Vladina agencija

Vladine agencije ili državne agencije (nekada poznate i kao komisije) jesu specifična vrsta državnih organizacija, subjekata kojima je povereno vršenje upravne delatnosti.

Javne agencije u Srbiji

Javne agencije su u zakonodavstvo Srbije uvedene relativno skoro, donošenjem tzv. Zakona o javnim agencijama iz 2005. godine. Za sada se Zakon o javnim agencijama delimično primenjuje na, na primer, Agenciju za privatizaciju, Agenciju za privredne registre i Agenciju za licenciranje stečajnih upravnika. Klasifikaciju svih agencija prema propisima Republike Srbije nije moguće precizno izvršiti, te je svako razvrstavanje uslovnog karaktera, ali je, zbog donekle različitog pravnog režima kojim su podvrgnute, poželjno razlikovati javne agencije kao nedržavne subjekte sa javnim ovlašćenjima i tzv. državne agencije, ili kako ih mnogi nazivaju „stručne službe Vlade” kao posebne upravne organizacije u sastavu državne uprave.

Delatnost

Javne agencije su Zakonom definisane kao organizacije koje se osnivaju za razvojne, stručne ili regulatorne poslove od opšteg interesa, jer takva tela mogu delotvornije da vrše te poslove nego organi državne uprave, naročito ako se u celini ili pretežno mogu finansirati od cena koju plaćaju korisnici usluga. One mogu vršiti i druge poslove povezane sa svrhom njihovog osnivanja, a javnim agencijama se mogu posebnim zakonom, kao javno ovlašćenje, poveriti i poslovi državne uprave — oni poslovi koji se uopšte i mogu poveravati, a to su:

1. Donošenje propisa za izvršavanje zakona i drugih opštih akata Narodne skupštine i Vlade (a ti propisi, naravno, moraju odgovarati propisima koje donose organi državne uprave);
2. Rešavanje u prvom stepenu u upravnim stvarima (kada rešenja donosi direktor javne agencije, a o žalbi na rešenje rešava ministarstvo u čijem su delokrugu poslovi javne agencije);
3. Izdavanje javnih isprava i vođenje evidencija.

Osnovna načela

Osnovna načela ustrojstva javnih agencija i njihove bitne odlike prema našem pozitivnom pravu su:

• Osnivaju se odlukom nadležnog organa (prava osnivača u ime Republike Srbije vrši vlada), a organi agencije su upravni odbor i direktor;
• Imaju status pravnog lica koje stiču upisom u registar;
• Samostalne su u svom radu, što se zasniva na stručnoj prirodi poslova koje obavljaju;
• Nezavisne su u funkcionalnom smislu, tako da ni osnivač ni korisnici usluga ne mogu ostvariti pretežni uticaj na odlučivanje organa agencije;
• Nezavisne su u finansijskom smislu, i finansiraju se, pre svega, iz cena koju plaćaju korisnici usluga;
• Nadzor nad radom javnih agencija u poverenim poslovima državne uprave vrši ministarstvo u čijem delokrugu su poslovi konkretne agencije.

Vidi još

• Vladina nevladina organizacija