Vasa D. Popović
Vasa D. Popović (11. jul 1890 – 1972) bio je srpski ratni fotograf iz Prvog svetskog rata i inženjer. Kao inženjer radio, pored ostalog, na kaptaži lekovitih izvora u Vrnjačkoj banji, kao i na izgradnji puteva i mostova.
| Vasa Popović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Vasilije D. Popović |
| Datum rođenja | 11. jul 1890. |
| Mesto rođenja | Ražanj, Srbija |
| Datum smrti | 1972. (81/82 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
| Umetnički rad | |
| Polje | Fotografija |
Detinjstvo, mladost i obrazovanje uredi
Vasa Popović rođen je u Ražnju 11. jula 1890. godine od oca Dragutina, Draže i majke Julijane rođene Milojković. Otac mu je bio poznati nacionalni i prosvetni radnik rođen 1863. godine u porodici sveštenika Vasilija Popovića u Ćićevcu. Završio je bogosloviju, jer se sveštenički poziv u porodici Popović prenosio generacijama sa oca na sina, ali je radio kao učitelj u Ražnju, Ćićevcu i Lučini od 1901, do penzije 1924, gde je umro 1942. godine.
Vasilije je osnovnu školu učio u Lučini, a gimnaziju u Kruševcu i Nišu. Aktivno je učestvovao u radu đačkog pozorišta „Obilić“ u Kruševcu 1905-1906. godine koje su činili glumci Vasa Protić, Milovan Petković, Ljubivoje Blagojević, Radosav Jovanović, Velja Milosavljević, Stojan Stojanović, Pavle Šajković, Miodrag Jovanović, Vasa Popović, Miodrag Tričković i reditelj Miodrag Vlatković. Maturirao je školske 1908-1909. godine.
Studirao je građevinu na Visokoj tehničkoj školi u Minhenu kao stipendista srpske vlade. Već tada je zaokupljen fotografijom. Okuplja oko sebe i druži se sa srpskim studentima u Minhenu, i ta okupljanja beleži objektivom fotoaparata. Uspešno završava studije i prvi deo diplomskog ispita. Polaganje drugog dela bilo je zakazano za 3. avgust 1914. godine, ali je on zbog ratnog stanja, pet dana ranije morao da se vrati u Srbiju, preko Rusije.
Prvi svetski rat uredi
Posle 16 dana putovanja stiže u roditeljski dom u Kruševac, odakle odlazi u Skoplje i priključuje se legendarnoj skopskoj đačkoj četi, poznatoj kao „Bataljon 1300 kaplara“. Posle dvomesečne obuke sa svojom četom odlazi na front Suvobora i već tu, sa činom narednika-vodnika prima vod u Sedmom pešadijskom puku Drugog bataljona.
Na frontu je do kraja rata radeći i kao ratni fotograf. Odlikovan je zlatnim i srebrnim ordenom Obilića za hrabrost, Spomenicom kralja Petra za učešće u ratu i Albanskom spomenicom. Do kraja rata dobio je čin potporučnika, a posle rata dobio je čin potpukovnika u rezervi. U Vojnom muzeju nalazi se album „Sedmi pešadijski puk kralja Petra I iz rata 1916-1918. godine“, koga čini veliki broj portreta i grupnih fotografija.
Vreme između dva Svetska rata uredi
Krajem 1918. Vrhovna komanda ga upućuje u Italiju na dovršetak studija. Diplomirao je 1919. na Politehničkom fakultetu u Torinu. Po završetku osnovnih studija vraća se u Srbiju i radi kao šef Građevinske sekcije Kruševačkog okruga. U istom gradu je i doktorirao tehničke nauke 1930. godine.
Od 1922. do 1926. godine radio je u Upravi Vrnjačke banje kao banjski inženjer i zajedno sa inženjerom Vladom Mitrovićem učestvovao je na kaptaži vrnjačkih mineralnih izvora i zaslužan je što su sakupljeni i sačuvani rimski novčići nađeni prilikom kaptaže tople mineralne vode 1924. godine.
Ubrzo Ministarstvo socijalne politike upućuje Vasu Popovića u Sarajevo na mesto šefa Inspekcije rada, a potom ga vraća u Kruševac. Od 1928. do 1938. je šef Tehničkog odeljenja u Kruševcu. Usput prati šta se događa sa vrnjačkim izvorima pri kaptaži 1932. do 1937. na „Toploj vodi“ i na „Snežniku“. Od 1938. do 1940. je šef Tehničkog odeljenja u Beogradu, a potom u Novom Sadu, gde je imenovan za načelnika Tehničkog odeljenja Banske uprave Dunavske banovine.
Posleratni period uredi
Kraj Drugog svetskog rata zatekao ga je na mestu načelnika Opšteg odeljenja Ministarstva građevina. Posle rata raspoređen je u ministarstvo Bosne i Hercegovine, gde je radio na obnovi i uređenju naselja i isušivanju ponora u Livanjskom, Glamočkom i Duvanjskom srezu. Projektovao je više mostova u Bosni i Hercegovini, a obnovio je most u Višegradu, čuvenu „na Drini ćupriju“ koju su Nemci za vreme rata oštetili rušeći četiri središnja stuba. U Bosni i Hercegovini je projektovao i puteve: Pale-Jahorina, i Carina-Crepoljsko.
Za mirnodopski rad odlikovan je Jugoslovenskom krunom 4. stepena, Jugoslovenskom krunom 5. stepena i ordenom Sveti Sava. Bio je i visoki funkcioner Sokolske organizacije. Učestvovao je na 9. sletu sokolara u Pragu. Umro je 1972. godine u Beogradu.
Literatura uredi
- Borović-Dimić, J., Dimić, B. (2009): Vasa Popović, ratni fotograf i inženjer vrnjački
