Alfred fon Tirpic
Alfred Peter Fridrih fon Tirpic (nem. Alfred Peter Friedrich von Tirpitz; Kistrin, 19. mart 1849 — Ebenhauzen, 6. mart 1930) je bio nemački admiral, državni sekretar Carskog pomorskog ministarstva, moćnog administrativnog ogranka Carske mornarice (nem. Kaiserliche Marine) od 1897. do 1916. g.
| Alfred fon Tirpic | |
|---|---|
 Alfred fon Tirpic | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Alfred Peter Fridrih fon Tirpic |
| Datum rođenja | 19. mart 1849. |
| Mesto rođenja | Kistrin, Pruska |
| Datum smrti | 6. mart 1930. (80 god.) |
| Mesto smrti | Ebenhauzen, Vajmarska Nemačka |
Biografija uredi
Rođen je u Kistrinu (u to vreme je pripadao Brandenburgu), kao sin višeg civilnog službenika, odrastao je u Frankfurtu na Odri. Pridružio se Pruskoj mornarici 1865. godine i pohađao Pomorsku školu u Kilu, gde je i diplomirao 1869. godine. Po stvaranju Nemačke Flote 1871. godine postao je deo torpedne eskdre. Napredovao je, i 1877. godine postao šef za torpedno naoružanje - odeljenje koje je on kasnije reorganizovao u torpedni inspektorat.
Kapetan Tirpic je postao Šef mornaričkog štaba 1892. godine, i unapređen je u kontraadmirala 1895. godine. Tokom 1896—1897. godine komandovao je Azijskom eskadrom krstarica i nadgledao iznajmljivanje Kiaočoua, koji je postao nemačka pomorska baza. Godine 1897. je postao državni sekretar u Carskom pomorskom ministarstvu - Reichsmarineamt. Zbog energičnog zalaganja za značajno uvećanje flote zadobio je pažnju i podršku cara Vilhelma II. Tirpicu je 1900. godine ukazana počast kada postaje „fon Tirpic“. Njegova ideja o postizanju statusa vodeće svetske sile putem sticanja pomorske nadmoći, često se naziva „Tirpic-plan“. Politički, „Tirpic-plan“ su činili Akti o Floti iz 1898, 1900, 1908. i 1912. godine. Zahvaljujući njima do 1914. g. Nemačka je stvorila drugu po veličini pomorsku silu u svetu - po gruboj proceni oko 40% manju od britanske Kraljevske mornarice. Bila je sastavljena od 7 modernih drednota, 5 bojnih krstaša, 25 krstarica i 20 „preddrednot“ bojnih brodova, kao i preko 40 podmornica. Iako je plan podrazumevao i neke prilično nerealne ciljeve, ekspanzionistički program je bio dovoljan da alarmira Britance, i tako započne skupu pomorsku trku u naoružanju, što je dovelo i do stvaranja jačih veza između Ujedinjenog Kraljevstva i Francuske.
Tirpic je razvio tzv. „teoriju rizika“ (analizu koju bi danas smatrali delom teorije igre) po kojoj, ako nemačka mornarica dostigne određen nivo gde bi po snazi bila bliska Britanskoj mornarici, Britanci bi pokušali da izbegnu sukob sa Nemačkom, tj. ako bi se flote održale nepromenjene). Ako bi se te dve pomorske sile sukobile, nemačka mornarica bi nanela dovoljno štete britanskoj, što bi ugrozilo britansku pomorsku dominaciju. Britanci su se oslanjali na svoju mornaricu kako bi održali kontrolu nad Britanskom imperijom, zbog šega je fon Tirpic smatrao da bi oni radije održavali pomorsku nadmoć u cilu očuvanja te imperije, i pritom dozvolili da Nemačka postane svetska sila, nego što bi držali Nemačku u potčinjenom položaju i time ugrozili svoju imperiju. Ova teorija je rasplamsala pomorsku trku u naoružanju između Ujedinjenog Kraljevstva i Nemačke u prvoj deceniji 20. veka.
Međutim, ova teorija je bazirana na pretpostavci da bi Velika Britanija morala da pošalje svoju flotu u Severno more da bi blokirala nemačke luke (blokada nemačkih luka je bila jedini način na koji bi Kraljevska mornarica mogla ozbiljno nauditi Nemačkoj) čime bi nemačku mornaricu prisilila na bitku. Ali, zbog geografske lokacije Nemačke, Britanija je mogla da blokira Nemačku i zatvarajući ulaz u Severno more iz Lamanša, i oblasti između Bergena i Šetlandskih ostrva. Suočen sa ovom mogućnošću nemački admiral je prokomentarisao: „Ako Britanci to učine, naša mornarica će imati tužnu ulogu“, tačno predviđajući ulogu koju će imati mornarica tokom Prvog svetskog rata.
Fon Tirpic je dobio čin Velikog admirala 1911. godine. Uprkos programu izgradnje osećao je da je rat došao prerano da bi njihove snage mogle da se ravnopravno nose sa Kraljevskom mornaricom, jer je Akt o floti iz 1900. godine godine sadržavao sedamnaestogodišnji plan. Zbog nemogućnosti da utiče na pomorske operacije sa svog čisto administrativnog položaja, fon Tirpic se glasno zalagao za skidanje restrikcija sa podmorničkog rata, za koje je on osećao da može srušiti britanske linije komunikacija. Interesantno je da njegova politika izgradnje nikad nije izrodila i njegov politički stav prema podmornicama, tako da je do 1917. godine postojao ozbiljan manjak novih podmornica. Kada nije uvedena zabrana na podmorničko ratovanje, izgubio je podršku cara i primoran je da podnese ostavku 15. marta 1916. godine. Na mestu državnog sekretara Carskog pomorskog ministra zamenio ga je Eduard fon Kapele.
Godine 1917. fon Tirpic postaje vođa kratkotrajne Otadžbinske partije - Deutsche Vaterlandspartei, koja je nastojala da objedini podršku javnosti za sveobuhvatne napore za dobijanje Prvog svetskog rata. Posle poraza Nemačke podržavao je desno krilo Nemačke nacionalne narodne stranke - Deutschnationalen Volkspartei, skraćeno DNVP, i bio njen poslanik u Rajhstagu od 1924. do 1928. g.
Po njemu je nazvan nemački bojni brod Tirpic 1939. godine.
