Kale (Zlata)
Kale (Zlatsko kale) je arheološki lokalitet u naselju Zlata, oko 7 km jugoistočno od Žitnog Potoka i 13,5 km severozapadno od Caričinog grada (opština Prokuplje). Na ovom potesu su, na nadmorskoj visini od oko 339 m, otkrivni ostaci većeg ranovizantijskog utvrđenja, koje je trenutno najveće nalazište iz tog perioda u Srbiji.[1] Prema zapisima Kanica, koji je zabeležio dimenzije od oko 180 x 420 m, Deroko i Radojčića koji pominju rasprostiranje na oko 500 m i odbrambene rovove [2], pretpostavlja se da je veličina grada bila 9 ili 10 ha i da je bila slična veličini Caričinog grada.
Utvrđenje se nalazilo na blago uzdinutom platou iznad današnjeg sela prostire se blago naselje koje se, izgleda sastoji iz donjeg i gornjeg grada. Masivni zid od opeka nastavlja se prema reci na kojoj još uvek postoje ostaci masivne brane zidane opekom. 1972. godine prilikom kopanja vodovodnog kanala uništeni su delovi pojedinih građevina unutar naselja i otkriven deo poda sa mozaikom, koji je verovatno pripadao bazilici.[3]
Stariji istraživači (fon Han, Rakić, Evans i Kanic) zatekli su ostatke u boljem stanju, ali je ovaj materijal tokom vremena korišćen za gradnju savremenih objekata ili je polomljen i rasut po terenu.
Na lokalitetu su se nalazili ostaci dve crkave sa mozaicima [4]. Od arheološkom materijala u starijim istraživanjima otkriveni su epigrafski spomenici, rimski i vizantijski novac [5].
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Zlatne kale
- ^ A. Deroko, S. Radojčić, Vizantijske starine u Jablanici i Pustoj Reci, Starinar 1950, 178.
- ^ F. Kanic, Srbija, zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja XIX veka
- ^ F. Mesesnel, Iskopavanje Caričina Grada kod Lebana god. 1937, Starinar 1938, 198.
- ^ A. Krasovski, Starine leskovačke okoline, Starinar 1928-1930, 205.
Literatura uredi
- Milinković, Mihailo (2009). „Prilog pitanju ubikacije Justinijane Prime” (PDF). Leskovački zbornik. 49: 239—246.
Spoljašnje veze uredi
- Borisavljević, D (30. 8. 2013). „Vizantijski grad sa jezerom za pijaću vodu”. Politika.
- „Kod Prokuplja otkriven vizantijski grad”. RTS. 2. 9. 2013.
- Zlatne kale
