Banatska okućnica u Dolovu
Banatska okućnica u Dolovu, naseljenom mestu na teritoriji grada Pančeva, tipična je seoska okućnica južnog Banata koja se sastoji iz glavnog dvorišta, ekonomskog dvorišta i bašte i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
| Banatska okućnica u Dolovu | |
|---|---|
 Banatska okućnica u Dolovu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Dolovo |
| Opština | Pančevo |
| Država |  Srbija |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Bašta se nalazi u dubini dvorišta i koristi se za uzgoj voća, povrća i vinograd. U ekonomskom dvorištu se nalaze objekti potrebni za gajenje domaćih životinja. Dvorište je pravougaonog oblika, organizovano oko drveta oraha. Tu se nalazi stara kuća, nova kuća, ambar, vinski podrum, čardak za kukuruz, štala za konje i drugi pomoćni objekti. Ova okućnica svedoči o organizaciji staništa i načinu privređivanja na jugu Banata u dužem istorijskom periodu.
U glavnom dvorištu nalazi se nekoliko značajnih obejkata koji imaju spomenička svojstva. Najvredniji objekat je „stara kuća” koja je, prema porodičnom predanju, sagrađen u 18. veku. Neki autori precizno datuju kuću u 1763. godinu, dok drugi smatraju da potiče iz prve polovine 19. veka. Na tavanskoj gredi urezano je 49 G K, što ne svedoči jasno o vremenu izgradnje. Kuća svakako pripada tipu kuće koji se na ovim prostorima podizao u kontinuitetu gotovo tri veka. Tipološki pripada tradicionalnoj vojvođanskoj kući „na brazdu” trodelne osnove koju povezuje trem (konk).
U dugom istorijskom periodu postojanja kuća je preživela brojne transformacije koje svedoče o razvoju stambene kulture. „Nova kuća” je podignuta 1903. godine sa fasadom u eklektičkom stilu i pripada tipu „uz put”. Predstavlja razvijenu – seosku kuću, bogato dekorisanu molerajem i opremljenu velikim brojem nameštaja sa početka 20. veka. Pored kuća, u prvom dvorištu nalaze se i ekonomske zgrade (ambari, žitni magacin, štale, bunar). Posebno je interesantan neveliki „vinski podrum”. Podrum je ukopan u zemlju izrađen od cigle starog formata i zasvođen.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Banatska okućnica u Dolovu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 10. 07. 2020. g. Pristupljeno 7. 7. 2020.
