Aleksandar M. Leko
Aleksandar M. Leko (Beograd, 21. novembar,[1] 6[2] ili 7. decembar[3] 1890 — Beograd, 11. april 1982) je bio srpski hemičar, počasni doktor Beogradskog univerziteta
| Aleksandar Leko | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 6. decembar 1890. |
| Mesto rođenja | Beograd, Srbija |
| Datum smrti | 11. april 1982. (91 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
| Porodica | |
| Roditelji | Marko T. Leko |
Biografija
urediRođen je u Beogradu od oca Marka T. Leka, hemičara, i majke Danice rođene Antula.
Osnovnu školu je završio u Beogradu, a zatim i Prvu beogradsku gimnaziju 1909. godine.[4] Studirao je hemiju u Beogradu i Friburu (Švajcarska). Studije je prekinuo Prvi svetski rat gde je učestvovao kao jedan od 1300 kaplara, zarobljen je i interniran u Nađmeđer.[3] Po završetku rata vratio se na studije i 1920. odbranio doktorsku disertaciju kod profesora Bistrickog. Posle toga je otišao u Kanadu gde je radio u hemijskoj industriji.
U Beograd se vratio 1923. godine i izabran za docenta neorganske hemije na tadašnjem Tehničkom fakultetu. U zvanje vanrednog profesora izabran je 1928, a redovnog 1938. godine. Živeo je u Profesorskoj koloniji u Beogradu, njegova kuća je srušena u bombardovanju Beograda 6. aprila 1941.[3] Uhapšen je i bio kao talac zatočen u logoru Banjica od 4. novembra do 13. decembra 1941. godine.[1]
U decembru 1944. imenovan je za člana komisije za obnovu Beogradskog univerziteta. Iste godine postavljen je za dekana Tehničkog fakulteta, koji je bio tada jedan od sedam fakulteta na Univerzitetu. Učestvovao je u osnivanju Tehnološko-metalruškog fakulteta izdvajanjem iz Tehničkog fakulteta 1948. godine i tu je nastavio profesorsku karijeru. Penzionisan je 1960. godine.[3]
U naučnom pogledu proučavao je benzimidazole i proces rastvaranja metala u kiselinama. Sa saradnicima radio na peroksidima, sumpornim i silicijumovim jedinjenjima.
Bio je predsednik Srpskog hemijskog društva od 1946. do 1955, njegov počasni predsednik od 1956, urednik „Glasnika Hemijskog društva“ i osnivač i dugogodišnji urednik časopisa „Hemijski pregled“ (osnovan 1950.). Dobio je Sedmojulsku nagradu 1948, Vukovu nagradu 1965, i titulu počasnog doktora Beogradskog univerziteta 1975. Dobio je zlatnu medalju Francuskog društva za industrijsku hemiju.[3]
Svirao je klavir i bio član univerzitetskog kamernog ansambla Collegium Muzicum. Bio je predsednik Akademsko pevačko društvo Obilić, a posle Drugog svetskog rata predsednik Prvog beogradskog pevačkog društva.[3] Bio je oženjen Sofijom sa kojom je imao sina Marka Leko i ćerku Danicu.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b Simo C. Ćirković: Ko je ko u Nedićevoj Srbiji 1941 — 1944, izd. Prosveta, Beograd 2009, odrednica „Leko, Aleksandar M.“ pp. 293,COBISS.SR 170123788
- ^ „Informacija o njegovom grobu”. Arhivirano iz originala 25. 02. 2021. g. Pristupljeno 23. 10. 2011.
- ^ a b v g d đ Bogdan Lj. Popović: Nastanak profesorske kolonije u Beogradu i njeni stanovnici, pp. 281–282.
- ^ „Znameniti učenici i profesori Prve beogradske gimnazije”. Arhivirano iz originala 27. 11. 2011. g. Pristupljeno 23. 10. 2011.
Spoljašnje veze
uredi
