Županija Timiš

Županija Timiš
Judeţul Timiș
Županija Timiš; Judeţul Timiș
	; Grb {{{caption2}}}
Država	Rumunija
Pokrajina	Banat
Admin. centar	Temišvar ;
Površina	8.697 km2
Stanovništvo	2011.
— broj st.	683.540
— gustina st.	78,59 st./km2
— ISO 3166-2	TM
	Zvanični veb-sajt

Županija Timiš (rum. Judeţul Timiș — Okrug Tamiš, mađ. Temes megye) je okrug u rumunskom delu istorijske pokrajine Banat. Sedište Timiškog okruga je grad Temišvar.

Grad Lugož je drugi po veličini u okrugu

Timiška županija^[1] je deo evroregije Dunav-Karaš-Mureš-Tisa.

Poreklo naziva

Timiški okrug duguje ime reci Tamiš (rum. Timiș), koja većim delom protiče kroz njega.

Granice

Na zapadu se okrug graniči sa Srbijom, odnosno Vojvodinom, na severu se graniči sa Mađarskom i Aradskim okrugom, istočno je okrug Hunedoara, a južno okrug Karaš-Severin.

Prirodni uslovi

Timiški okrug zauzima krajnji jugoistočni deo Panonske nizije i njegov pobrdski obod. Površina okruga je 8.697 km² (3,6 % površine države) i to je po površini najveći okrug u Rumuniji. Na zapadu je zemljište ravničarsko, u sredini brežuljkasto, dok na istoku prelazi u krajnje planinsko (Karpati). Najniža tačka okruga je na jugozapadu (ispod 100 m nadmorske visine), dok se na krajnjem istoku zemljište izdiže i preko 500 metara.

U skladu sa tim smenjuju se i područja biljnog i životinjskog sveta: od oranica na zapadu, preko zone voćnjaka i vinograda u sredini do livada, šuma i pašnjaka na istoku.

Klima je umerena-kontinentalna sa velikim brojem sunčanih dana.

Rečni sistem se uglavnom bazira rekama Tamišu i Begeju i njihovim manjim pritokama. Na krajnjem severu reka Moriš čini granicu prema Mađarskoj.

Društveni uslovi

Po popisu iz 2006. godine u Timiškom okrugu je živelo 685.091 stanovnik, odnosno gustina je bila 79,8 st./km². Početkom 2013, Timiš je imao populaciju od 650,544 stanovnika. Tokom poslednjih pola veka broj stanovnika u okrugu se kretao na sledeći način:

Godina	Stanovništvo okruga^[2]
1948.	588.936
1956.	568.881
1966.	607.596
1977.	696.884
1992.	700.033
2002.	677.926
2011.	683.540

Po etničkoj pripadnosti stanovništvo je pretežno rumunsko, ali na području okruga živi i niz pripadnika narodnosti.

Etnički sastav prema popisu iz 2011.‍^[3]

Rumuni	550.836	80,59%
Mađari	35.295	5,16%
Romi	14.525	2,21%
Srbi	10.102	1,48%
Nemci	8.504	1,24%
Ukrajinci	5.950	0,87%
Bugari	4.478	0,66%
Slovaci	1.424	0,21%
Italijani	341	0,05%
Ostali	2.695	0,39%
Nepoznato	49.390	7,23%

Najveća naselja

Privreda

Timiški okrug je jedan od okruga sa najbržim privrednim rastom u Rumuniji. Razloge ovome treba tražiti u tome što je okrug od svih okruga u državi najzapadniji i, samim tim, najbliži ostatku Evropske unije, a pored toga okrug, kao deo nekadašnje Austrougarske, ima i bogatu zaostavštinu na ovom polju.

Okrug ima posebno značajnu i dugu industrijsku tradiciju. Najrazvijenije privredne industrijske grane su:

Mašinska industrija
Prehrambena industrija
Hemijska industrija
Tekstilna industrija
Elektronska industrija
Drvoprerađivačka industrija

Turizam je sve važnija privredna delatnost i naglo se razvija. Najvažnije odredište je stari grad Temišvar, a ostala važna mesta su: banja Buzjaš, zamci Banlok i Karanj i oblast Fađet sa očuvanom prirodom. Razvija se i ribolovni turizam na svim vodotocima.

Upravna podela i naselja

Timiški okrug ima:

2 grada:
- Temišvar (rum. Timișoara) — 305.977 stanovnika.
- Lugož (rum. Lugoj) — 46.189 stanovnika.

8 varoši:
- Veliki Semikluš (rum. Sânnicolau Mare) — 13.298 stanovnika.
- Žombolj (rum. Jimbolia) — 11.605 stanovnika.
- Rekaš (rum. Recaş) — 8.188 stanovnika.
- Buzjaš (rum. Buziaș) — 7.738 stanovnika.
- Fađet (rum. Făget) — 7.356 stanovnika.
- Deta (rum. Deta) — 6.582 stanovnika.
- Gataja (rum. Gătaia) — 6.101 stanovnika.
- Čakovo (rum. Ciacova) — 4.939 stanovnika.

85 seoskih opština, koje se sastoje od po nekoliko bliskih sela.

Zbog toga je broj sela u okrugu znatno veći. Od ovih sela treba spomenuti sela sa pripadnicima srpske manjine u Rumuniji:

Vidi još

Reference

^ „Vojvodina i Timiš jačaju regionalnu saradnju u brojnim oblastima”. vojvodina.gov.rs.
^ National Institute of Statistics, „Populația la recensămintele din anii 1948, 1956, 1966, 1977, 1992 și 2002” Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. septembar 2006)
^ „Etnički sastav Rumunije prema popisu iz 2011.”. Institutul Național de Statistică. Pristupljeno 28. 02. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „Populaţia stabilă pe judeţe, municipii, oraşe şi localităti componenete la RPL_2011”. recensamantromania.ro. Pristupljeno 03. 03. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

Spoljašnje veze

www.cjmtimis.ro Zvanična stranica okruga

[1] „Vojvodina i Timiš jačaju regionalnu saradnju u brojnim oblastima”. vojvodina.gov.rs.

[2] National Institute of Statistics, „Populația la recensămintele din anii 1948, 1956, 1966, 1977, 1992 și 2002” Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. septembar 2006)

[3] „Etnički sastav Rumunije prema popisu iz 2011.”. Institutul Național de Statistică. Pristupljeno 28. 02. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[4] „Populaţia stabilă pe judeţe, municipii, oraşe şi localităti componenete la RPL_2011”. recensamantromania.ro. Pristupljeno 03. 03. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[1]

[2]

[3]

Županija Timiš Judeţul Timiș
Grb {{{caption2}}}


Država	Rumunija
Pokrajina	Banat
Admin. centar	Temišvar
Površina	8.697 km²
Stanovništvo	2011.
— broj st.	683.540
— gustina st.	78,59 st./km²
— ISO 3166-2	TM
Zvanični veb-sajt