Etno muzika u Srbiji
Etno muzika u Srbiji odnosi se na ukupno produkciju muzičkog žanra etno na teritoriji Republike Srbije.
Istorija uredi
Prve najave onoga što se danas zove etno muzikom ili svetskom muzikom u Srbiji datiraju iz šezdesetih godina prošlog veka. Ponikle su u džez muzici, a Balkanski džez, bio je izraz koji su džez muzičari upotrebili kada su pokušali da daju naziv onome što je proizašlo iz korišćenja tradicionalnih motiva u džez muzici. Sedamdesetih godina, na etno ne ostaju imuni ni rok muzičari. Velike jugoslovenske grupe poput Smaka, Korni grupe, Ju grupe, grupe Leb i sol, ubacuju ritmove i motive tradicionalne muzike Balkana u svoje pesme. Potencijal tradicionalne muzike, možda je u to vreme najviše iskoristilo Bijelo dugme. Pastirski rok, tada vodeći muzički magazin Jugoslavije, Džuboks, ovako je odredio etno zvuk u rok muzici.[1]
Ipak, džezeri su označili početak svetske muzike u Srbiji. Album Izvorni folklor i džez, Branislava Lale Kovačeva i gostujućih muzičara, snimljen 1987. godine uzima se za događaj koji je odredio definitivan nastanak etno muzike u našoj zemlji. Na ovoj ploči sa Kovačevim su sarađivali Vojin Draškoci, Vlatko Stefanovski, trubač Georgi Dimitrovski, perkusionista Uroš Šećerov, grupa Paganke, frulaš Dobrivoje Todorović i orkestar Feata Sejdića. Ali, njihova slava ni izbliza nije postigla dimenzije koje je postigao Goran Bregović devedesetih godina snimajući muziku za film Kraljica Margo. Balkanski ritmovi i motivi u muzici Gorana Bregovića komponovanoj za ovaj i za filmove Dom za vešanje i Podzemlje, dosegli su planetarni uspeh.[2]
Etno muzika u Srbiji danas uredi
Brojni su izvođači etno muzike u Srbiji. Neki od njih, ranije su se bavili drugim žanrovima u muzici, poput Biljane Krstić i Sanje Ilića, koji su karijeru započeli u rok muzici ili Pavla Aksentijevića koji se ranije bavio samo izvođenjem pravoslavne duhovne muzike. Dok se neki izvođači oslanjaju na baštinu balkanske muzike (Slobodan Trkulja, Bora Dugić, Biber, Jelena Tomašević, Brankica Vasić Vasilisa, Milica Milisavljević Dugalić), drugi inspiraciju nalaze u muzici drugih podneblja (Ortodoks Kelts). Etno muzika Srbije svakako se razvija u više pravaca. Lajko Feliks, Boris Kovač, Svetlana Spajić, Bojan Zulfikarpašić, Del Arno Bend, Vladan Paja Vučković, neki su od muzičara koji se bave etno muzikom, a upravo njihova različitost ukazuje na širok spektar pravaca koji u svetskoj muzici postoje kao mogućnost.[2]
Razvoj i popularnost etno muzike uslovili su i pojavu festivala etno muzike. Neki festivali okrenuti su isključivo etno muzici (Etno fest, Todo mundo, Festival svetske muzike u Srbiji), drugi uključuju i etno muziku u svoje programe (Egzit, Nišvil, Karusel)[3].
„Srpski World music samit” organizuje se od 2010. godine i okuplja muzičare, muzikologe, promotere i ostale zainteresovane u cilju postizanja dogovora oko važnih pitanja vezanih za etno muziku u Srbiji.[4]
Reference uredi
- ^ Folklorni elementi pesama grupe Bijelo dugme. „World music asocijacija Srbije”. Arhivirano iz originala 13. 2. 2015. g. Pristupljeno 12. 2. 2015.
- ^ a b World music u Srbiji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. jul 2014) Pristupljeno 1. 2. 2015.
- ^ Vodič za World music u Srbiji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. jul 2014) Pristupljeno 1. 2. 2015.
- ^ Srpski World music samit. „Dom omladine Beograda”. Pristupljeno 12. 2. 2015.