Vojni budžet
Vojni budžet još poznat kao budžet za odbranu je količina novca namjenjena od države za unapređivanje i održavanje vojske/oružanih snaga i ostalih stvari vezanih za odbranu zemlje.
Vojni budžet često pokazuje koliko zemlja strahuje od opasnosti ili koliko agresivnosti želi da proizvode. Količina novca namjenjena za vojni budžet pokazuje sposobnost zemlje da finansira vojne aktivnosti. [2] Stanje ekonomije zemlje, ostale finansijske potrebe i volja vlade i naroda da finansira vojne aktivnosti su bitan faktor. Obično van vojnog budžeta se nalaze troškovi za održavanje policije i pomoć ratnim veteranima. Efekt i količina vojnog budžeta utiču na ekonomiju i društvo, i šta određuje te troškove, su veliki problem i političkim naukama i ekonomiji. Postoje različite istraživanja i teorije na ovu temu. Jedni smatraju da su veći vojni troškovi utiču pozitivno na napredak lokalne ekonomije [3], dok drugi smatraju da su kočnica razvoju. [4]
Svake godine u aprilu se organizuje GDAMS (Global Day of Action on Military Spending) čiji je cilj okupiti ljude i stvoriti globalni pokret koji traži od vlada da umanje vojni budžet, a da ta sredstva troše na ljudima bitnije stvari kao hrana, obrazovanje, zdravstveno osiguranje, socijalni rad i zaštitu okoline. [5]
Među državama koje posjeduju svjetski najveće vojne budžete kao Kina, Francuska, Njemačka, Japan, Rusija, Ujedinjeno Kraljevstvo i Sjedinjene Američke Države su često nazivane i kao velike sile. [6]
Po podacima Međunarodnog Štokholmskog Instituta za Mirovna Istraživanja (SIPRI) iz 2014. godine svijetska vojna potrošnja iznosila je 1.8 triliona američkih dolara. [7]
Vojni budžeti u istoriji
urediSaturday Review časopis u februaru 1898. godine pisao je o količini vojne potrošnje po procentu od prikupljenog poreza potrošenog od tadašlih velikih sila u 1897. godine. [8]
- Sjedinjene Američke Države: 17%. Budžet SAD je varirao zavisno od situacije, zavisno od konflikta. Prva situacije sa značajnim vojnim budžetom je na početku 19. vijeka. [9] Tokom Prvog svjetskog rata Sjedinjene Američke Države trošile su 22% BDP-a, dok u miru, vlada je trošila 1% BDP. [10] Ovo se promjenilo tokom i posle Drugog svjetskog rata kada je narod bojao širenja komunizma, a tako i opšte sigurnosti. Ovo su podržali mnogi Amerikanci i BDP je iznosio 3,6% što je dosta manje od Drugog svjetskog rata kada je BDP iznosio 41%, a i kada je tokom Hladnog rata i Vijetnamskog rata kada je iznosio 10%. Onda počinje pad na 6% 1970-ih i 5,5% u 1979. godine. [10][9] Nakon 2001. godine i napada 11. septembra budžet za odbranu je skočio, sa najvećom tačkom od 5,7% u 2010. godini. [10]
- Ruska Imperija: 21%
- Treća francuska republika: 27%
- Britanska imperija: 39%
- Nemačko carstvo: 43%
- Japansko carstvo: 55%
Budžeti u budućnosti
urediIzveštaj iz 2014. godine od Ministarstva odbrane Ujedinjenog Kraljevstva procjenjuje budžet odbrane velikih sila do 2045. godine. [11]
(sve brojke su prilagođene paritetu kupovne moći i izražene u milijardama američkih dolara to kursu iz 2012. godine)
| Država | 2012. Rang | 2012. Potrošnja | 2045. Rang | 2045. Potrošnja |
|---|---|---|---|---|
 SAD |
1 | 682 | 1 | 1,335 |
 Kina |
2 | 251 | 2 | 1,270 |
 Indija |
8 | 46 | 3 | 654 |
 Rusija |
4 | 113 | 4 | 295 |
 Ujedinjeno Kraljevstvo |
5 | 58 | 5 | 108 |
 Brazil |
10 | 35 | 6 | 89 |
 Francuska |
6 | 51 | 7 | 87 |
 Japan |
7 | 46 | 8 | 67 |
 Njemačka |
9 | 46 | 9 | 63 |
Vidi još
urediReference
uredi- ^ 2015 data from: „Military expenditure (% of GDP). Stockholm International Peace Research Institute ( SIPRI ), Yearbook: Armaments, Disarmament and International Security.”. World Bank. Pristupljeno 4. 5. 2017.
- ^ Statistics on Defense Expenditures in the U.S. per Capita, 1990-2011, NATO, April 2012.
- ^ Hicks, Louis; Raney, Curt (2003). „The Social Impact of Military Growth in St. Mary's County, Maryland, 1940-1995”. Armed Forces & Society. 29 (3): 353—371. doi:10.1177/0095327x0302900303.
- ^ Nef, J.U. (1950). War and Human Progress. Cambridge: Harvard University Press.
- ^ „Global Campaign on Military Spending - Cut Military Spending - Fund Human Needs”. Global Campaign on Military Spending. Arhivirano iz originala 14. 04. 2013. g. Pristupljeno 18. 12. 2017.
- ^ Baron, Joshua (22. 1. 2014). Great Power Peace and American Primacy: The Origins and Future of a New International Order. United States: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-29948-2.
- ^ „US military spending falls, increases in eastern Europe, Middle East, Africa and Asia”. www.sipri.org. SIPRI. Pristupljeno 17. 4. 2015.
- ^ Frank Harris (editor) (februar 1898). Saturday Review Magazine.
- ^ a b Borch, Casey, and Michael Wallace. “Military Spending and Economic Well-Being in the American States: The Post-Vietnam War Era.” Social Forces, vol. 88, no. 4, 2010, pp. 1727–1752. Oxford University Press, doi: 10.1353/sof.0.0268. Pristupljeno 15 October 2017.
- ^ a b v Chantrill, Christopher. “What Is the Total US Defense Spending?” US Government Defense Spending History with Charts - a Www.usgovernmentspending.com Briefing, American Thinkers, 17 July 2011, www.usgovernmentspending.com/defense_spending
- ^ a b Global Strategic Trends out to 2045, gov.uk, 15 July 2014
Spoljašnje voze
uredi- Hicks, Louis; Raney, Curt. „The Social Impact of Military Growth in St. Mary's County, Maryland, 1940-1995”. Armed Forces & Society. 29: 3.
