Ahaja (okrug)
Okrug Ahaja (grč. Περιφερειακή ενότητα Αχαΐας) je okrug u periferiji Zapadna Grčka i istorijskoj pokrajini Peloponez u zapadnom delu Grčke. Upravno središte okruga je grad Patras, istovremeno i sedište periferije i jedan od najvažnijih gradova u Grčkoj. Važan je i grad Egio.
| Okrug Ahaja Περιφερειακή ενότητα Αχαΐας | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Zapadna Grčka |
| Admin. centar | Patras |
| Površina | 3.272 km2 |
| Stanovništvo | 2005. |
| — broj st. | 331.316 |
| — gustina st. | 101,26 st./km2 |
| — ISO 3166-2 | GR-13 |
| Poštanski broj | 25x xx, 26x xx |
| Registarske tablice | ΑΖ |
| Oblasna oznaka | 2610, 269x0 |
| Broj opština | 5 |
| Zvanični veb-sajt | |
Okrug Ahaja je uspostavljen 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, obuhvat i granice.
Poreklo imena uredi
Naziv okruga nedvosmisleno upućuje na drevno grčko pleme Ahajce, koji su naseljavali ovo područje u vreme antike.
Prirodne odlike uredi
Okrug Ahaja je smešten u severnom delu Peloponeza. Sa severa okrug okružuje more, tačnije Patraski zaliv i Korintski zaliv Jonskog mora. Sa druge strane prvog zaliva je okrug Etolija-Akarnanija, a drugog Fokida, dok je najužem mestu Ahaja povezana mostom Rio-Antirio sa drugom obalom. Sa istoka okrug se graniči sa okrugom Korintija, sa juga okrugom Akadija i sa zapada okrugom Ilija.
Najveći deo okruga Ahaja je planinski. Na jugu su planine Erimantos i Kilini, dok se u središnjem delu nalazi planina Panaiko. Severni deo okruga je uzana priobalna ravnica, plodna i gusto naseljena. Rečnih tokova ima malo i to uglavnom kratke reke, koje tokom letnjih suša presuše. Pošumljenost je uglavnom vezana za središnji planinski pojas, ali postoje i šume u primorju. Tokom požara poslednjih godina stradalo mnogo površina pod šumom.
Klima u okrugu Ahaja je u primorskim delovima sredozemna, dok u planinskim krajevima zbog znatne visine ona prelazi u oštriju planinski oblik.
Istorija uredi
Okrug Ahaja je dobio ime po drevnom grčkom plemenu Ahajcima, koji su naseljavali ovo područje u vreme antike. Kasnije, posle osvajanja ovog područja od strane starog Rima 146. p. n. e., ovaj naziv proširio se na celu Grčku - Provincija Ahaja. Posle je ovo područje bilo priključeno Vizantiji, u 13. veku osvajaju je Krstaši, da bi sredinom 15. veka Ahaja postaja deo otomanskog carstva. Pod njima će ostati do savremenog doba, izuzev kraja 16. veka, kada je bila pod vlašću Mletaka.
1821. godine ovo područje bilo je jedno od prvih koja su uzela učešće u Grčkom Ustanku. Odmah po uspostavljanju države Grčke obrazovana je i prefektura Ahaja-Elis, koja je podeljena na dve zasebne jedinice 1936. godine. Posle Grčko-turskog rata 1923. godine na ovo područje se doselilo mnogo grčkih prebeglica iz Male Azije. Poslednjih decenija nekadašnja prefektura, danas okrug je osavremenjen, ali je to bilo usporeno zemljotresom 1994. godine, ako i prilično brojnim šumskim požarima.
Stanovništvo uredi
Po poslednjim procenama iz 2005. godine okrug Ahaja je imao preko 330.000 stanovnika, od čega svega 1/2 živi u sedištu okruga, gradu Patrasu, a u široj gradskoj oblasti Patrasa oko 2/3 stanovnika okruga.
Etnički sastav: Glavno stanovništvo okruga su Grci, a zvanično priznatih istorijskih manjina nema. I pored toga u okrugu živi zajednica Roma i manja skupina novijih doseljenika.
Gustina naseljenosti je oko 100 st./km², što je osetno više od proseka Grčke (oko 80 st./km²). Priobalni pojas je mnogo bolje naseljen nego planinsko područje u unutrašnjosti Peloponeza.
Upravna podela i naselja uredi
Okrug Ahaja se deli na 5 opština:
Patras je sedište okruga i najveći grad. Pore toga, veliki gradovi (> 10.000 st.) u okrugu su i Egio i Kato Ahaja.
Privreda uredi
Ahaja je jedan od privredno najvažnijih okruga Grčke. Ovo je sve zahvaljujući gradu Patrasu, koji je jedno od najvažnijih industrijskih i trgovačkih središta države. U gradu i okolini postoje brojna industrijska preduzeća, a u mestu Rio nalazi se rafinerija. U unutrašnjosti dominira poljoprivreda (masline, vinova loza). Unutrašnjost je retko naseljena i stoga nezagađena, pa se ovde nalaze brojni izvori pitke vode, čiju vodu koriste obližnje fabrike za flaširanje (najpoznatija "Koka Kola").
Vidi još uredi
Spoljašnje veze uredi
- www.achaia.gr Zvanično predstavljanje oblasti Ahaja na engleskom jeziku Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. jul 2011)