Википедија

Ingermanlandijci

„Ingrija” preusmerava ovde. Za naselje u Italiji pogledajte stranicu Ingrija (Torino).

Ingermanlandijci, poznati i kao Ingrijci, ili Ingrijski Finci (fin. inkeriläiset, inkerinsuomalaiset; rus. ингерманландцы; est. ingerlased; šved. finskingermanländare), su Finci iz oblasti Ingrija (Ingermanlandija ili Ižora (Ižorska zemlja)), koja je danas deo Lenjingradske oblasti u Rusiji. Potomci su finskih luteranskih useljenika koji su se naselili u ovu oblast u 17. veku, u vreme kada su Finska i Ingrija bile pod Švedskim carstvom. Za vreme nasilne deportacije pre i posle Drugog svetskog rata mnogi od njih su prebačeni u druge delove Sovjetskog Saveza. Danas Ingermanlandijci čine najveći deo finskog stanovništva Rusije. Prema nekim izveštajima se oko 25.000 Ingrijskih Finaca vratilo ili boravi u oblasti oko Sankt Peterburga.

Ingermanlandci
Zastava Ingermanlandijaca
Ukupna populacija
47.000
Regioni sa značajnom populacijom
 Finska25.000[1]
 Rusija20.300[2]
 Ukrajina768[3]
 Kazahstan373
 Estonija369[4]
 Belorusija151[5]
Jezici
ruski, finski, estonski
Religija
luteranizam
Srodne etničke grupe
ostali balto-finski narodi

Istorija uredi

Poreklo uredi

Ingermanlandijci koji govore finski jezik (Ingrijski Finci) se ne smeju mešati sa ižorsko-govornim Ingermanlandijcima (Ižori). Ingrijske Fince čine dve grupe: Savakoti koji imaju poreklo od migranata iz Savonije i Evremejseti koji su došli iz oblasti Karelijske prevlake (većina iz Bariševa), tadašnjih delova Švedskog kraljevstva. Oni su bili luteranski raseljenici i radnici migranti koji su se preselili u Ingriju tokom perioda švedske vladavine (1617–1703).[6] Deo je poreklom od (više ili manje) dobrovoljno preobraćenih autohtonih baltofinsko-govornih Vota i Ižora (tamo gde su švedske vlasti odobrile preobraćenje). Finci su činili 41,1% stanovništva Ingrije u 1656. godini, 53,2% u 1661. godini, 55,2% u 1666. godini, 56,9% u 1671. godini i 73,8% u 1695.[7]

Posle ruskog osvajanja i osnivanja Sankt Peterburga (1703), tok migracije se preokrenuo. Rusko plemstvo je u Ingriji dobilo zemlju, a luteranski Ingrijski Finci su napustili deo Ingrije, gde su bili u manjini i otišli u područje poznato pod nazivom Stara Finska, severno od Finskog zaliva, koje je Rusija dobila od Švedske tokom 18. veka i gde su luteranci bili u većini. Tu su se Ingermanlandijci (Ingrijski Finci) stopili sa Karelijskim Fincima.

Razvoj u 19. veku uredi

Godine 1870. je počelo štampanje „Pietarin Sanomat”, prvog novinskog lista na finskom jeziku u Ingriji . Pre toga je Ingrija dobijala novine pretežno iz Viborga. Prva javna biblioteka otvorena je 1850. godine u Tirou. Najveća biblioteka, koja se nalazi u Skuorici, imala je više od 2.000 knjiga u drugoj polovini 19. veka. 1899. godine je u Putostimi (Skuorica) održan prvi ingrijski festival pesme.[6]

Do 1897. broj Ingrijskih Finaca porastao je na 130.413, a do 1917. godine premašio je 140.000 (45.000 u Severnoj Ingriji, 52.000 u Centralnoj (Istočnoj) Ingriji i 30.000 u Zapadnoj Ingriji, ostatak u Sankt Peterburgu).[6]

Ingermanlandijci u Sovjetskom Savezu uredi

Nakon Oktobarske revolucije, Ingermanlandijci koji žive u južnom delu Karelijske prevlake odvojeni su od Boljševičke Rusije i formirali kratkotrajnu Republiku Severna Ingrija, uz podržšku Finske. Postala je opet deo Rusije krajem 1920. godine Tartuskim mirovnim sporazumom, ali je uživala određeni stepen nacionalne autonomije. Od 1928. do 1939. godine, Ingermanlandijci su u Severnoj Ingriji formirali nacionalni okrug Kuivaisi sa svojim centrom u Toksovu sa finskim kao službenim jezikom.

Godine 1926. godine održan je Prvi sveobuhvatni popis stanovništva Sovjetskog Saveza i evidentirano je 114.831 „Lenjingradskih Finaca”, kako su tada zvali Ingermanlandijce.[6]

Vladavina Sovjetskog Saveza i okupacija Nemačke (1941. - 1944.) tokom Drugog svetskog rata su bili su katastrofalni za Ingermanlandijce kao i za druge male etničke grupe. Mnogi Ingermanlandijci su ili ubijeni, deportovani u Sibir ili prisiljeni da se presele u druge delove Sovjetskog Saveza. Neki su otišli u Finsku.

