institutu za istoriju Sovjetske akademije nauka gde je ostao do 1978. godine. Každan je bio izuzetno plodan naučnik i tokom svog boravka u Sovjetskom Savezu je objavio preko 500 knjiga, članaka i kritika. Njegove publikacije doprinele su porastu ugleda ruske vizantologije. Každan je pisao i o Jermenima koji su činili elitu u Vizantijskom carstvu tokom srednjovizantijskog perioda.
Každanov sin, matematičar Dejvid je 1975. godine emigrirao u Sjedinjene Američke Države gde je prihvatio mesto na Univerzitetu Harvard. Porodica zbog toga trpi posledice u Sovjetskom Savezu. Aleksandrova supruga otpuštena je iz izdavačke kuće u kojoj je radila, a njeni radovi su cenzurisani. Aleksandar i Musja su 1978. godine napustili Sovjetski Savet. Dobili su vizu za imigraciju u Izrael, a nakon tri godine su se preselili u Sjedinjene Američke Države. Februara 1979. godine stigli su u Dumbarton Ouks, centar za vizantijske studije u Vašingtonu. Každan je bio na položaju višeg naučnog saradnika sve do svoje smrti. Umro je u Vašingtonu 1997. godine. Nije uspeo da dovrši monumentalni rad o istoriji vizantijske književnosti. Prvi tom ovog rada obuhvata period od 650. do 850. godine. Objavljen je 1999. godine.
Važniji radovi uredi
- Kazhdan, Alexander; Constable, Giles (1982). People and Power in Byzantium: An Introduction to Modern Byzantine Studies. Washington: Dumbarton Oaks Center for Byzantines Studies.
- Kazhdan, Alexander; Wharton-Epstein, Ann (1985). Change in Byzantine Culture in the Eleventh and Twelfth Centuries. Berkeley: University of California Press.
- Kazhdan, Alexander, ur. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. 1. New York: Oxford University Press. (Aaro-Eski)
- Kazhdan, Alexander, ur. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. 2. New York: Oxford University Press. (Esot-Nika)
- Kazhdan, Alexander, ur. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. 3. New York: Oxford University Press. (Nyke-Zygo)
