Arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan

Arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan
Arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan
	Arhiepiskop Stefan 2022.
Osnovni podaci
Pomesna crkva	Makedonska pravoslavna crkva — Ohridska arhiepiskopija
Čin	arhiepiskop
Titula	mitropolit skopski i arhiepiskop ohridski i makedonski
Sedište	Ohrid
Godine službe	od 2022.
Prethodnik	autokefalnost priznata
Lični podaci
Svetovno ime	Stojan Veljanovski
Datum rođenja	1. maj 1955. (69 god.)
Mesto rođenja	Dobruševo, NR Makedonija, FNR Jugoslavija

Arhiepiskop ohridski i makedonski Stefan (svetovno: Stojan Veljanovski; Dobruševo, 1. maj 1955) jeste prvi kanonski priznati arhiepiskop ohridski i makedonski i poglavar Makedonske pravoslavne crkve — Ohridske arhiepiskopije.^[1] Njegova počasna i liturgijska titula glasi: mitropolit skopski i arhiepiskop ohridski i makedonski.

U periodu 1999—2022. godine bio je peti poglavar samoproglašene, raskolničke i kanonski nepriznate „Makedonske pravoslavne crkve”.^[2] Maja 2022. godine, MPC—OA pod njegovim vođstvom se vraća pod jurisdikciju SPC, a Vaseljenska patrijaršija priznaje njegovu jerarhiju.^[3] Kasnije istog meseca, Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve jednoglasno je doneo odluku da se prizna autokefalnost Makedonske pravoslavne crkve — Ohridske arhiepiskopije što je zvanično potvrđeno tomosom koji je patrijarh srpski Porfirije uručio arhiepiskopu Stefanu 5. juna 2022. godine te je tako arhiepiskop Stefan zvanično priznat kao poglavar te crkve.

Školovao se u Beogradu i govori tečno makedonski, srpski jezik i grčki jezik.

Životopis

Godine 1969. se upisao na pravoslavnu bogosloviju „Sv. Kliment Ohridski“ u Skoplju koju je završio 1974. godine. Te godine se upisuje na Pravoslavno-bogoslovski fakultet Univerziteta u Beogradu na kojem diplomira pet godina docnije. Kada se vratio, pristupio je raskolničkoj i kanonski nepriznatoj „Makedonskoj pravoslavnoj crkvi” i biva postavljen kao učitelj na pravoslavnoj bogosloviji „Sv. Kliment Ohridski“. Godine 1980. upisuje postdiplomske studije na katoličkom Institutu „Sveti Nikola“ u italijanskom Bariju u kojem se specijalizovao za patrijaršijske i vizantijske studije. Dve godine kasnije je diplomirao. Postao je takođe i stalni profesor na Pravoslavno-bogoslovskom fakultetu „Sv. Kliment Ohridski“ u Skoplju.

Dana 3. jula 1986. god. se zamonašio u manastiru „Sveti Naum“, a devet dana kasnije je bio postavljen za mitropolita strumičkog, a zatim kao poglavar eparhije bregalničke. U međuvremenu je postao dekan PBF u Skoplju, portparol Arhijerijskog sinoda, urednik crkvenog časopisa Crkoven Život, i glavni sekretar arhiepiskopije.

U oktobru 1999. godine je postavljen za poglavara raskolničke i kanonski nepriznate „Makedonske pravoslavne crkve”.

Pomirenje i vraćanje pod SPC

Maja 2022. godine, raskolnička MPC se vraća pod okrilje Srpske pravoslavne crkve kao „Makedonska pravoslavna crkva — Ohridska arhiepiskopija”. SPC i Vaseljenska patrijaršija su priznale njegovu jerarhiju kao arhiepiskopa Srpske pravoslavne crkve MPC—OA.^[3]

Dana 19. maja 2022. godine, patrijarh srpski Porfirije i arhiepiskop Stefan su služili „liturgiju pomirenja” u Sabornome hramu Svetoga Save u Beogradu.^[4] Patrijarh Porfirije je dočekao arhiepiskopa Stefana i sveštenstvo MPC—OA rečima:

„Kako zvone zvona Svetosavskog hrama, tako i naša srca biju od radosti zbog ovog blagoslovenog dana. Dobrodošli draga braćo! Dobrodošao brate arhiepiskope Stefane i vladike. Dobrodošli u zajednicu ljubavi, vi i sav Vaš bogoljubivi narod. Braća smo i samo braća!”^[5]

Autokefalnost MPC—OA

Dana 24. maja 2022. godine, patrijarh srpski Porfirije saopštio je da je Srpska pravoslavna crkva odobrila autokefalnost Makedonskoj pravoslavnoj crkvi — Ohridskoj arhiepiskopiji. Istakao je da je Sabor SPC jednoglasno doneo oduku da blagosilja zahtev MPC—OA za autokefalnost. Tomos o priznanju autokefalnosti MPC—OA patrijarh srpski Porfirije uručio je arhiepiskopu Stefanu 5. juna 2022. godine čime je i zvanično potvrđena odluka Sabora SPC o kanonskom priznanju autokefalnosti MPC—OA.^[1]^[6] Tom prilikom, arhiepiskop Stefan je rekao sledeće:

„Danas je stigla i najveća radost, jer ono što smo se odavno dogovarali, ono što je naš Sinod [Sinod MPC—OA] tražio, a vaš Sveti arhijerejski sabor [Sabor SPC] jednoglasno prihvatio — potpisali ste tomos i potvrdili realnost, a to je autokefalnost Ohridske arhiepiskopije MPC.”^[6]

Galerija

Arhiepiskop Stefan i patrijarh srpski Porfirije, 19. maj 2022.
Arhiepiskop Stefan i patrijarh srpski Porfirije, 19. maj 2022, nakon liturgije pomirenja u hramu Svetog Save u Beogradu.