Krupac (Istočna Ilidža)
Krupac je naseljeno mjesto u opštini Istočna Ilidža, grad Istočno Sarajevo, Republika Srpska, BiH. Krupac je naselje ruralnog karaktera i prostire se na u južnom dijelu opštine. Naseljeno mjesto Krupac je podijeljeno entitetskom linijom razgraničenja. Prema popisu stanovništva iz 1991. u tada jedinstvenom naselju naselju je živjelo 326 stanovnika, dok je po rezultatima popisa stanovništva u Bosni i Hercegovini 2013. u dijelu koji pripada Republici Srpskoj ukupno popisano 233 osobe, dok je u dijelu naselja u Federaciji BiH popisano 13 stanovnika čime je primjetan pad u broju stanovnika.
Krupac | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Grad | Istočno Sarajevo |
| Opština | Istočna Ilidža |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  233 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 46′ 42″ S; 18° 21′ 46″ I / 43.778351° S; 18.362642° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Krupac Krupac na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 057 |
Geografija uredi
Naselje Krupac se nalazi u jućnom dijelu opštine Istočna Ilidža, a čini ga istočni dio bivšeg jedinstvenog naselja Krupac. Krupac je naselje izrazito ruralnog seoskog karaktera, čije stanovništvo se pretežno bavi poljoprivredom i stočarstvom. Putnom komunikacijom je povezan se Vojkovićima dok kroz samo naselje prolazi magistralni put Istočno Sarajevo - Foča. Prema izdanju Republičkog zavoda za statistiku Republike Srpske Sistematskik spisak naseljenih mjesta sa djelovima naseljenih mjesta po opštinama, Krupac se navode kao naseljeno mjesto sa tri dijela naselja: Vjerča, Karalići, Šerifići.[1] Pored ova tri dijela naseljenog mjesta Krupac, kao zasebne seoske cjeline postoje i naselja Stara Gora i Stranjaci.[2] Ovo naseljeno mjesto pripada mjesnoj zajednici Vojkovići.
Kroz naselje protiče rijeka Željeznica, desna pritoka rijeke Bosne.
Ulice uredi
U naselju Krupac nalaze se sljedeće ulice:
- Druge sarajevske brigade - dio
- Ravnogorska - dio
- Srpskih izviđača
Istorija uredi
Jedan od najznačajnijih datuma u istoriji ovog naselja jeste 4. avgust 1992. godine kada je spriječena namjera bošnjačkih snaga da zauzmu Ilidžu i krenu prema Palama. Svake godine na ovaj datum obilježava se dan odbrane ovog naselja, te Vojkovića i Grlice. Tokom borbi koje su vođene 4. avgusta 1992. godine poginulo je sedam, a ranjeno 14 pripadnika Druge sarajevske brigade Vojske Republike Srpske.[3]
Nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, novouspostavljena međuentitetska linija razgraničenja je podijelila naseljeno mjesto Krupac na dva dijela, manji zapadni dio je pripao Federaciji Bosne i Hercegovine, dok je veći istočni dio sa samim naseljem ostao u Republici Srpskoj.
Kultura uredi
.JPG)
Krupac na svojoj teritoriji ima izgrađen jedan vjerskih objekat, a to je Spomen crkva Ognjene Marije u Vjerčama, dok se kompletno naseljeno mjesto nalazi u sastavu Crkvene opštine Vojkovići čiji parohijalni hram je Crkva Svetog sveštenomučenika Petra Dabrobosanskog [4]
Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine , na sjednici održanoj od 11. do 17. septembra 2007. godine, donijela je odluku o proglašenju Istorijskog područja – Nekropola sa stećcima i nišanima u Krupcu za nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine. Nacionalni spomenik Nekropola sa stećcima u Krupcu čine 21 stećak i 12 nišana premještenih sa prvobitne lokacije radi otvaranja kamenoloma u Krupcu.[5]
Na lokalitetu Krupačke stijene podignut je spomenik za partizanske borce učesnike Narodno oslobodilačke borbe.[6]
Stanovništvo uredi
| Demografija[7] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1961. | 308 | |
| 1971. | 364 | |
| 1981. | 336 | |
| 1991. | 326 | |
| 2013. | 233 | |
Nacionalni sastav 2013. (konačni rezultati BHAS) uredi
U datoj tabeli nalaze se podaci samo za dio naseljenog mjesta Krupac koji pripada Republici Srpskoj.
Privreda uredi
Na rijeci Željeznici u dijelu naselja Krupac gradi se mala hidroelektrana. Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske, je tokom 2018. izdaloekološku dozvolu za MHE „Krupac“, na rijeci Željeznici, na teritoriji opština Istočna Ilidža i Trnovo, instalirane snage 0,990 MW.[9] Na području ovog naseljenog mjesta nalazi se najveća industrijska zona u opštini Istočna Ilidža, Industrijska zona Krupac koja obuhvata površinu od 135,5 hektara. U ovoj poslovnoj zoni do sada svoje objekte izgradile su firme „Nelt“, „Dukat“, „Kompeks“, „Total trejd“, „Foboluks“, „Sim-impeks“, „Mlijeko produkt“, „Arizon“, „Eko željeznice“, „Krajina klasa“ i „Fabrika cementa Lukavac” i „FCL-a“.[10] Na teritoriji Krupca nalazi se kamenolom tehničkog kamena krečnjaka i dolomita u čijem krugu je smještena nova asfaltna baza. Kamenolom je u sastavu privrednog društva GP „Put” čija djelatnosti su projektovanje i izvođenje radova iz oblasti hidrogradnje, niskogradnje i visokogradnje kao i proizvodnja kamena i drobljenih kamenih agregata, betona, betonske galanterije i betonskih konstrukcija.[11]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Sistematski spisak naseljenih mjesta sa dijelovima naseljenih mjesta po opštinama” (PDF). Republički zavod za statistiku. Arhivirano iz originala (PDF) 16. 9. 2016. g. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ „Kod Zimonjića u Staroj Gori”. Glas Srpske. Pristupljeno 5. 4. 2020.
- ^ „Obilježen Dan odbrane Vojkovića, Krupca i Grlice”. Glas Srpske. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ „Crkvena opština Vojkovići”. Mitropolija Dabrobosanska. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ „Odluka”. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ „U Sarajevu najugroženiji spomenici NOB-a”. Al Džazira. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
- ^ „Opština Istočna Ilidža - Krupac”. Statistika.ba. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ „Rješenje” (PDF). Vlada Republike Srpske. Pristupljeno 4. 4. 2020.
- ^ „Opština Istočna Ilidža”. Info portal Slavija. Pristupljeno 4. 4. 2020.[mrtva veza]
- ^ „GP Put”. Poslovni imenik Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 5. 4. 2020.
