Leonid Govorov

Leonid Aleksandrovič Govorov (rus. Леони́д Алекса́ндрович Го́воров; 10. februar 1897 – 19. mart 1955) bio je sovjetski vojni komandant. Kao artiljerijski oficir pristupio je Crvenoj armiji 1920. godine. Završio je nekoliko sovjetskih vojnih akademija, uključujući i Generalštabnu akademiju Crvene armije. Učestvovao je u Zimskom ratu kao stariji artiljerijski oficir.

leonid aleksandrovič govorov
Maršal Sovjetskog Saveza, Leonid Aleksandrovič Govorov.
Lični podaci
Datum rođenja	(1897-02-10)10. februar 1897.
Mesto rođenja	Biturki, Kirovska oblast, Ruska Imperija
Datum smrti	19. mart 1955.(1955-03-19) (58 god.)
Mesto smrti	Moskva, Ruska SFSR, Sovjetski Savez
Profesija	vojno lice
Delovanje
Učešće u ratovima	Prvi svetski rat Ruski građanski rat Veliki otadžbinski rat
Služba	Sovjetska armija
Čin	Maršal Sovjetskog Saveza
zamenik ministra odbrane SSSR
Period	1952 — 1955.
Heroj
Heroj SSSR od	1944.
Odlikovanja	sovjetska odlikovanja: Heroj Sovjetskog Saveza Orden Lenjina Orden Lenjina Orden Lenjina Orden Lenjina Orden Lenjina Orden crvene zastave Orden crvene zastave Orden Suvorova prvog stepena Orden Suvorova prvog stepena

U Drugom svetskom ratu Govorov je, u novembru 1941. godine, tokom bitke za Moskvu, postavljen na položaj komandanta 5.armije. Od aprila 1942. godine, pa sve do kraja rata komandovao je Lenjingradskim frontom. 1944. godine unapređen je u čin maršala Sovjetskog Saveza i odlikovan je ordenom Heroja Sovjetskog Saveza kao i mnogim drugim odlikovanjima.

Rane godine i revolucija

Leonid Aleksejevič Govorov rođen je u ruskoj seljačkoj porodici u selu Biturki u Kirovskoj oblasti. Pohađao je tehničku školu u Jelabudi nakon koje je upisao smer brodogradnju na Petrovgradskom politehničkom institutu. U decembru 1916. godine, mobilisan je i upućen u Konstantinovsku artiljerijsku školu, gde je diplomirao 1917. godine. Postao je artiljerijski oficir u čini potporučnika.

Kada je 1917. godine počela Ruska revolucija i kada se Ruska carska vojska raspala, Govorov se vratio kući, ali je nedugo po povratku mobilisan u belogardejsku armiju pod komandom Aleksandra Kolčaka. Dezertirao je pred kraj 1919. godine i početkom 1920. godine pristupio je Crvenoj armiji. Tokom Ruskog građanskog rata komandovao je artiljerijskom baterijom u sastavu 51. streljačke divizije. 1921. godine odlikovan je Ordenom Crvene zastave.

Međuratni period

Govorov sa svojom suprugom, 1923. god.

Govorov je nastavio sa vojnim obrazovanjem, pa je 1926. godine završio artiljerijski kurs, 1930. godine viši akademski kurs, a 1933. godine diplomirao je na vojnoj akademiji Frunze. Govorov je bio prvi među sovjetskim oficirima koji je 1936. godine upisao Generalštabnu akademiju Crvene armije, koju je završio 1938. godine.

Od 1936. godine poverena mu je komanda nad artiljerijom Kijevskog vojnog okruga. 1938. godine izabran je za predavača taktike na Vojnoj akademiji Džeržinskog. 1939. godine završio je svoju prvu naučnu publikaciju. Tokom velike čistke koja je, po Staljinovom nalogu, sprovedena u vojsci, Govorov je jedva izbegao hapšenje i to samo zahvaljujući intervenciji Mihaila Kalinjina, nakon čega je nastavio sa napredovanjem u službi.

Zimski rat

1939. godine, po izbijanju Sovjetsko-Finskog rata, Govorov je postavljen za načelnika artiljerije sovjetske 7. armije, s obzirom da se njegov naučni rad na artiljerijskoj akademiji Džeržinskog odnosio na temu napada i proboja utvrđenih neprijateljskih položaja. Komandovao je masovnim artiljerijskim baražom koji je omogućio sovjetskim snagama da probiju Manerhajmovu liniju 1940. godine. Za zasluge prilikom proboja Manerhajmove linije odlikovan je Ordenom Crvene zvezde i postavljen je za komandanta divizije, a nešto kasnije je postavljen za zamenika generalnog inspektora artiljerije Crvene armije.

