Burgundski ratovi
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Burgundski ratovi vođeni su u periodu od 1474. do 1479. godine između koalicije Francuske, Lorene i Švajcarske sa jedne i Burgundije sa druge strane. Završene su porazom Burgundije koji izaziva ratove za Burgundijsko nasleđe.
| Burgundski ratovi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Opsada Nansija | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
|
Kraljevina Francuska Lorensko vojvodstvo Stara švajcarska konfederacija | Burgundsko vojvodstvo | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Luj XI Rene II od Lorene | Karlo Smeli | ||||||
Uvod uredi
Nakon završetka Stogodišnjeg rata, sukob između Francuske i Burgundije postao je neminovan. Burgundijski vojvoda bio je najmoćniji od vazala koji se nisu pokoravali francuskoj kruni. Posedi burgundijskog vojvode (od kojih je najznačajnija bila Holandija), koji su samo formalno bili pod nemačkim sizerenstvom, činili su Burgundiju moćnom. Burgundija je činila ozbiljnu pretnju Francuskoj. Burgundski ratovi na Somi u Flandriji bili su na domak Pariza. Do rata sa Francuskom došlo je u tri maha: 1465, 1468. i 1470. godine. Sva tri rata završena su primirjem. Međutim, burgundski vojvoda Karlo Smeli je, u svojoj želji za ekspanzijom Burgundije, izazvao je protiv sebe koaliciju Francuske, Nemačke, Švajcarske konfederacije, Donjeg saveza (saveza carskih gradova Bazela, Strazbura, Kolmara i Selesta), austro-tirolskog vojvode Sigimunda i lorenskog vojvode Renea II. Na strani Burgundije učestvovale su Savoja i Milano. Engleski kralj Edvard IV sklopio je sa Karlom Smelim savez 1474. godine.
Ratovi Karla Smelog uredi
Neprijateljstva su započela na proleće 1474. godine pobunom niza gradova protiv burgundijske vlasti u Alzasu i Brajzgauu. Saveznici, predvođeni austrijskim vitezom Vilhelmom Herterom, odneli su prvu pobedu osvajanjem Erikura 17. novembra 1474. godine. Karlo Smeli je pokrenuo svoju vojsku na grad Nojs što ga dovodi u direktan sukob sa nemačkim carem Fridrihom III. Sa Fridrihom se, međutim, brzo dogovorio odrekavši se Kelna. Na severu, u Pikardiji, Francuzi zauzimaju Mondidje, a na jugu upadaju u Burgundiju i kod Gijipija tuku burgundijske snage (20. jun 1475). Lorenske trupe istovremeno upadaju u nebranjeni Luksemburg. Fridrih se iste godine povlači iz rata. Engleski kralj Edvard se 5. jula iste godine iskrcao u Kaleu sa namerom da uz pomoć Karla Smelog prodre do Pariza. Karlo je, međutim, insistirao da brane Luksemburg i osvoje Loren. Ozlojeđen, engleski kralj sklapa sa Francuzima mir na sedam godina (29. avgust). Situacija je za Karla Smelog postala opasna. Međutim, ni Francuska nije nameravala da nastavlja rat bez pomoći Nemaca. Sa Burgundijom je zaključeno primirje na devet godina (13. septembar).
Krajem 1475. godine u ratu su ostali samo Švajcarci. Švajcarci su zauzeli oblast Vo, a Karlo Smeli Lorenu sa Epinalom i Nansijem. Nakon zauzeća Lorena, Karlo je iz Nansija pokrenuo vojsku na Švajcarce (11.000 ljudi). Međutim, kod Gransona je 2. marta pretrpeo težak poraz. Zatim je u Lozani reorganizovao svoju vojsku nakon čega je krenuo prema Murtenu. Kod Murtena je 26. juna pretrpeo težak poraz izgubivši 10.000 ljudi. Nakon poraza kod Murtena, izbija ustanak u Loreni. Ustanici su zauzeli nekoliko važnijih gradova uključujući i Nansi. Karlo Smeli je prinuđen da se sa vojskom vrati u Lorenu i opsedne Nansi. Rene II je prikupio pomoć u Švajcarskoj i napao na Karla Smelog primoravši ga na bitku. Umesto da napusti opsadu, Karlo je prihvatio bitku. Dana 5. marta 1477. godine vođena je bitka kod Nansija koja se završila teškim porazom Karla Smelog. U njoj je i poginuo.
Rat za burgundsko nasleđe uredi
Smrću Karla Smelog Burgundski ratovi nisu završeni. Oko nje će se boriti Francuska i Austrija. Rat je vođen od 1477. do 1482. godine. Austrijski nadvojvoda Maksimilijan I naneo je poraz Francuzima kod Gingata (7. avgust 1479). Rat je završen Araskim mirom iz 1482. godine. U sledećem ratu (1486-9) Francuzi odnose pobedu kod Betina. Rat je završen mirom u Frankfurtu na Majni. Poslednji rat vođen je od 1492. do 1493. godine. Na strani Maksimilijana učestvovale su Engleska i Aragon. Francuzi su 17-18. januara 1493. godine tučeni kod Durnona. Mirom u Sanlisu završen je rat. Od burgundijskog nasleđa Francuskoj je pripala Burgundija i Pikardija.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- Vojna enciklopedija, tom 2 (122-123)