Bitka kod Stefanijane
Bitka kod Stefanijane je vođena u drugoj polovini maja 1344. godine između srpskih oklopnika pod komandom vojvode Preljuba i turskih mornara koji su se pešice povlačili ka Hristopolju i Dardanelima. Koristeći se ratnim lukavstvom, Turci su potukli srpsku konjicu. Sama bitka je predstavljala manji okršaj, a došla je kao posledica sukoba proizašlih iz građanskog rata u Vizantiji. Ona sama, kao i njen ishod, nisu bitno uticali na dalja dešavanja u ratu, a njen istorijski značaj leži u činjenici da ona predstavlja prvi sukob Srba i Turaka na Balkanskom poluostrvu (Novak Grebostrek je ratovao protiv Turaka u Maloj Aziji 1312).
| Bitka kod Stefanijane | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo osvajanja Stefana Dušana | |||||||
 Dušanovo carstvo sa obeleženom Stefanijanom | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Turci Osmanlije |
 Srpsko carstvo | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
|
| ||||||
| Jačina | |||||||
|
(verovatnije oko 300[4]) |
| ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
|
|
| ||||||
Dešavanja pre bitke uredi
Građanski rat u Vizantiji između onih koji su podržavali Jovana (VI) Kantakuzina (1347—1354) i onih koji su podržavali Jovana V Paleologa (1341—1376) započeo je smrću Andronika III (1328—1341) 1341. godine, a već od 1342. godine Kantakuzinov saveznik je postao kralj Dušan (kralj 1331—1345, car 1346—1355). Sredinom naredne godine dolazi do razlaza među njima i Dušan prelazi na stranu mladog Paleologa, a Kantakuzin nove saveznike nalazi u maloazijskim Turcima.
Turci predvođeni Umurom (1334—1348) su pokušali da zauzmu Solun, ali njihova neorganizovana opsada nije uspela. Njihova flota je na povratku pretrpeli poraz u borbi sa združenom hrišćanskom flotom (Jovanovci, Kiprani, Mlečani), tako da je deo mornara flote emira od Smirne bio prinuđen da se pešice uputi ka Dardanelima, ne bi li se vratili kući. Kralj Dušan je na njih poslao odred svojih oklopnika predvođenih vojvodom Preljubom, sa naređenjem da ih stignu i unište na licu mesta.
Tok bitke uredi
Srpski oklopnici su turske mornare sustigli kod Stefanijane, nedaleko od Bešičkog jezera na severu Halkidikija. Pred njihovim naletom, Turci su se povukli na vrh brda, obraslog gustim rastinjem, uz koje konjanici nisu mogli da se popnu. Oni su zbog toga sjahali sa konja, koje su ostavili u podnožju i pešice se uputili uz brdo. Koristeći se novonastalom situacijom, Turci su se brzo spustili sa brda i zarobili srpske konje. Oklopnici su nakon toga bili primorani da krenu da silaze niz brdo da bi se obračunali Turcima.
U podnožju je došlo do borbe u kojoj su turski mornari potukli srpske oklopnike koji su im se našli na putu. Prevagu Turcima doneli su konji, ali i njihova daleko veća pokretljivost u odnosu na teško oklopljene konjanike, primorane da se bore na nogama, umesto na konjima. Deo srpskih snaga je uništen u borbi, nakon koje su Turci nastavili svoj put ka Dardanelima.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Vizantološki institut, Zbornik radova Vizantološkog instituta, (Naučno delo, 1996), 194.
- ^ Mišković, Jovan (1890). Kosovska bitka. Beograd: Kraljevska srpska državna štamparija. str. 10.
- ^ Kantakuzin navodi tu brojku u svojim memoarima
- ^ Željko Fajfrić, „Sveta loza Stefana Nemanje“, Šid 1998.