Vidosava Crnjanski
Vidosava Vida Crnjanski (rođena Ružić, Užice, 17. decembar 1894 – 1978) je bila supruga Miloša Crnjanskog.
Vidosava Crnjanski | |
|---|---|
 Vida Crnjanski 1911-e godine | |
| Nadimak | Vida |
| Datum rođenja | 17. decembar 1894. |
| Mesto rođenja | Užice, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 1978. (83/84 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
| Mesto ukopa | Novo groblje u Beogradu |
| Supružnik | Miloš Crnjanski (1921—1977) |
| Roditelji | Dobrosav M. Ružić (otac) |
Biografija uredi
Mladost i porodica uredi
Rođena je 17. decembra 1894. godine u Užicu, kao kćerka Olge i prof. dr Dobrosava M. Ružića, visokog državnog činovnika i ministra prosvete Kraljevine Srbije. Porodica se preselila u Beograd kada je Vida imala tri godine. Prvi svetski rat je provela u Kruševcu, zajedno sa majkom i sestrama. Otac Dobrosav je umro 26. oktobra 1918. godine, neposredno pošto se vratio iz zarobljeničkog logora. Brat Jovan Ružić je učestvovao u povlačenju preko Albanije, nakon čega je poslat kao državni pitomac na školovanje u Francusku.
Studije i brak uredi
Vida se upisala na studije pri Beogradskom univerzitetu. Tu je 1920. godine upoznala Miloša Crnjanskog, za kojeg se udala već naredne 1921. godine. Navodno se njen stric Žarko Ružić, koji je brinuo o porodici svog brata, protivio ovom braku, jer je želeo da se Vidosava uda za oficira. Odmah po venčanju odlaze u Pariz i Bretanju, a u povratku putuje po Italiji.
Emigracija uredi
Kako je Crnjanski bio predratni protivnik komunizma, nije se mogao vratiti u Jugoslaviju odmah nakon Drugog svetskog rata. Zato su nastavili da žive u Londonu, na granici siromaštva i isključivo od Vidinih prihoda, odnosno plate koju je dobijala za šivenje krpenih lutaka i izdržavanja jedne porodice. Kasnije se i Crnjanski zaposlio kao raznosač knjiga i knjigovođa u jednoj obućarskoj radnji.
Lik grofice Nađe Rjepnine u "Romanu o Londonu", Crnjanski je napravio po svojoj supruzi.
Poslednje godine i smrt uredi
Po povratku iz emigracije 1965. godine, živeli su povučeno u Beogradu. Crnjanski je umro 1977. godine i sahranjen je u Aleji velikana na Novom groblju u Beogradu.
Osetivši da će i ona uskoro umreti, Vidosava je 6. jula 1978. godine u stanu u ulici Maršala Tolbuhina 81 (danas: Makenzijeva), gde su živeli poslednjih godina, sastavila testament kojim je odredila da celokupna zajednička ostavina ode na osnivanje Zadužbine Miloša Crnjanskog.[1] Ona je odredila i tri člana Upravnog odbora buduće zadužbine: univerzitetskog profesora dr Nikolu Miloševića, književnika i književnog kritičara Borislava Mihajlovića Mihiza, kao i advokata Veljka Kovačevića.
Činim to na način kako bi to učinio i moj Miloš, s kojim sam u braku provela punih 57 godina, deleći s njim kako radosti njegove slave tako isto i gorčinu njegova stradanja. Za mene život još ima smisla i značaja samo ukoliko bih još i sama mogla doprineti da se sačuva trajna uspomena na tu retku i izuzetnu ličnost čije je delo ušlo u same vrhove srpske književnosti.
— Iz testamenta Vide Crnjanski, [1]
Vidosava je umrla 1978. godine, samo godinu dana nakon Miloševe smrti. Iako su čitavog života bili zajedno i želeli da tako ostane i u smrti, ona je sahranjena u porodičnoj grobnici Ružića na Novom groblju, a on u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.[2][3]
Reference uredi
- ^ „O Zadužbini”. Zadužbina Miloša Crnjanskog.
- ^ „Ko je Vida Ružić, životna izabranica Miloša Crnjanskog?”. Arhivirano iz originala 08. 02. 2021. g. Pristupljeno 02. 03. 2021.
- ^ „Ko je bila zanosna Beograđanka koja je osvojila srce Miloša Crnjanskog”. Magazin novosti. 1. 1. 2023. Pristupljeno 3. 1. 2023.
