Asim Peco
Asim Peco (Ortiješ kod Mostara, 24. jul 1927 — Beograd, 7. decembar 2011) bio je srpski i bosanski filolog, lingvista, akademik i redovni profesor Univerziteta u Beogradu. Njegov legat nalazi se u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat”.
Asim Peco | |
|---|---|
 Fotografija Asima Peca | |
| Datum rođenja | 24. Jul 1927. |
| Mesto rođenja | Ortiješ, Mostar, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | .7. Decembar 2011. |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
| Potpis | |
 | |
Biografija uredi
Rođen u muslimanskoj porodici oca Jusufa i majke Hajrije, osnovnu školu završio je na Buni a šest razreda gimnazije u Mostaru. Dalje se školovao u Sarajevu. Od 1945. do 1947. radio kao učitelj u Hutovu kod Čapljine. Školsku 1947/1948. proveo je na dužnosti referenta za narodno prosvećivanje u Prozoru.[1]
Septembra 1948. upisao se na Višu pedagošku školu u Sarajevu. Diplomira na grupi za srpskohrvatski jezik i jugoslovenske književnosti sa odličnim uspehom juna 1950. Kao odličan student, produžio je studije na Filozofskom fakultetu u Beogradu, gde je diplomirao na grupi za južnoslovenske jezike i opštu lingvistiku u oktobru 1952. (prosečna ocena 9,50).[2]
Posle svršenog studija, primljen na Katedru za južnoslovenske jezike kao profesor-pripravnik. Kada je odslužio vojni rok u Bitolju, januara 1957. nastavlja rad na toj katedri kao asistent. Od oktobra 1957. do jula 1960. lektor je za srpskohrvatski jezik na Univerzitetu u Strazburu (Francuska). U novembru 1958. odbranjuje doktorsku disertaciju Govor istočne Hercegovine. Decembra 1960. izabran za docenta, oktobra 1968. za vanrednog, a u junu 1972. za redovnog profesora Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu.[1]
Naš jezik predavao je kao gostujući profesor na Univerzitetu u Lenjingradu.[2] Od 1952. do 1992. održao je predavanja i sudelovao na naučnim skupovima u Moskvi, Lenjingradu, Kijevu, Varšavi, Krakovu, Pragu, Bratislavi, Sofiji, Berlinu, Lajpcigu, Hamburgu, Manhajmu, Konstancu, Strazburu, Parizu, Firenci, Lidsu, Upsali, Bukureštu i drugde.[1] Objavio je preko 500 većih i manjih radova.[3] U penziji je od 1992.
Član Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine van redovnog sastava od 1978. i dopisni član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti od 2003.
Peco se najviše bavio dijalektologijom i akcentologijom, ali pisao je i članke iz normativne lingvistike i standardologije, više puta o jeziku pisaca, a dosta je doprineo i proučavanju govora sa prostora Bosne i Hercegovine u Bosanskohercegovačkom dijalektološkom zborniku i uređujući ga.[3]
Bio je član uredništva Južnoslovenskog filologa, Srpskog dijalektološkog zbornika i Našeg jezika.[1]
Nagrade uredi
Dela uredi
- Knjige
- Govor istočne Hercegovine, Beograd, 1964.
- Jezik naš svagdašnji, Sarajevo, 1969.
- Ikavskošćakavski govori zapadne Bosne, I knjiga: Sarajevo, 1975; II knjiga: Sarajevo, 1982.
- Ikavskošćakavski govori zapadne Hercegovine, Sarajevo, 1986.
- Stazama našega jezika, Beograd, 1986.
- Turcizmi u Vukovim rječnicima, Beograd, 1987.
- Do Vuka i od Vuka — našim jezičkim stazama, Nikšić, 1990.
- Književni jezik i narodni govori, Mostar, 1990.
- Vukovim jezičkim stazama, Valjevo, 1990.
- Pisci i njihov jezik, Beograd, 1995.
- Akcenti i dužine u srpskohrvatskom jeziku, Beograd, 1991.
- Izabrana djela, I-VI, Bosansko filološko društvo — Akademija nauka BiH — «Bemust», Sarajevo, 2007. (I. Govori istočne i centralne Hercegovine II. Govori zapadne Hercegovine III. Ikavskošćakavski govori zapadne Bosne I (Uvod i fonetika) IV. Ikavskošćakavski govori zapadne Bosne II (Akcenti, oblici, tekstovi) V. Radovi o turcizmima VI. Jezik književnog teksta)
- Univerzitetski udžbenici
- Pregled dijalekata srpskohrvatskog jezika, Beograd (više izdanja)
- Osnovi akcentologije srpskohrvatskog jezika, Beograd (više izdanja)
- Akcenatska čitanka, Beograd (više izdanja)
- U koautorstvu
- Informator o srpskohrvatskom jeziku, (s Mitrom Pešikanom), Beograd, 1967.
- Resavski govor, (s B. Milanovićem), Beograd, 1968.
- Srpskohrvatski jezik, Mozaik znanja, (sa Živojinom Stanojčićem, Beograd, 1972.
Reference uredi
