Kula Gradina
Kula Gradina su ostaci vojnog utvrđenja Gradina u selu Radaljevu, 11 kilometara od Ivanjice. Danas se kula smatra kulturno-istorijskim spomenikom.
Spomenik se sastoji od kule i ostataka bedema vojnog utvrđenja. Pored utvrđenja, nalazi se crkvica posvećena Svetom Iliji.
Do bedema čija je najviša tačka na 635 m vijuga strmi zemljani put. Sa jedne strane zaštićen Moravicom i stenama, sa ovog objekta se lako mogao kontolisati komunikacijski pravac od Užica do Sjenice, ali i onaj koji vodi u dolinu Ibra.[1]
Istorijat uredi
Procenjuje se da je kula izgrađena u 13. ili 14. veku, na osnovu načina gradnje bedema uz upotrebu santrača i pronađenog keramičkog materijala u kuli. Uglačani ulomci posuda i nalaz arhajske majolike unutar istraživane kule, ukazuju na to da je kula potojala u drugoj polovini 14. veka.
Nalazi praistorijske grnčarije u podnožju utvrđenja proširuju značaj lokaliteta na nekoliko epoha.
Kako je u to vreme središte župe, po pravilu, bio neki utvrđeni grad, na osnovu arheološkog materijala pretpostavlja se da se tu nalazio grad Moravica u središtu istoimene župe. Pretpostavlja se da se na širem području u slivu Moravice krije ogromno arheološko blago. Naučnici koji su radili na projektu „Srpske zemlje u srednjem veku“ iz Istorijskog instituta u Beogradu tokom 2006. i 2008. godine, smatraju da ivanjički kraj krije jako veliki arheološki potencijal, ali je jedan od najmanje istraženih.[2][3]
Sporadična ispitivanja vršena su i na lokalitetima Erčege, Lisa, Radaljevo, gde se pretpostavlja de je moglo biti još jedno utvrđenje. Pojedini arheološki artefakti nađeni su u naselju Bukovica i u selu Kušići. Na ovim prostorima pronađena je i jedna zbirka srebrnog novca koja datira iz 2. veka nove ere.[1][4]
Reference uredi
- ^ a b Arheološka nalazišta, spomenici kulture opštine Ivanjica Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. maj 2014), pristupljeno: 11.5.2014.
- ^ Arheološki pregled srpskog arheološkog društva. Srpsko arheološko društvo. 2003. ISSN 1452-5011.
- ^ Ostaci životinja iz srednjovekovnog utvrđenja Gradina - Trešnjevica kod Ivanjice, Jelena Bulatović, Nemanja Marinković, Zbornik Narodnog muzeja Beograd
- ^ Kule krile vojsku, o projektu „Srpske zemlje u srednjem veku“, Ivanjica, Jela Raković, Večernje novosti, pristupljeno: 11.5.2014.