Gorica i Gradiška

Poknežena grofovija Gorica i Gradiška (njem. Gefürstete Grafschaft Görz und Gradisca, ital. Principesca Contea di Gorizia e Gradisca, sloven. Poknežena grofija Goriška in Gradiščanska) bila je jedna od krunskih zemalja Habzburške monarhije. Nastala je 1754. godine, kada su objedinjene dve susedne oblasti: Grofovija Gorica i Grofovija Gradiška. Potom je manjim delom (1807), a zatim i u celini (1809) potpala pod francusku vlast, nakon čega je uključena u sastav Ilirskih pokrajina. Nakon obnove austrijske vlasti (1814) uključena je u sastav Kraljevine Ilirije, a potom je 1849. godine postala deo Austrijskog primorja. Nakon Prvog svetskog rata, grofovija je 1918. godine rasformirana i u celini priključena Kraljevini Italiji, da bi nakon Drugog svetskog rata njen veći deo pripao Jugoslaviji. Područje nekakdašnje Poknežene grofovije Gorice i Gradiške danas predstavlja multietničko pogranično područje između Italije i Slovenije.

Poknežena grofovija Gorica i Gradiška
1754.—1918.
Zastava Grb
Položaj Gorice i Gradiške u sastavu Austrijskog primorja
Glavni grad	Gorica
Zemlja	Austrougarska
Događaji
Status	bivša teritorija
Vladavina
• Oblik	grofovija
Istorija
• Uspostavljeno	1754.
• Ukinuto	1918.

Geografija

Ova grofovija se protezala duž rijeke Soče, od izvora pod vrhom Jalovec na Julijskim Alpima do Tršćanskog zaliva u blizini Monfalkonea. Na severozapadu, prevoj Predel vodio je do Vojvodine Koruške, a na severoistoku vrhovi Mangart, Razor i Triglav označavali su granicu sa Vojvodinom Kranjskom. Na zapadu, vrhovi Kanin i Matajur označavali su granicu sa prema Furlaniji.

Literatura

• Siemann, Wolfram (2019). Metternich: Strategist and Visionary. Cambridge: Harvard University Press. 
• Tejlor, Alen (2001). Habzburška monarhija 1809-1918: Istorija Austrijske carevine i Austrougarske. Beograd: Clio. 
• Haas, Arthur G. (1963). Metternich, Reorganization and Nationality, 1813-1818: A Story of Foresight and Frustration in the Rebuilding of the Austrian Empire. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.