Drugi svetski rat

1941. i početak 1942. godine

Nakon početka nemačkog napada na SSSR juna 1941. godine, Govorov je u periodu od avgusta do oktobra 1941. godine komandovao artiljerijom na zapadnom frontu u Belorusiji. Tokom bitke za Moskvu, postavljen je za načelnika artiljerije sovjetske 5. armije pod komandom general-majora Dmitrija Daniloviča Ljeljušenka. Posle Ljeljušenkovog ranjavanja, 18. oktobra Govorov je preuzeo komandovanje 5. armijom. Tokom sovjetske kontra-ofanzive u zimu 1941-42. godine, njegova armija oslobodila je Možajsk. Zbog zasluga u borbi unapređen je u čin general-potp ukovnika artiljerije.

Odbrana Lenjingrada

U aprilu 1942. godine Govorov je postavljen za komandanta Lenjingradske borbene grupe na Lenjingradskom frontu, koja je bila sačinjena od jedinica nekadašnjeg Lenjingradskog i Volhovskog fronta. U julu je ponovo formiran Volhovski front, pa je Govorov postao glavno-komandujući celokupnog Lenjingradskog fronta, zamenivši na ovoj poziciji general-pukovnika M. S. Hozina. Lenjingrad je bio odsečen od ostatka Rusije još od septembra 1941. godine što je imalo katastrofalne posledice po civilno stanovništvo koje nije na vreme evakuisano. Takozvani „Put života“, preko zaleđenog Ladoškog jezera, koji je bio jedina linija snabdevanja opkoljenog grada, redovno je bombardovan iz vazduha. Sovjetske snage su tokom 1942. godine pokrenule nekoliko ofanziva ne bi li razbile obruč oko Lenjingrada, ali u tome nisu uspele. Sovjetska Ljubanska ofanziva je čak za posledicu imala opkoljavanje i uništenje najvećeg dela sovjetske 2. udarne armije. U ovakvoj situaciji Govorovljevo iskustvo kao artiljerca je smatrano neprocenjivim, s obzirom da je grad bio pod konstantnom vatrom nemačke artiljerije i jedan od njegovih glavnih zadataka bio je organizacija artiljerijskih protiv-udara po položajima nemačke artiljerije.

Čim je preuzeo komandu nad Lenjingradskim frontom u julu 1942. godine, Govorov je pokrenuo nekoliko lokalnih kontra-napada na različitim sektorima fronta, a u sklopu priprema za ofanzivu većih razmera. Zajedno sa Volhovskim frontom, Lenjingradski front trebalo je da pokrene ofanzivu za razbijanje nemačke blokade, na sektoru južno od Ladoškog jezera, gde je nemački obruč bio najtanji i gde je Lenjingradski i Volhovski front razdvajao pojas pod nemačkom kontrolom koji nije bio širi od 16 km. U isto vreme nemačke snage planirale su operaciju Nordliht čiji cilj je bio zauzimanje grada i spajanje sa finskim jedinicama. Za izvođenje operacije Nemci su dovukli jedinice koje su učestvovale u osvajanju Sevastopolja, u julu 1942. godine. Ni jedna od zaraćenih strana nije imala predstavu o tome da druga strana priprema ofanzivu. Kao rezultat ove okolnosti sovjetska Sinjavinska operacija je pretrpela neuspeh i 2.udarna armija je po drugi put desetkovana od početka godine, ali su i nemačke snage prtrpele teške gubitke zbog čega je otkazana Operacija Severna svetlost.

Mapa opercije Iskra, januar 1943. god.

Krajem novembra 1942. godine Govorov je započeo planiranje nove operacije koja je trebalo da razbije blokadu Lenjingrada. Stavka je u decembru odobrila izvođenje operacije koja je dobila šifrovano ime operacija Iskra. Operacija Iskra počela je 13. januara 1943. godine, a već 18. januara došlo je do spajanja sovjetskih jedinica i probijanja obruča. Situacija na frontu se stabilizovala do 22. januara. Operacija je uspešno otvorila kopneni koridor širine od 8–10 km koji je povezao Lenjingrad sa ostatkom SSSR. Duž koridora je odmah izgrađen nov auto-put koji je omogućio da se u grad dopremi znatno veća količina zaliha nego što je to bilo moguće dok se snabdevanje vršilo samo „Putem života“. Za uspeh u probijanju blokade Govorov je 15. januara unapređen u čin general-pukovnika, a 28. januara je odlikovan Ordenom Suvorova I klase.

Lenjingradski i Volhovski front pokušali su da eksploatišu ovaj uspeh planirajući znatno ambiciozniju operaciju pod nazivom operacija Polarna zvezda. Ova operacija imala je za cilj potpuno razbijanje nemačke Grupe armija Sever, ali je postigla relativno skromne rezultate. U međuvremenu, Govorov je tokom 1943. godine komandovao sa nekoliko ofanziva u regionu, kojima je polako proširivao koridor ka Lenjingradu i ostvarivao neke manje značajne ciljeve. U novembru 1943. godine Govorov je započeo planiranje Lenjingradsko-Novgorodske ofanzive koja je trebalo da odbaci nemačku Grupu armija Sever dalje od grada. 17. novembra unapređen je u čin generala armije.

