Dušan J. Popović
Dušan J. Popović (Surduk, kod Stare Pazove, 28. mart 1894 — Belegiš, kod Stare Pazove, 28. april 1965) bio je prvi istorijski sociolog u Srbiji. [1]
| Dušan J. Popović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 28. mart 1894. |
| Mesto rođenja | Surduk, kod Stare Pazove, Austrougarska |
| Datum smrti | 28. april 1965. (71 god.) |
| Mesto smrti | Belegiš, kod Stare Pazove, SR Srbija, SFR Jugoslavija |
Biografija uredi
Dušan se školovao u rodnom Surduku i Sremskim Karlovcima.[2] Kao gimnazijalac koristio je stipendiju iz Zadužbine Atanasije Bale.[3] Studirao je istoriju na Filozofskom fakultetu u Zagrebu i Beču. Dplomirao je i doktorirao u Zagrebu (1919), pa radio izvesno vreme kao predavač na Trgovačkoj akademiji u Novom Sadu. Zatim je dve godine bio na svojevrsnoj specijalizaciji iz sociologije u Parizu, Briselu i Londonu.
Bio je profesor na Katedri istorijskih nauka, Filozofskog fakulteta u Beogradu[4] (asistent Istorijskog seminara 1921-1926, docent 1926, vanredni profesor 1930, redovni profesor 1935-1941). Uređivao je "Glasnik istorijskog društva u Novom Sadu" tokom njegovog izlaženja (1928-1940). Bavio se istorijom Srba u Habzburškoj monarhiji 17-19. veka, kao i prošlošću Beograda. Javlja se i kao urednik zbornika: "Vojvodina I i II",[5] Novi Sad 1939-1940. godine.
Njegova knjiga i brojni napisi i javna predavanja na temu Cincari, izazvali su otpor i negodovanja u delu naučne javnosti.[6] Smatrali su njegovi neistomišljenici da je preterivao i preuveličavao broj i ulogu bogatih Cincara na srpsko građanskog društvo. Sa Popovićem je započeo u novinama polemiku Dragiša Lapčević; Lapčević je čak autor brošure "Cincarstvo u Srbiji - Beogradu i srbijanskim gradovima".
Penzionisan je Popović kao profesor Univerziteta u Beogradu 1945. godine. Posvetio je Beogradu svoju poslednju knjigu "Beograd kroz vekove", objavljenu 1964. godine.
Između dva svetska rata na Katedri istorijskih nauka uveo predavanja iz istorijske sociologije, budući da je izabaran za docenta s tim «da na Filozofskom fakultetu predaje istoriju Srba na sociološkoj osnovi». Nastojao je da istorijsku građu izlaže prema sociološkim načelima. Objašnjavao političke sukobe u Kraljevini Jugoslaviji različitim kulturno-istorijskim korenima srpske i hrvatske elite. [7]
Najpoznatija dela uredi
- Vojvodina, I, Bačka (1925)
- Popović, Dušan J. (1937). O Cincarima: Prilozi pitanju postanka našeg građanskog društva (2. dopunjeno izd.). Beograd.
- Popović, Dušan J. (1930). O hajducima. 1. Beograd: Narodna štamparija.
- Popović, Dušan J. (1931). O hajducima. 2. Beograd: Narodna štamparija.
- Popović, Dušan J. (1935). Beograd pre 200 godina. Beograd.
- Popović, Dušan J. (1950). Srbi u Sremu do 1736/7: Istorija naselja i stanovništva. Beograd: Srpska akademija nauka.
- Popović, Dušan J. (1950). Srbija i Beograd od Požarevačkog do Beogradskog mira (1718-1739). Beograd: Srpska književna zadruga.
- Popović, Dušan J. (1952). Srbi u Bačkoj do kraja osamnaestog veka: Istorija naselja i stanovništva. Beograd: Naučna knjiga.
- Popović, Dušan J. (1952). Srbi u Budimu od 1690 do 1740. Beograd: Srpska književna zadruga.
- Popović, Dušan J. (1954). Velika seoba Srba 1690: Srbi seljaci i plemići. Beograd: Srpska književna zadruga.
- Popović, Dušan J. (1955). Srbi u Banatu do kraja osamnaestog veka: Istorija naselja i stanovništva. Beograd: Naučna knjiga.
- Popović, Dušan J. (1957). Srbi u Vojvodini. Knj. 1: Od najstarijih vremena do Karlovačkog mira 1699. Novi Sad: Matica srpska.
- Popović, Dušan J. (1959). Srbi u Vojvodini. Knj. 2: Od Karlovačkog mira 1699 do Temišvarskog sabora 1790. Novi Sad: Matica srpska.
- Popović, Dušan J. (1963). Srbi u Vojvodini. Knj. 3: Oo Temišvarskog sabora 1790 do Blagoveštenskog sabora 1861. Novi Sad: Matica srpska.
- Popović, Dušan J. (1964). Beograd kroz vekove. Beograd: Turistička štampa.
Literatura uredi
- Popović, Dušan J. (N. Gaćeša. str. 592), Enciklopedija srpske istoriografije, Beograd 1997.
- S. Gavrilović, O istoriografskom delu dr Dušana J. Popovića, IČ 37 (1990), 249—256
Reference uredi
- ^ Dušan J. Popović
- ^ http://www.istorijskabiblioteka.com/art:dusan-j-popovic
- ^ "Školski glasnik", Novi Sad 1911.
- ^ "Zbornik Matice srpske za društvene nauke", Novi Sad 1965.
- ^ "Vreme", Beograd 23. maj 1940.
- ^ https://www.makart.rs/knjige/knjiga-o-cincarima-prilozi-pitanju-postanka-naseg-gradjanskog-drustva-dusan-j-popovic-36834
- ^ Dušan J. Popović
