Vojislav Kuzmanović
Vojislav Kuzmanović (1883−1967) iz Kotraže bio je dragačevski kamenorezac i cenjeni zanatlija, odlikovan Ordenom Karađorđeve zvezde za vojničke zasluge tokom oslobodilačkih ratova od 1912. do 1918. godine.[1]
| Vojislav Kuzmanović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1883. |
| Mesto rođenja | Kotraža, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 1967. (83/84 god.) |
| Mesto smrti | Kotraža, SFR Jugoslavija |
| Umetnički rad | |
| Polje | Klesarstvo |
| Pravac | Kamenorezaštvo zapadne Srbije |
Nadgrobna obeležja izginulim saborcima izrađivao je bez ikakve naknade, uveren da ih tako čuva „za nezaborav”.[2]
Život uredi
Rođen je u Kotraži, gde je završio osnovnu školu. Bio je cenjen svakovrsni majstor, prevashodno kao pinter i klesar nadgrobnih spomenika.
Učesnik Balkanskih i Prvog svetskog rata u činu artiljerijskog narednika. Za iskazanu hrabrost i požrtvovanje odlikovan Karađorđevom zvezdom i drugim ordenjem.[2]
Nadgrobnike i krajputaše izrađivao je na širem prostoru Kotraže, Mirosaljaca, Cerove, Viče, Lise, Rtiju, Gornje Kravarice, Krivače, Belog Kamena, Luke, Osonice i Gornjeg Dubca.[1]
Umro je 1967. godine. Na spomenik mu je uklesano:
- VOJISLAV KUZMANOVIĆ
- iz Kotraže
- kao hrabar borac odlikovan je
- Karađorđevom zvezdom
- i drugim ordenjem
- kao art[iljerijski] narednik
- u ratu bijo od 1912-1918. godine.
- Bio je kamenorezac i pintor.
- Rođen je 1883 g. umro 1967 g.
- Bog da mu dušu prsti.
- Spomen mu podižu sinovi
- Vladimir Milorad Miloje i Ljubiša.[2]
Delo uredi
Nadgrobnike od peščara vešto je ukrašavao krstima i čiracima, stilizovanim cvećem, predstavama golubova koji zoblju grožđe, kao i raznovrsnim predmetima (ključ, čutura, amrel, preslica) koji bliže određuju pol, uzrast i društveni položaj pokojnika.[3] Vojnicima je urezivao ratnička obeležja: puške, sablje, redenike i ordenje.[1]
Epitafi uredi
Epitafi, klesani pravilnim dubokim slovima, sadrže obilje biografskih podataka:
Spomenik Sredoju Pavloviću (†1932) (Kotraža – Čakarevići)
- SREDOJE Lj. PAVLOVIĆ
- iz kotraže
- on poživi časno 31 god.
- A pogibe na pravdi Boga
- od ubice: Jeroslava Kuzmanovića
- 3. sep 1932. g.
- Bog da mu dušu oprosti
- Spomen mu podiže otac Ljubo
- piso Voj[islav] Kuz[manović].[4]
Izvori uredi
- ^ a b v Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
- ^ a b v Marinković, Radovan M.; Stojić, Nikola; Slavković, Joviša M.; Marinković, Zoran (2017). Dragačevci ovenčani Karađorđevom zvezdom. Guča: Guča : Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-31-1.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”.
- ^ Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
Literatura uredi
- Marinković, Radovan M (1985). Dragačevski zanati i zanimanja. Čačak: Litopapir.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Marinković, Radovan M.; Stojić, Nikola; Slavković, Joviša M.; Marinković, Zoran (2017). Dragačevci ovenčani Karađorđevom zvezdom. Guča: Guča : Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-31-1.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2, dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.