Kolektivizacija poljoprivrede započela je u Ingriji 1928. godine. Da bi to olakšali, Sovjeti su od 1929. do 1931. godine deportovali 18.000 ljudi (4.320 porodica) iz Severne Ingrije u Istočnu Kareliju, na Koljsko poluostrvo, kao i u Kazahstan i druge delove srednje Azije. Situacija za Ingermanlandijce još više je pogoršana zbog sovjetskog plana za stvaranje graničene zone bezbednosti duž granica sa Finskom i Estonijom, bez finskih naroda, koji se smatraju politički nepouzdanim.[8][9] U aprilu 1935. godine deportovano je 7.000 ljudi (2.000 porodica) iz Ingrije u Kazahstan i drugim zemljama Centralne Azije i Uralskog regiona. U maju i junu 1936. godine, 20.000 ljudi, cela finska populacija iz Beloostrova, Lempale, Vuole i Mikulainena blizu granice sa Finskom su prebačeni u oblast oko Čerepoveca. U Ingriji su ih zamenili ljudi iz drugih delova Sovjetskog Saveza.[6]

Leta 1937. zatvorene su luteranske crkve i škole na finskom jeziku u Ingriji, a objave i radio-emitovanje na finskom su suspendovani.

U martu 1939. Nacionalni okrug Kuivaisi je ukinut.

Početkom Zimskog rata je sovjetska politika bila mešovita. S jedne strane, Staljinova vlada je u velikoj meri uništila ingrijsko-finsku kulturu, ali s druge strane, održavanje finsko-govornog stanovništva bilo je poželjno zbog legitimnosti planirane okupacije Finske. Neuspeh marionetske vlade Finske Demokratske Republike dovela je do toga da je 1941. godine zvanično odlučeno da Ingermanlandijci nisu pouzdani, a 1942. godine većina Ingermanlandijaca koji su ostali u Ingriji su prisilno preseljeni u Sibir. Tokom finske i nemačke okupacije područja, Ingermanlandijci su evakuisani u Finsku. Međutim, posle nastavka rata, većina ovih Ingermanlandijaca, koji su i dalje bili sovjetski državljani, prisilno su vraćeni u Sovjetski Savez i raspršeni u centralnoj Rusiji. Međutim, neki Ingermanlandijci su iskoristili priliku da pobegnu u Švedsku, a gotovo 4.000 je bilo u mogućnosti da ostane u Finskoj. Ingermanlandijci su u velikoj meri zaboravljeni tokom predsedništva Juho Kusti Pasikivija i Urho Kekonena.[10]

Posle rata, mnogi Ingermanlandijci su naselili Estoniju koja je bila pod kontrolom SSSR-a.

Današnjica uredi

Od raspada Sovjetskog Saveza 1991. godine do 2010. godine, oko 25.000 Ingermanlandijaca se preselilo iz Rusije i Estonije u Finsku,[11] gde su imali pravo na dobijanje boravišne dozvole prema finskom zakonu o povratku. Međutim, 2010. godine, finska vlada je odlučila da zaustavi migraciju, tako da se Ingermanlandijci koji traže boravak sada tretiraju na isti način kao i svi ostali stranci. Oko 15.000 ljudi čeka da se vrati.[11]

Broj ljudi koji se na ruskom popisu 2010. godine izjasnio kao Finci je 20.000, što predstavlja pad od 47.000 od 1989. godine.

Mnogi Ingermanlandijci, uključujući i mešovite porodice, koji su se preselili u Finsku, nisu govorili ni jedan drugi jezik osim ruskog i u mnogim slučajevima i dalje se identifikuju kao Rusi.[12] Postoje problemi integracije u društvo slični onima kod bilo koje druge migracione grupe u Evropi, u tolikoj meri da postoji politička debata u Finskoj oko zadržavanja prava na povratak regulisan zakonom o povratku. Nasuprot tome, finsko-govorni Ingermanlandijci su se lako utopili u mejnstrim finsku kulturu, ostavljajući malo traga ingrijsko-finskih tradicija.

U Estoniji, Ingermanlandijci uživaju kulturnu autonomiju od 2004. godine, što predstavlja prvu manjinsku grupu koja koristi takvo pravo nakon sticanja nezavisnosti Estonije. Popis iz 2011. godine broji 369 Ingermanlandijaca u Estoniji, a većina njih su i građani Estonije.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ „Popis Finska”. Statistika Finske. Pristupljeno 17. 9. 2017. 
  2. ^ 6. Kongres ugro-finaca u Šiofoki
  3. ^ „Popis stanovništva Ukrajine”. Državni komitet za statistiku Ukrajine. 2001. Pristupljeno 17. 9. 2017. 
  4. ^ Statistika Estonije
  5. ^ „Rezultati popisa stanovnika Belorusije”. Nacionalna statistika Belorusije. Pristupljeno 17. 9. 2017. 
  6. ^ a b v g d Kurs, Ott (1994). Ingria: The Broken Landbridge Between Estonia and Finland[mrtva veza]. GeoJournal 33.1, 107-113.
  7. ^ Inkeri. Historia, kansa, kulttuuri. Edited by Pekka Nevalainen and Hannes Sihvo. Helsinki 1991.
  8. ^ Matley, Ian M (1979). „The Dispersal of the Ingrian Finns”. Slavic Review. 38 (1): 1—16. JSTOR 2497223. doi:10.2307/2497223. [Registracija neophodna (pomoć)]. 
  9. ^ Martin, Terry (1998). „The Origins of Soviet Ethnic Cleansing”. The Journal of Modern History. 70 (4): 813—861. JSTOR 10.1086/235168. doi:10.1086/235168.  – preko JSTOR (potrebna pretplata)
  10. ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 18. 08. 2017. g. Pristupljeno 17. 09. 2017. 
  11. ^ a b Helsingin Sanomat: Yle: Hallitus aikoo rajoittaa inkeriläisten paluumuuttoa
  12. ^ National Minorities of Finland, The Old Russians- Ex Virtual Finland Archived at Wayback machine
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ингерманландијци&oldid=26890419”