Sovjetka ofanziva

Sovjetska ofanziva počela je 14. jaunara 1944. godine. Do 1. marta, Lenjingradski, Volhovski i 2. Baltički front potisnuli su nemačku Grupu armija Sever i do 300 km, na frontu širine 400 km, oslobodivši južne delove Lenjingradske oblasti i delove Kalinjinske oblasti. Nemačke snage, pojačane rezervama, zaustavile su se na „Panter liniji“, koja se prostirala od Narve do Pskova, oslanjajući se na jezero Pskov kao prirodnu barijeru. Tokom nekoliko teških bitaka u rejonu Narve, nemačke snage uspele su da zaustave sovjetsku ofanzivu. 18. aprila sovjetske snage su prešle u odbranu i formiran je novi 3. Baltički front koji je preuzeo operacije u rejonu Narve, dok je Govorovljev Lenjingradski front nastavio sa operacijama na severu. U junu 1944. godine, tokom Viborg-Petrozavodsk ofanzive, koja je dovela do oslobođenja Viborga, Govorov je unapređen u čin maršala Sovjetskog Saveza. Kasnije su jedinice pod njegovom komandom oslobodile baltičke države, a u jesen iste godine blokirale su nemačku Grupu armija Sever, u takozvanom „Kurlandskom džepu“. 27. januara 1945. godine Govorov je postao heroj Sovjetskog Saveza.

Posleratna karijera

Posle rata Govorov je prvo komandovao Lenjingradskim vojnim okrugom, a zatim je postavljen za generalnog inspektora konpnenih snaga. 1948. godine poverena mu je komanda nad protiv-vazdušnom odbranom Sovjetskog Saveza, a 1952. godine je postao zamenik ministra odbrane. Sa ove funkcije nadzirao je modernizaciju sovjetskog sistema protiv-vazdušne odbrane, u eri mlaznih aviona i atomskih bombi.

Umro je u martu 1955. godine od posledica hronične srčane bolesti. Sahranjen je u nekropoli u zidinama Kremlja. Po njemu nosi ime jedna ulica u Sankt Petersburgu.

Odlikovanja i medalje

	Heroj Sovjetskog Saveza (27. januar 1945)
	Orden pobede (31. maj 1945)
	Orden Lenjina (10. novembra 1941., 2. januara 1942., 27. januara 1945., 21. februar 1945., 21. februar 1947)
	Orden Crvene zastave (1921., 3. novembra 1944., 15. novembra 1950)
	Orden Suvorova I klase (28. januara 1943., 21. februara 1944)
	Orden Kutuzova I klase (29. jula 1944)
	Orden Crvene zvezde (15. januara 1940)
	Medalja "Za odbranu Lenjingrada"
	Medalja "Za odbranu Moskve"
	Medalja "Za pobedu nad Nemačkom u Velikom otadžbinskom ratu 1941-1945."
	Jubilarna medalja "20 godina radničke i seljačke Crvene armije"
	Jubilarna medalja "30 godina Sovjetske vojske i mornarice"
	Jubilarna medalja "800-ta godišnjica Moskve"

Literatura

• Erickson, John (1999). The Road to Stalingrad: Stalin's War with Germany. 1. Yale University Press. str. 6. ISBN 978-0-300-07812-1. 
• Glantz, David M. (2002). The Battle for Leningrad 1941–1944. Kansas University Press. ISBN 978-0-7006-1208-6. 
• Glantz, David M.; House, Jonathan (1995). When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler. Kansas University Press. ISBN 978-0-7006-0899-7. 
• Kiselev, A. N. (1971). Polkovodcы i voenačalьniki Velikoй Otečestvennoй. (in Russian). Molodaя gvardiя. 
• „Govorov L. A.” [Govorov L. A.]. warheroes.ru hosts data about all persons awarded the Hero of Soviet Union or Hero of Russia titles. Pristupljeno 3. 12. 2010. 
• Isaev (Isayev), Alekseй Valerьevič (2006). Kogda vnezapnosti uže ne bыlo. Istoriя VOV, kotoruю mы ne znali. (in Russian). M. Яuza, Эksmo. ISBN 978-5-699-11949-3. Arhivirano iz originala 28. 12. 2009. g. Pristupljeno 22. 09. 2015. 

Dopunsko štivo

• Glantz, David M. (2005). Colossus Reborn: The Red Army at War 1941–43. Kansas University Press. ISBN 978-0-7006-1353-3. 

Spoljašnje veze