Ese Homo (izložba)

Ese Homo (eng. Ecce Homo - „Eto Čoveka“) je bila kontroverzna izložba 12 fotografija različitih biblijskih situacija, u savremenom okruženju, koju je napravila švedska fotografkinja Elizabet Olson Valin. Prvo otvaranje izložbe održano je u Stokholmu, jula 1998. godine i privuklo je veliku pažnju. Kada je izložba bila prikazana u katedrali u Upsali u septembru, izazvala je nacionalnu debatu. Reakcije su često bile vrlo emotivne, i pozitivne i negativne. Fotografije prikazuju Isusa među homoseksualcima, transrodnim osobama, ljudima sa fetišom na kožu i ljudima sa SIDOM. Izložba je obišla Skandinaviju i kontinentalnu Evropu između 1998. i 2004. godine.

Izložba u Beogradu

Izložba Ese Homo otvorena je u oktobru 2012. godine u Centru za kulturnu dekontaminaciju tokom festivala Belgrade Pride u Beogradu, a čuvala ju je brojna interventna policija zbog nereda i kontroverzi koja je usledila. Tadašnji premijer Srbije, Ivica Dačić, oštro je osudio izložbu rekavši da „Svaka sloboda ima ograničenja“, iako izložbu nije ni posetio. Parada ponosa je te godine zabranjena iz „bezbednonosnih razloga“.

Fotografije

Fotografije su prikazivale klasične hrišćanske motive, ali su zamenile osobe ili okolni kontekst lezbejskim, gej, biseksualnim i transrodnim (LGB)) pitanjima i osobama. Primer zamene konteksta je ponovno stvaranje motiva Marije koja drži Isusa (motiv Pieta), a okolni kontekst je medicinska ustanova, a Isus umire od SIDE.

Sve fotografije su povezane sa citatima iz Biblije i prikazuju ih zajedno sa njima: Blagovjesti Luka 1: 30–31, Rođenje Isusa Luka 2: 7, Krštenje Isusa Luka 3: 21-22, Teškoće vama licemeri Mateja 23:13, Dolazak u Jerusalim Luka 19:37 -40, Tajna večera Mateja 26:26 -28, poljubac Jude Mateja 26:45 - 48, Isus nosi krst Marko 15:17 -20, Isusovo raspeće Mateja 27:45 - 46, Pijeta Jovan 19:26, Isus se pokazuje ženama Mateja 28: 9 - 10 i Nebesa Mateja 18:18. Mnoge slike su inspirisane klasičnim slikama i sve su snimljene u modernom okruženju. Fotografkinja je namerno koristila homoseksualne modele kako bi prenela sličnost između biblijskih situacija neprihvaćenih ljudi i savremenih i pokazala sveobuhvatnu ljubav prema Bogu. Na fotografiji Tajne večere nalaze se transrodni modeli umesto homoseksualnih modela, kao komentar činjenice da je Isus prema Bibliji često jeo zajedno sa ljudima koje društvo nije prihvatalo.

Kontroverze

Dok je izložba obilazila Švedsku, prvenstveno u crkvama i kongregacijama luteranske crkve u Švedskoj, izazvala je intenzivnu debatu kako unutar crkve tako i iz drugih crkava. Slajdovi fotografija su prikazani u katedrali u Upsali uz dozvolu dekana Tuliki Koivunena Bilunda, uz odobrenje K. G. Hamara, nadbiskupa Upsale i poglavara Švedske crkve. Mišljenje švedskog društva bilo je duboko polarizovano, neki su ga smatrali radikalnim izrazom hrišćanske ljubavi, dok su ga drugi smatrali svetogrđem. Prema Hammaru, „Imali smo dve gomile pisama, sve vreme su bile približno iste veličine.“

Neki LGBT pripadnici crkve opisali su prikazivanje i branili izložbu kao prvi put da su se u crkvi osećali kao kod kuće i prihvatili je. Ostali pripadnici LGBT populacije osetili su da erotske slike održavaju stereotipe o njihovoj zajednici, ili su se osećali otuđenije od crkve nakon energične debate koja je usledila nakon izložbe. Tord Harlin, biskup Upsale, opisao je izložbu kao „U najboljem slučaju to je loša teologija, u najgorem slučaju bogohuljenje“. Osvrćući se na izložbu u intervjuu 2004. godine, K. G. Hammar je rekao:

„Da, slika mi je bila teška na ličnom nivou, ali to nije bio problem. Ovde se radilo o homoseksualcima, grupi kojoj je teško da se u crkvi oseća kao kod kuće. Treba li ukloniti slike koje su na vrlo nabijen način ilustrirale njihovu ulogu u Isusu samo zato što su nam bile teške na ličnom planu? Tada bismo poslali signal da su crkva i homoseksualci dva različita sveta koja se ne mešaju.“

Fotografija koja se smatra najkontroverznijom je ona koja prikazuje Isusovo krštenje u javnom kupatilu, na kojem je bio vidljiv penis Isusovog lika.

Zbog sankcija nadbiskupa K. G. Hammara i njegove odbrane izložbe, papa Jovan Pavle II otkazao je audijenciju dodeljenu nadbiskupiji planiranoj za sredinu oktobra 1998. Godinu dana kasnije, nadbiskup se susreo s papom kako bi potvrdio novi teološki sporazum između luterana i katolika. Otkazana publika, izložba ili tema homoseksualnosti nisu pomenuti na sastanku.