Donji Malovan je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini, u opštini Kupres, koje administrativno pripada Federaciji Bosne i Hercegovine. Prema popisu stanovništva iz 1991. u naselju je živjelo 396 stanovnika.

Donji Malovan
Planina Malovan
Administrativni podaci
DržavaBosna i Hercegovina
EntitetFederacija BiH
KantonKanton 10
OpštinaKupres (Kanton 10)
Stanovništvo
 — 2013.Pad 55
Geografske karakteristike
Koordinate43° 53′ 55″ S; 17° 11′ 27″ I / 43.8986585° S; 17.1909606° I / 43.8986585; 17.1909606
Vremenska zonaUTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Donji Malovan na karti Bosne i Hercegovine
Donji Malovan
Donji Malovan
Donji Malovan na karti Bosne i Hercegovine

Geografija

uredi

Istorija

uredi

Pokolji Srba u Bugojnu i Kupresu izvršeni su na Vidovdan i Ilindan 1941. godine. Poubijani i poklani bačeni su u jame. Fra Mirko Radoš bio je glavni organizator ustaške akcije protiv Srba u okolini Kupresa. Ustaška nedela izvršena avgusta meseca 1941. godine protiv Srba u selu Malovanu gde je stradalo oko 70 ljudi, žena i dece, učinjena su uglavnom po želji župnika fra Radoša. Početkom decembra 1941. godine oko 100 partizana pod komandom Vojina Zirojevića i Mustafe Latifića napalo je oko 10 časova kod Donjeg Malovana kamione italijanskih vojnika koji su se kretali od Kupresa prema Livnu. Partizani su bili pažljivo raspoređeni oko ceste na Stržanju u Petrovim Dragama. Prethodno su presekli telefonske linije na Borovoj glavi kako bi bili sigurni da Italijani ne mogu da očekuju pomoć iz Livna. Kad je kolona italijanskih kamiona ušla u partizansku zasedu otvorena je na njih gusta puščana i mitraljeska vatra, a borba je trajala oko jedan čas. Nekoliko kamiona je bilo prevrnuto, a Italijana zarobljeno. Manja grupa Italijana počela je da beži prema reci Šujici i po hladnom vremenu pregazila vodu i nastavila bežati. Na veliko iznenađenje partizana odbegli Italijani su se odazvali pozivu na predaju, vratili se i predali verovatno misleći da će u pravcu bežanja da naiđu na novu partizansku zasedu. Tako se broj zarobljenih italijanskih vojnika popeo na 21. Partizani su zarobili, između ostalog, 6 teških mitraljeza marke breda, nekoliko desetina pušaka, mnogo puščane municije i ručnih bombi, pištolja i drugog vojnog materijala. U ovoj akciji poginula su dva pripadnika Cincarskog partizanskog odreda, Vojislav Duvnjak i Mirko Duvnjak, obojica iz Donjeg Malovana. Posle ove akcije Italijani su počeli puno pažljivije da se kreću na relaciji Livno-Kupres, obično u većim kolonama praćenim oklopnim vozilima. Da bi se na neki način osvetili za težak poraz koji su doživeli, nakon nekoliko dana spalili su više kuća u Stržanju i opšte u Malovanu. Neposredno nakon malovanske zasede, po naređenju komande partizanskog odreda, spaljene su Markovićeve štale na Borovoj glavi u kojima je trebalo da se smeste Italijani.[1]

Stanovništvo

uredi

Prema popisu 1991. ukupno: 396

Nacionalnost[2] 1991.
Srbi 395 (99,74%)
ostali i nepoznato 1 (0,25%)
ukupno 396

Izvori

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Ustanak naroda Jugoslavije 1941., zbornik, knjiga prva, Vojnoizdavački zavod JNA "Vojno delo", Beograd, 1962., str. 729-731
  2. ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

Spoljašnje veze

uredi