Vrbovac (Glogovac)
Vrbovac (alb. Vërboci ili Vërboc) je naselje u opštini Glogovac, Kosovo i Metohija, Republika Srbija. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, selo je imalo 1.247 stanovnika, većinu stanovništva činili su Albanci.[a] Istorijski i geografski selo Vrbovac pripada Drenici.[1]
Vrbovac | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovski |
| Opština | Glogovac |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 1.247 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 40′ 52″ S; 20° 51′ 10″ I / 42.68111° S; 20.85278° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 764 m |
.svg)  Vrbovac Vrbovac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 41000 |
| Pozivni broj | +383 (0)28 |
| Registarska oznaka | 02 |
Geografija uredi
Selo Vrbovac (Vrbovce) nalazi se na obodu jezerske terase, a pripada džematskom tipu. U 1935. godini pri ispitivanjima istoričara Tatomira Vukanovića naselja i porekla stanovništva, u ovom selu su postojale ove tri mahale: Dobra, Glarevo i Šalja. Međutim, u popisu od 31. marta 1953. godine, navode se ove tri i još sledeće četiri mahale: Istog, Kastrat, Prokši i Rukić. Rodovska gumna su u okućnicama. Do sela se nalazi „Kodra kalaja’’, a to je ruinirana antička tvrđava, svakako vojničkog karaktera iz vremena Rimljana. Tu se nalaze stari rimski novci, a našla se i Jedna mala grnčarska posuda, sa drškom, koja je uništena za vreme Drugog svetskog rata. Do sela postoji starovremsko groblje, zvano Čumino groblje (alb. Vorre tё murtajё). Sadašnje stanovništvo ima u ataru sela četiri groblja.[1]
Istorija uredi
Porodica Glarevci su razrušili staru seosku crkvu, i od crkvenog materijala sazidali su svoje seoske kuće, a uz to zauzeli su svekolika crkvena imanja. U katastarskom popisu oblasti Brankovića iz 1455. godine, navodi se selo Vrbnica, koje je imalo 28 kuća. Svakako, to je današnje selo Vrbovce.[2] Prema navedenom popisu iz 1455. godine, ovo je naselje imalo razvijenu poljoprivrednu delatnost. Naime, navode se: pšenica, sa prinosom od Z20 lukana, odnosno 40 lukana ušura; ječma i zobi 280 lukana, odnosno Z5 lukana ušura, odnosno Z5 lukana ušura, prosa i raži 120 lukana, sa 15 lukana ušura, šilje Z20 lukana, sa 40 lukana ušura. Dohodak od vrta se računao Z20 akči na šta se plaćalo 40 akči ušura. Dohodak od voća je iznosio 160 akči, na šta se plaćalo Z0 čabrova ušura. Dohodak od košnica pčela iznosio je 240 akči, na šta su davane dažbine Z0 akči. Jedan mlin-vodenica, meljivo žita je vršio samo sezonski, te je dohodak iznosio samo 120 akči, sa dažbinama od 15 akči. Na kraju resum na svinje je iznosio 40 akči, a dohodak je iznosio 400 akči, odnosno 800 svinja.[3]
Poreklo stanovništva po rodovima uredi
Podaci porekla stanovništva po rodovima iz 1936. godine:[2]
- Dobra (5 kuća), od fisa Gaš. Poreklom su iz dreničkog sela Kruševca, odakle se doselilo domaćinstvo 1835. godine.
- Memeti (1 kuća), od fisa Kastrati. Ovi rodovi su se doselili u novije vreme iz dreničkog sela Poluže.
- Rukić (1 kuća), od fisa Kastrati, kao čifčije, doseljeni su iz dreničkog sela Kožice. Bili su čifčije. Čiflačke obaveze su bile: 1/4 od prihoda zemljoradnje biva za vlasnika imanja. Od žitarica, vlasnik je prvo uzimao 10/0, u snopovima, a zatim sledi deoba 1/4, od preostalih useva.
- Mulec (2 kuće), od fisa Bitić. Poreklom su iz sela Cerovika, u Metohiji.
- Prokš (4 kuće), od fisa Eljšan. „To su starinci Srbi od Kosova”, koji su se albanizovali.
- Krut (4 kuće), od fisa Šalj.
- Bengala (1 kuća), od fisa Gaš doseljeni su iz dreničkog sela Rezala.
- Kreljan (1 kuća), od fisa Keljmendi, muhadžiri.
- Glareva (5 kuća), od fisa Mzez. Starinom su iz sela Glareva, u Metohiji.
- Rukić (1 kuća), od fisa Kastrati. Doseljeni su iz Podrima, a starinom su iz okoline Skadra.
- Buzan (2 kuće), od fisa Gaš, poreklom su iz dreničkog sela Trstenika.
- Žuž (1 kuća), od fisa Gaš, doseljeni su iz Obilića, u Drenici.
- Nuš (1 kuća), od fisa Gaš, doseljeni su iz sela Pločice, u Metohiji.
- Begoli (1 kuća), od fisa Hoti, doseljeni su iz dreničkog sela Trdevca.
- Pišang (2 kuće), od fisa Bitić, doseljeni su iz sela Pišanga, u Metohijskom Podgoru.
- Tafalec (1 kuća), od fisa Bitić, doseljeni su iz dreničkog sela Poluže.
- Rukić (6 kuća), od fisa Kastrati, poreklom su iz Metohije.
- Bulak (1 kuća), od fisa Mzez, doseljeni su iz dreničkog sela Čikatova.
- Muhadžir 1 kuća, od fisa Krasnić, doseljeni su 1879. godine, obrađivali su zemlju kao čifčije.
Cigani (Mađupi):
- Đakol (1 kuća), od fisa Beriš.
Kolonisti:
- Nevoljan (1 kuća), od fisa Krasnić (starinom drenički napoličari nadničari).
Gabelji:
- Rumić (1 kuća)—skitači.
Stanovništvo uredi
Prema statističkim podacima iz 1914. godine, Vrbovac je imao 336 stanovnika.[4] Prema popisu stanovništva iz 1921. godine, Vrbovac je imao 299 stanovnika, sa 32 domaćinstva.[5] Prema popisu stanovništva iz 1948. godine, Vrbovac je imao 477 stanovnika, od toga 249 muških i 228 ženskih, sa 50 kuća.[6]
| Godina | 1914 | 1921 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stanovništvo | 336 | 299 | 477 | 555 | 686 | 841 | 1.071 | 1.377 | 1.247 |
 |
Napomene uredi
- ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.
Reference uredi
- ^ a b Vukanović 2005, str. 254.
- ^ a b Vukanović 2005, str. 255.
- ^ Oblast Brankovića Sarajevo, 1972, str. 107-108.
- ^ M. A. Vujačić, Rečnik mesta u oslobođenoj oblasti Stare Srbije, Beograd, 1914, kod te reči.
- ^ Rečnik mecta Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Beograd, 1925.
- ^ Konačni rezultati popisa stanovništva u 1948.
Literatura uredi
- Vukanović, Tatomir (2005). Drenica - druga srpska Sveta Gora : antropogeografska i etnološka razmatranja na terenu i u narodu vršena 1934-1937. godine. Beograd: „Centar za očuvanje nasleđa Kosova i Metohija”. str. 254—256. COBISS.RS 122086668
